پرسش :

خواص شاه تره ـ تخم ترتيزک بياباني چیست؟

پاسخ :
ديسقوريدوس گويد :بهترين ترتيزک در سرزمين بابل مي رويد که قوتش هم رديف قوت خردل و تخم ترب است .
مزاج :گرم و خشک
خاصيت :گرمي بخش ، تحليل بر ،رساننده و نرمش دهنده است و ريم و چرک گري را خشک مي نمايد .
آرايش :خوردن يا ماليدن آن مو را از ريزش باز مي دارد .
دمل و جوش :داروي ورم بلغمي است .با آب و نمک ضماد شود دمل ها را شفا مي بخشد .
زخم و قرحه :در علاج گري چرکين و قوباء(نوعي بيماري ويروسي) مفيد است . با عسل همراه باشد جوش عسلي را از بين مي برد و پليدي آتش فارسي را بر مي اندازد .
مفاصل :خوردنش و ضمادش که همراه سرکه و قاوت جو باشد داروي بيماري اعصاب است .
اگر بيماري بيماري اعصاب همراه با اسهالي باشد که خون در مدفوع ديده شود اين دارو را حقنه(وارد کردن مانند شياف ،آمپول و ...) کنند مفيد است .در علاج سست بودن همه پي ها بسيار سودمند است .
سينه : شش را تنقيه مي کند ، داروي برنشيت است . تخم ترتيزک نيز از داروهاي برنشيت است .
از آنجا که داراي قوت قطع کننده و نرمش دهنده است آن را با سوپ مخلوط کنند براي برنشيت بسيار خوب است .
اندام هاي غذا :معده و کبد را گرمي مي دهد .ستبري طحال را از بين مي برد و به ويژه اگر با عسل ضماد شود .
اندام هاي دفعي :شهوت انگيز و کرم کش است .حيض را روان مي سازد .در روغن جوشيده اش بندآور شکم است و به ويژه اگر نکوبيده باشد ، چون سائيدن لزجي آن را از بين مي برد .در علاج قولنج مفيد است .
اگر کوبيده آن را با آب گرم بنوشند مسهل و بادشکن روده ها است .
زهرها :خوردن آن يا ضمادش با عسل پادزهر حشرات است و اگر بسوزانند حشرات از دودش گريزانند .