پرسش :

چرا سگ در اسلام نجس محسوب مي شود، با اين كه از آن در امور پليسي و نگهباني استفاده مي شود؟

پاسخ :
شكي نيست كه مخلوقات خدا، در بُعدي مفيد و قابل استفاده اند. از بين حيوانات، سگ از مزاياي خوبي برخوردار و در وفاداري مشهور است. داستان هاي عجيبي در وفاداري سگ در بحارالأنوار جلد 62 از حيوه الحيوان دميري و ديگران نقل شده است.
دميري مي گويد: گاه در نگه داري سگ فائده اي نيست و داراي مفاسدي از قبيل ترساندن مردم و شيوع بعضي ميكروب ها و امراض از قبيل هاري و جنون مي باشد، از اين رو گفته شده است: ملائكه به خانه اي كه در آن سگ باشد، وارد نمي شوند. نگه داري سگ براي حفظ اموال و گوسفندان و پاسداري از باغ و اموال و صيد اشكالي ندارد، در صورتي داخل خانه نباشند و جداي از محل مسكوني نگهداري شوند.
از اميرالمؤمنين(ع) نقل است: "خيري در نگه داري سگ نيست، به جز سگ شكاري و سگ گلّه".(1)
از امام صادق(ع) نقل است: "سگ شكاري را در داخل خانه نگه داري نكنيد"؛ يعني جايگاهش جدا باشد.(2)
مرحوم علامه حلّي در كتاب منتهي فرمود: نماز خواندن در خانه اي كه سگ باشد، كراهت دارد.(3)
باز دميري نقل مي كند: چون سگ از نجاسات مي خورد و بدبو است، نگه داري آن كراهت دارد.(4)
انواع سگ ها (چه شكاري و چه غير آن) نجس هستند و دهان و آب دهان و تمامي بدن آن ها نجس است. اين مطلب از روايات استفاده مي شود و فتواي علما و فقها از قديم تا كنون بر نجاست انواع سگ هايي كه در خشكي زندگي مي كنند است.(5)
علت نجاست سگ و كراهت نگهداري آن در منزل و فلسفه اين گونه احكام بر كسي روشن نيست، ولي حكمت آن اين است كه آدمي از جهت شرافت انساني اش از اُنس زياد به حيوانات دوري كند و از كثافات و ميكروب هايي كه در آن ها است، پرهيز نمايد.
و اين منافاتي ندارد كه انسان بدون ارتباط يا دست زدن به آن ها و انتقال بيماري ها و برخي مشكلات ديگر، از آن ها براي نگهباني، شكار و امروزه كشف مواد مخدر و ... از آن ها استفاده كرد و استفاده از سگ در چنين مواردي ممنوع نشده است.
پي نوشت ها:
1. بحارالانوار، ج 62، ص 53.
2. همان.
3. همان.
4. همان، ص 54.
5. مستمسك العروه الوثقي، ج 1، ص 363؛ وسائل الشيعه، ج 2، باب 12، از ابواب نجاسات؛ توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 83).
www.eporsesh.com