سیمای سوره همزه

پرسش :

ویژگی ها، اهداف و محتوای سوره همزه چیست؟

پاسخ :
نام ها: نام های این سوره عبارت است از: «هُمَزه» و «لُمَزه» که به معنای بسیار عیبجویی بدگو و طعنه زن است و هر دو نام از آیه اول این سوره گرفته شده که افراد عیب جو را سرزنش می کند.

شمارگان: دارای 9 آیه و 33 کلمه و 130 حرف است.

نزول: سوره هُمزه در مکه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرود آمد. این سوره بعد از سوره قیامت و قبل از سوره مُرسلات به عنوان سی و یکمین سوره نازل شده است ولی در چینش کنونی قرآن صد و چهارمین سوره بشمار می آید.

فضایل: در حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و آله حکایت شده که: «هر کس سوره هُمزه را بخواند، به تعداد کسانی که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را ریشخند می کردند، ده برابر به او نیکی و حسَنه داده می شود.»(1)

اهداف: محورهای اصلی این سوره عبارت است از:
1. سرزنش ثروت اندوزان عیب جوی.
2. یادآوری معاد.

مطالب: مهمترین مطالب این سوره عبارتند از:
1. یادآوری این نکته که ثروت انسان را جاویدان نمی کند. (آیه 3)
2. اشاره به یکی از نام های دوزخ یعنی حُطَمه به معنای درهم شکننده. (آیه 4)
3. بیان اوصاف آتش دوزخ و اینکه آن آتش از درون می سوزاند. (آیات 6-9)

پی‌نوشت‌:
(1) مجمع البیان، ج 10، ص 536.

منبع: سیمای سوره های قرآن (برگرفته از تفسیر قرآن مهر)، محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، قم، 1389 ش.