تفاوت بین بزرگی و شدت زمین لرزه

پرسش :

چه تفاوتی بین بزرگی و شدت زمین لرزه وجود دارد؟

پاسخ :
بزرگی (Magnitude) یک زمین لرزه، عددی است که میزان انرژی آزاده شده در مرکز زمین لرزه را نشان می‌دهد. بزرگی یک زمین لرزه از لگاریتم دامنه‌ی امواج ثبت شده بر روی یک لرزه نگار در یک دوره‌ی تناوب مشخص به دست می‌آید. اما شدت (Intensity) یک زمین لرزه نشان دهنده‌ی قدرت لرزش‌های ایجاد شده به وسیله‌ی زلزله در یک مکان مشخص است. شدت به وسیله‌ی تأثیرات زمین لرزه بر روی مردم و ساخته‌های دست بشر و محیط طبیعی اندازه گیری می‌شود.

برای درک تفاوت بین بزرگی و شدت زمین لرزه باید بدانیم که هر زمین لرزه دارای یک بزرگی خاص است که بر اساس امواج ثبت شده در دستگاه‌های ثبت حرکات زمین لرزه در ایستگاه‌های دور و نزدیک به مرکز آن تعیین می‌شود، اما همان زمین لرزه در نقاط مختلف شدت‌های لرزه‌ای مختلفی ایجاد می‌کند که براساس نحوه درک تاثیر تکان‌ها توسط افراد یا میزان خسارات وارده به تاسیسات و ساختمان‌ها در محل مورد نظر تعیین می‌شود.

معمولا در فواصل نزدیک به مرکز یا گسل مسبب، زمین لرزه دارای بیشترین شدت است و به تدریج با افزایش فاصله از شدت زمین لرزه کاسته می‌شود. به عنوان مثال در جریان زمین لرزه بم که بزرگی آن ۶/۶ ریشتر بود، شدت زمین لرزه در خود شهر بم هشت تا ۹ مرکالی (اصلاح شده) برآورد شد اما به فاصله حدود ۱۵ کیلومتر دورتر شدت زمین لرزه به شش کاهش یافت و در شهر کرمان در فاصله ۱۸۰ کیلومتر از کانون زمین لرزه شدت زمین لرزه بین چهار تا پنج ریشتر بود.

منبع: سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران