پرسش :
شرح بیمار و توضیح علائم چقدر می تواند به متخصص گوارش کمک کند ؟
پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر ایرج خسرونیا، متخصص داخلی ، گوارش:
علائم دستگاه گوارش دونوع است . یکی علائمی که بیمار حس می کند و دیگری علائمی است که پزشک در معاینه چه در لمس و چه در صحبت کردن حس می کند . بنابراین این دو نوع علائم متفاوت است . در ایران وقتی بیمار به ما مراجعه می کند ، تشخیص مطرح می کند . بیمار دل درد دارد و می گوید که من زخم اثنی عشر یا ورم معده دارم یا دکتری گفته که پولیپ داری و تمام علائم خودش را در آن بیماری مطرح می کند . این صحبت های گمراه کننده است . اگر بیمار احساس درد دارد بگوید که کجای دلش درد می کند ، چه جوری درد می کند ، با چه مشخصاتی کم و زیاد می شود ، با خوردن غذا دل درد کم یا زیاد می شود ، همراه حالت تهوع است یا خیر ، با این توضیحات ما پزشک را راهنمایی می کنیم که معاینه دقیق بکند و بعد درست تشخیص بدهد ولی وقتی من وارد مطب می شوم و می گویم که پزشکی به من گفته که زخم اثنی عشر داری ، همین باعث می شود که پزشک تمام فکرش این است که زخم اثنی عشر را تشخیص بدهد یا رد بکند . و این وقت گیر است و اگر پزشک جوان و کم تجربه باشد گمراه می شود . بیمار وقتی به مطب مراجعه می کند ، آنچه را که حس می کند و درد داشته را بگوید و یک شرح حال کامل را بیان کند و این خیلی به پزشک کمک می کند تا بیماری را تشخیص بدهد . بسیاری از علائم بیماریهای گوارش با بیماریهای دیگر علائم مشترک دارد . مثلا بیماری سن بالا دارد و سابقه ی بیماری قلبی هم دارد ، با درد بالای معده مراجعه می کند ، حالت تهوع دارد و تپش قلب هم دارد ، اگر پزشک دقت نکند ممکن است اشتباه کند زیرا این ممکن است علامت سکته ی قلبی باشد . ما باید معاینه دقیق بکنیم و وقت کافی داشته باشیم تا تشخیص بدهیم . بیشتر پزشکانی که سرشان شلوغ است از بی وقتی شکایت دارند یعنی وقت کافی جهت معاینه کردن بیمار ندارند . به اجبار روزی صدتا بیمار به آنها مراجعه می کند و آنها مجبور هستند که همه را به اندسکوپی و ... بفرستند و بعد به تشخیص برسند ولی زمان قدیم که ما آموزش می دیدیم با معاینه دست و گوش دادن به تشخیص می رسیدیم . این همه وسایل و ابزار تشخیصی وجود نداشت و تجربه نشان داده که آن موقع بهتر می شد تشخیص داد . زیرا اگر پزشک وقتش را برای معاینه ی بیمار بگذارد به تشخیص بهتری می رسد . یکی از علائمی که بیماران با آن معاینه می کنند دردهای شکمی است . این وظیفه ی پزشک است که راه جلوی بیمار بگذارد که درد تو ، چه موقعی است ؟ آیا موقع غذا خوردن یا موقع گرسنه یا قبل از غذا یا بعد از غذا است ؟ هنگام دستشویی رفتن درد شکم آرام می شود ؟ همرا به استفراغ و سرگیجه همراه است ؟ با نفخ و باد گلو همراه است ؟ تمام اینها کمک کننده است . بیمارانی به ما مراجعه می کنند که می گویند : ما علاوه بر درد شکم ، مرتب باد گلو داریم . این باد گلو راحت توسط بیمار درمان می شود بشرط اینکه پزشک برای بیمار وقت داشته باشد . ما وقتی باد گلو داریم مقداری هوا را از دستگاه گوارش مان بیرون می دهیم و دوباره مقدار زیادتری هوا را بلع می کنیم . اگر ما در دفعه ی اولی که باد گلو داریم ، جلوی اولی را بگیریم ، باد گلوی دومی و سومی تکرار نخواهد شد . کسانی که استرس و اضطراب دارند ، موقعی که تند تند غذا می خورند ، مقدار زیادی هم هوا بلع می کنند و در نتیجه باعث نفخ روده می شود . شما فکر نکنید که با بادگلوهای مکرر ، بهتر می شوید بلکه بدتر می شوید . این علائم شایع است . بعضی از بیماران به ما می گویند که هنگام غذا خوردن حالت تهوع و سرگیجه دارم ، این احتیاج به معاینه دارد که ببینیم سیستم گوارش او خوب کار می کند و معده و روده اش مشکلی ندارد ، باید کیسه ی صفرای او را از نظر ترشح صفراویی بررسی کنیم تا مشکلی نداشته باشد ، اینها را پزشک باید برطرف کند . بعضی ها تا سوار اتوبوس یا ماشین می شوند حالت تهوع و استفراغ پیدا می کنند . اینها باید تحت معاینه ی دقیق باشند . ممکن است اینها بخاطر عدم خونرسانی به مغز و مخچه باشد . یک پزشک باید معاینه ی دقیق بکند و آزمایشات لازم را بدهد و بعد تشخیص بدهد. هیچ گاه خودمان دست به درمان نزنیم و بگوییم که گرمی یا سردی ام شده است یا پرخوری کرده ام ، اینها ممکن است علت عمده ای داشته باشد .
www.ch3.ir
پاسخ از آقای دکتر ایرج خسرونیا، متخصص داخلی ، گوارش:
علائم دستگاه گوارش دونوع است . یکی علائمی که بیمار حس می کند و دیگری علائمی است که پزشک در معاینه چه در لمس و چه در صحبت کردن حس می کند . بنابراین این دو نوع علائم متفاوت است . در ایران وقتی بیمار به ما مراجعه می کند ، تشخیص مطرح می کند . بیمار دل درد دارد و می گوید که من زخم اثنی عشر یا ورم معده دارم یا دکتری گفته که پولیپ داری و تمام علائم خودش را در آن بیماری مطرح می کند . این صحبت های گمراه کننده است . اگر بیمار احساس درد دارد بگوید که کجای دلش درد می کند ، چه جوری درد می کند ، با چه مشخصاتی کم و زیاد می شود ، با خوردن غذا دل درد کم یا زیاد می شود ، همراه حالت تهوع است یا خیر ، با این توضیحات ما پزشک را راهنمایی می کنیم که معاینه دقیق بکند و بعد درست تشخیص بدهد ولی وقتی من وارد مطب می شوم و می گویم که پزشکی به من گفته که زخم اثنی عشر داری ، همین باعث می شود که پزشک تمام فکرش این است که زخم اثنی عشر را تشخیص بدهد یا رد بکند . و این وقت گیر است و اگر پزشک جوان و کم تجربه باشد گمراه می شود . بیمار وقتی به مطب مراجعه می کند ، آنچه را که حس می کند و درد داشته را بگوید و یک شرح حال کامل را بیان کند و این خیلی به پزشک کمک می کند تا بیماری را تشخیص بدهد . بسیاری از علائم بیماریهای گوارش با بیماریهای دیگر علائم مشترک دارد . مثلا بیماری سن بالا دارد و سابقه ی بیماری قلبی هم دارد ، با درد بالای معده مراجعه می کند ، حالت تهوع دارد و تپش قلب هم دارد ، اگر پزشک دقت نکند ممکن است اشتباه کند زیرا این ممکن است علامت سکته ی قلبی باشد . ما باید معاینه دقیق بکنیم و وقت کافی داشته باشیم تا تشخیص بدهیم . بیشتر پزشکانی که سرشان شلوغ است از بی وقتی شکایت دارند یعنی وقت کافی جهت معاینه کردن بیمار ندارند . به اجبار روزی صدتا بیمار به آنها مراجعه می کند و آنها مجبور هستند که همه را به اندسکوپی و ... بفرستند و بعد به تشخیص برسند ولی زمان قدیم که ما آموزش می دیدیم با معاینه دست و گوش دادن به تشخیص می رسیدیم . این همه وسایل و ابزار تشخیصی وجود نداشت و تجربه نشان داده که آن موقع بهتر می شد تشخیص داد . زیرا اگر پزشک وقتش را برای معاینه ی بیمار بگذارد به تشخیص بهتری می رسد . یکی از علائمی که بیماران با آن معاینه می کنند دردهای شکمی است . این وظیفه ی پزشک است که راه جلوی بیمار بگذارد که درد تو ، چه موقعی است ؟ آیا موقع غذا خوردن یا موقع گرسنه یا قبل از غذا یا بعد از غذا است ؟ هنگام دستشویی رفتن درد شکم آرام می شود ؟ همرا به استفراغ و سرگیجه همراه است ؟ با نفخ و باد گلو همراه است ؟ تمام اینها کمک کننده است . بیمارانی به ما مراجعه می کنند که می گویند : ما علاوه بر درد شکم ، مرتب باد گلو داریم . این باد گلو راحت توسط بیمار درمان می شود بشرط اینکه پزشک برای بیمار وقت داشته باشد . ما وقتی باد گلو داریم مقداری هوا را از دستگاه گوارش مان بیرون می دهیم و دوباره مقدار زیادتری هوا را بلع می کنیم . اگر ما در دفعه ی اولی که باد گلو داریم ، جلوی اولی را بگیریم ، باد گلوی دومی و سومی تکرار نخواهد شد . کسانی که استرس و اضطراب دارند ، موقعی که تند تند غذا می خورند ، مقدار زیادی هم هوا بلع می کنند و در نتیجه باعث نفخ روده می شود . شما فکر نکنید که با بادگلوهای مکرر ، بهتر می شوید بلکه بدتر می شوید . این علائم شایع است . بعضی از بیماران به ما می گویند که هنگام غذا خوردن حالت تهوع و سرگیجه دارم ، این احتیاج به معاینه دارد که ببینیم سیستم گوارش او خوب کار می کند و معده و روده اش مشکلی ندارد ، باید کیسه ی صفرای او را از نظر ترشح صفراویی بررسی کنیم تا مشکلی نداشته باشد ، اینها را پزشک باید برطرف کند . بعضی ها تا سوار اتوبوس یا ماشین می شوند حالت تهوع و استفراغ پیدا می کنند . اینها باید تحت معاینه ی دقیق باشند . ممکن است اینها بخاطر عدم خونرسانی به مغز و مخچه باشد . یک پزشک باید معاینه ی دقیق بکند و آزمایشات لازم را بدهد و بعد تشخیص بدهد. هیچ گاه خودمان دست به درمان نزنیم و بگوییم که گرمی یا سردی ام شده است یا پرخوری کرده ام ، اینها ممکن است علت عمده ای داشته باشد .
www.ch3.ir
