پرسش :

امامت به چه معناست؟

پاسخ :
كلمه ي امام به معناي پيشوا و رهبر است. اعم از اين كه اين پيشوايي به سوي سعادت و كمال و يا در جهت انحطاط و سقوط باشد; پيشوا يعني كسي كه پيش رو است و عده اي تابع و پيرو او هستند; اعم از آن كه عادل و درست كار باشد و يا باطل و گم راه كننده;[1] در قرآن كريم واژه ي امام در هر دو معنا به كار رفته است:
(وَجَعَلْناهُمْ أَئِـمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا)[2]; ما آن ها را پيشوايان هادي به امر خودمان قرار داديم.
و در جاي ديگر مي فرمايد: (أَئِمَّـةً يَدْعُونَ إِلي النّارِ)[3]; پيشواياني كه مردم را به سوي آتش مي خوانند.
معناي اصطلاحي امام
آن چه در بحث امامت مورد نظر شيعه است، امام به معناي خليفه و جانشين رسول خدا ـ صلي الله عليه وآله وسلم ـ است كه با او در تمام وظايف و مسئوليت هاي الهي غير از تلقّي و دريافت وحي، مشترك است.
امامت در اصطلاح شيعه، عبارت از يك منصب عام الهي و خدادادي است.[4] امام رضا ـ عليه السلام ـ در تعريف امام مي فرمايد: امامت زمام دين و نظام مسلمين و صلاح دنيا و عزّت مؤمنان است. امامت اساس اسلام بارور و شاخه ي بلند آن است. امام، حلال خدا را حلال و حرام خدا را حرام مي شمرد و آن را تحقق مي بخشد; حدود الهي را به پا مي دارد و از دين خدا دفاع مي كند و به سوي راه پروردگارش به وسيله ي دانش و اندرز نيكو و دليل رسا و محكم دعوت مي كند. امام امين خداوند در ميان مردم، حجت حق بر خلق، خليفه ي الهي در جامعه، رهبر و ره نماي خلق به سوي حق و نگهبان حريم حقوق الهي است.[5]
پی نوشتها:
[1] . پيشين، ج26، ص137.
[2] . ر.ك: علامه ي حلي الالفين في امامة اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب ـ عليه السلام ـ .
[3] . الالهيات، ج 4، ص 45ـ26; امامت و رهبري، ص 52ـ51; پژوهشي در عصمت معصومان، ص 285ـ280.
[4] . ر.ك: انوار الملكوت في شرح الياقوت، ص 206ـ204; قواعد المرام، ص 179ـ177; كشف المراد، ص 365ـ364; نهج الحق، ص 158ـ157; ارشاد الطالبيين، ص 336ـ333; تنزيه الانبياء، ص 9ـ8; عقائد الاماميه، ص 67; معاني الاخبار، ص 134ـ133; تلخيص الشافي، ج 1، ص 201ـ194 و امام شناسي، ج 1، ص 9.
[5] . بقره/124.