پرسش :

درباره آيه: اطيعوالله و اطيعو الرسول و اولي الامر منكم. 1)آيا اين آيه فقط مختص ائمه اطهار (عليهم السلام)نازل شده؟ 2)جمع بودن اولي الامر براي زمان است يا خير؟ يعني اينكه اولياي امر تمام دوره هاست يا منظور اين است كه در يك زمان چند ولي هم مي توانند باشند مثل اينكه چند نبي در آن واحد وظيفه دريافت وحي داشتند مانند حضرت يحيي و حضرت عيسي(عليهما السلام).

پاسخ :
پاسخ سوال اول:
در منابع شیعه روایات فراوانی داریم که مقصود از (اولی الأمر) در آیه فوق ائمه اطهار (ع) هستند و در منابع اهل سنت نظیر (کفایه الأثر) صفحه 8 و (ینابیع الموده) صفحه 494 و (اثبات الهداه) جلد 2 صفحه 123 از قول جابر بن عبدا... انصاری که مورد وثوق شیعه هم هست ذکر شده که پس از نزول آیه فوق جابر بن عبدا... انصاری به رسول خدا (ص) عرض کرد: مقصود از (اولی الأمر) در این آیه چیست؟ و حضرت فرمودند آنان جانشینان بعد از من هستند که نخستین آنها علی (ع) و سپس حضرت فرزندان علی (ع) را تا یازدهمین آنها یعنی حضرت مهدی با نام و کنیه معرفی فرمودند، که حدیث فوق و احادیث دیگر از منابع شیعه و اهل سنت نشان می دهد مصداق اصلی (اولی الأمر) ائمه اطهار (ع) هستند. که البته (اولی الأمر) در هر زمانی امام و حجت آن زمان است ولی در زمان غیبت کبری که مسلمین به امام خود دسترسی مستقیم ندارند، فقیه جامع الشرایط به نیابت از آن حضرت عهده دار مقام ولایت امر می باشد. چنانکه حضرت مهدی (عج) در آغاز غیبت کبری در جواب نام اسحاق بن یعقوب که یقین تکلیف شیعیان را در زمان غیبت کبری جویا شده بود فرمودند: (و اما الحوادث الواقعه فارجعوا فیها الی رواه حدیثنا فانهم حجّتی علیکم و انا حجته ا... علیهم) یعنی (در حوادث واقعه به راویان حدیث ما (که علمای دین هستند) مراجعه کنید که آنان حجت و راهنمای من بر شما و من هم صحبت خدا بر آنان می باشم)، (کتاب کمال الدین و تمام النعمه شیخ صدوق جلد 2 صفحه 483).
پاسخ سوال دوم:
در هر زمان یک (اولی الأمر) بیشتر وجود ندارد. چنانکه در زمان پیامبر (ص) با وجودی که امیرالمؤمنین علی (ع) هم وجود داشتند ولی پیامبر اکرم (ص) هم رسول و هم ولی امر بوده اند و علی (ع) از ایشان پیروی می کردند. بعد از علی (ع)، امام حسن (ع) حجت زمان و اولی الأمر بوده اند و امام حسین (ع) از ایشان پیروی می کرده اند. در زمان پیامبران گذشته هم همین طور بوده است. اگر چند پیامبر (ص) در یک زمان بوده اند، یکی از آنها حجت زمان و ولی امر بوده و بقیه از او تبعیت می نموده اند. چنانکه حضرت هارون مبلغ مذهب و دین برادر خود حضرت موسی (ع) پیامبر اولی العزم زمان خود بوده است. یا حضرت اسماعیل و اسحاق و حضرت لوط پیامبران تبلیغی دین حضرت ابراهیم (ع) بوده اند و وحی شدن بر یکایک آنان مانع پیروی آنها از پیامبر اولوالعزم زمان آنها نبوده است. بنابراین ما در تاریخ دو دسته پیامبر و رسول داشته ایم.
الف- رسول تشریعی که در هر زمان یکی بیشتر نبوده است.
ب- رسولان تبلیغی که دو یا چند نفر در یک زمان بوده اند که مأمور تبلیغ دین پیامبر تشریعی زمان خود بوده اند.
www.porsesh.ir