پرسش :
شبهه: ظهور امام زمان علیه السلام برابر است با ركود علم و تكنولوژی!
پاسخ :
این مطلب از دو جهت قابل بحث است:
اول این كه: وقتی حضرت مهدی علیه السلام ظهور می‌فرمایند چگونه بر دشمنانی كه دارای پیشرفته‌ترین امكانات نظامی و غیره می‌باشند، پیروز می‌شوند كه ما این بحث را به نام «ظهور و امكانات پیشرفته» می‌نامیم.
و دوم این كه: پس از تشكیل حكومت و از بین رفتن ظالمین چگونه با این امكانات رفتار می‌كنند كه ما آن را تحت عنوان «حكومت جهانی حضرت مهدی علیه السلام و امكانات پیشرفته» از آن یاد می‌كنیم، و چون آنچه كه از سؤال شما برمی‌آید مربوط به جهت دوّم است و ما به آن می‌پردازیم و با یاری گرفتن از حضرت امام عصر علیه السّلام عرض می‌كنیم كه:
وقتی كه حضرت مهدی علیه السلام ظهور كردند و با ظالمین جنگیدند و زمین را از وجودِ ناپاک آنان پاک كردند و حكومتی بر مبنای عدل تشكیل دادند دیگر در جهان جنگی وجود ندارد و تجاوز هم از بین خواهد رفت و همه دنیا را صلح و امنیت فرا می‌گیرد لذا آن دسته از تجهیزاتی كه مربوط به امور نظامی می‌باشد، خود به خود از صفحه كنار می‌رود چرا كه احتیاجی به آنها نیست و اسلام دین صلح و آرامش است امّا دسته دیگر از امكانات و پیشرفت‌ها و تجهیزات بشری كه مربوط به امور صنعتی و كشاورزی و بهداشتی و غیره می‌باشند نه تنها باقی می‌مانند و نه تنها بیشتر از آنها استفاده بهینه می‌كنند بلكه آنچه كه از روایات بر می‌آید آن است كه به بركت وجود حضرت مهدی علیه السلام، این گونه امكانات گسترش هم می‌یابد و اساساً باید گفت كه اسلام دین تكامل و پیشرفت در همه زمینه‌های مادی و معنوی، دنیوی و اخروی می‌باشد در مورد تكامل امور دنیوی آیات و روایات فراوانی داریم مثل این كه خداوند در قرآن كریم می‌فرماید: «خَلَقَ لَكُمْ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً»[1] و ما به بعضی از این پیشرفت‌ها در زمان حضرت مهدی علیه السلام اشاره می‌كنیم:
الف: پیشرفت و رشد علوم مادی و معنوی
علم در این زمان به بالاترین حدّ پیشرفت می‌رسد به گونه‌ای كه طبق روایات امام باقر علیه السلام در روزگار آن حضرت، زنان در خانه‌هایشان به طریق كتاب خدا و سنت پیامبر صلّی الله علیه و آله قضاوت می‌كنند[2]، و در روایت دیگری از امام صادق علیه السلام است كه فرمودند: دانش 27 حرف است و مجموع آنچه پیامبران آورده‌اند دو حرف است و مردم تا آن روز بیش از آن دو حرف را نمی‌دانند و چون قائم قیام كند، 25 حرف باقیمانده را بیرون آورده و در میان مردم منتشر می‌سازد و بدین گونه مجموعه 27 جزء دانش را نشر می‌دهد.[3]
ب: شكوفایی اقتصادی و رفاه اجتماعی
آفریدگار انسان زمین و آسمان و آنچه كه در آنهاست را برای انسان آفریده است و از انسان فقط عبودیت را طلب كرده است كه اگر عبودیت كند علاوه بر جزای اخروی دنیای او را نیز آباد می‌كند كه فرمود: «لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ[4]؛ اگر مردم شهرها و دیارها ایمان آورند و تقوا پیشه كنند ما بركات زمین و آسمان را بر آنها نازل می‌كنیم» و چون در زمان حكومت آن حضرت عبودیت محض زمین را فرا می‌گیرد این وعده الهی مُحَقَّق می‌شود در روایتی از پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله است كه فرمودند: «یخرج رجل من امتی یعمل بسنّتی ینزل الله له البركه من السماء و تخرج له الارض بركاتها[5]؛ مردی از امت من ظهور می‌كند كه به سنّت من عمل می‌كند خداوند بركت را از آسمان برای او فرو خواهد فرستاد و زمین بركات خود را برای او بیرون خواهد ریخت» و در روایت دیگری از آن حضرت است كه فرمودند: «ساكنین آسمان و زمین از او راضی و خشنودند. آسمان تمام بارانش را فرو می‌ریزد و زمین تمام گیاهانش را خارج می‌سازد تا جایی كه زنده‌ها آرزو می‌كند كه كاش مرده‌ها زنده بودند و وضع ما را از فراوانی نعمت می‌دیدند»[6] و در روایتی دیگر است كه زمین گنج‌های خود را برای آن حضرت ظاهر می‌كند[7] و حضرت به مردم مشت مشت عطا می‌كند بدون این كه آنها را شمارد یا آنچه كه بخشیده را پس بگیرد[8] و امنیت عمومی همه جا را فرا می‌گیرد كه در روایت است كه در زمان آن حضرت، درندگان و چهارپایان از در آشتی وارد می‌شوند و مرم با یكدیگر كاری ندارند و آزار نمی‌رسانند.[9]
ج: رشد كشاورزی و دامداری
در زمان آن حضرت، استعدادهای درونی زمین آشكار می‌شود و گیاهان و حیوانات با تمام وجود به خدمت بشر در می‌آیند به گونه‌ای پیشرفت‌های كشاورزی و دامداری قبل از ظهور نسبت به بعد از آن چیزی محسوب نمی‌شوند در روایت است كه «كشاورز از هر من (3 كیلو)، صد من محصول به‌دست می‌آورد و در هر سنبلی، صد دانه عمل می‌آید و خداوند برای هر كس كه اراده كند زیادتر می‌كند.»[10] و در روایت است كه «و تكثر المواشی» یعنی دام‌ها زیاد می‌شوند.
د: پیشرفت پزشكی
در آن عصر هیچ بیماری بدون درمان باقی نمی‌ماند. امام باقر علیه السلام در این باره می‌فرمایند: «هر كس قائم اهل‌بیت مرا درک كند اگر به بیماری دچار باشد، شفا یابد و چنانچه دچار ناتوانی باشد، توانا و نیرومند می‌شود.»[11]
ه: پیشرفت صنایع و مسأله انرژی
امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «هنگامی كه قائم ما قیام كند زمین به نور پروردگارش روشن می‌شود و بندگان خدا از نور آفتاب بی‌نیاز می‌شوند.»[12]
و: پیشرفت دستگاه‌های اطلاعاتی و ارتباط مردم با یكدیگر:
در آن عصر ارتباط مردم با یكدیگر بسیار راحت می‌شود. و مردم می‌توانند به راحتی با آن حضرت نیز ارتباط برقرار كنند كه در روایت است كه در زمان آن حضرت «مؤمن كه در شرق است برادر خود را كه در مغرب است خواهد دید و نیز مؤمنی كه در مغرب است برادر خود را در مشرق می‌بیند.»[13] و در روایت دیگری از امام صادق علیه السلام است كه فرمودند: «زمانی كه قائم ما ظهور نماید خداوند گوش‌ها و چشمان شیعیان ما را به‌گونه‌ای تقویت می‌كند كه میان آنان و قائم علیه السلام نیاز به پیک نیست؛ آن حضرت با آنان سخن می‌گوید و آنها سخن او را می‌شنوند و در حالی كه وی در جایگاه خویش قرار دارد او را می‌بینند.»[14]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. سوره بقره، آیه 29.
[2]. بحار الانوار، ج 53، ص 352، علامه مجلسی، چاپ بیروت.
[3]. بحار الانوار، ج 52، ص 336، علامه مجلسی، چاپ بیروت.
[4]. سوره الاعراف، آیه 59.
[5]. كشف الغمه، ج 2، ص 262، اربلی، چاپ تبریز.
[6]. الملاحم، ص 69، ابن طاووس.
[7]. الملاحم، ص 72.
[8]. فوائد السمطین، ج 2، ص 310.
[9]. بحارالانوار، ج 52، ص 224.
[10]. مستدرک الوسائل، ج 12، ص 283، محدث نوری.
[11]. بحار الانوار، ج 52، ص 335.
[12]. الصراط المستقیم، ج 2، ص 262، علامه زین الدین علی بن یونس نباحلی، انتشارات حیدریه.
[13]. بحارالانوار، ج 52، ص 391.
[14]. الكافی، ج 8، ص 240.
این مطلب از دو جهت قابل بحث است:
اول این كه: وقتی حضرت مهدی علیه السلام ظهور می‌فرمایند چگونه بر دشمنانی كه دارای پیشرفته‌ترین امكانات نظامی و غیره می‌باشند، پیروز می‌شوند كه ما این بحث را به نام «ظهور و امكانات پیشرفته» می‌نامیم.
و دوم این كه: پس از تشكیل حكومت و از بین رفتن ظالمین چگونه با این امكانات رفتار می‌كنند كه ما آن را تحت عنوان «حكومت جهانی حضرت مهدی علیه السلام و امكانات پیشرفته» از آن یاد می‌كنیم، و چون آنچه كه از سؤال شما برمی‌آید مربوط به جهت دوّم است و ما به آن می‌پردازیم و با یاری گرفتن از حضرت امام عصر علیه السّلام عرض می‌كنیم كه:
وقتی كه حضرت مهدی علیه السلام ظهور كردند و با ظالمین جنگیدند و زمین را از وجودِ ناپاک آنان پاک كردند و حكومتی بر مبنای عدل تشكیل دادند دیگر در جهان جنگی وجود ندارد و تجاوز هم از بین خواهد رفت و همه دنیا را صلح و امنیت فرا می‌گیرد لذا آن دسته از تجهیزاتی كه مربوط به امور نظامی می‌باشد، خود به خود از صفحه كنار می‌رود چرا كه احتیاجی به آنها نیست و اسلام دین صلح و آرامش است امّا دسته دیگر از امكانات و پیشرفت‌ها و تجهیزات بشری كه مربوط به امور صنعتی و كشاورزی و بهداشتی و غیره می‌باشند نه تنها باقی می‌مانند و نه تنها بیشتر از آنها استفاده بهینه می‌كنند بلكه آنچه كه از روایات بر می‌آید آن است كه به بركت وجود حضرت مهدی علیه السلام، این گونه امكانات گسترش هم می‌یابد و اساساً باید گفت كه اسلام دین تكامل و پیشرفت در همه زمینه‌های مادی و معنوی، دنیوی و اخروی می‌باشد در مورد تكامل امور دنیوی آیات و روایات فراوانی داریم مثل این كه خداوند در قرآن كریم می‌فرماید: «خَلَقَ لَكُمْ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً»[1] و ما به بعضی از این پیشرفت‌ها در زمان حضرت مهدی علیه السلام اشاره می‌كنیم:
الف: پیشرفت و رشد علوم مادی و معنوی
علم در این زمان به بالاترین حدّ پیشرفت می‌رسد به گونه‌ای كه طبق روایات امام باقر علیه السلام در روزگار آن حضرت، زنان در خانه‌هایشان به طریق كتاب خدا و سنت پیامبر صلّی الله علیه و آله قضاوت می‌كنند[2]، و در روایت دیگری از امام صادق علیه السلام است كه فرمودند: دانش 27 حرف است و مجموع آنچه پیامبران آورده‌اند دو حرف است و مردم تا آن روز بیش از آن دو حرف را نمی‌دانند و چون قائم قیام كند، 25 حرف باقیمانده را بیرون آورده و در میان مردم منتشر می‌سازد و بدین گونه مجموعه 27 جزء دانش را نشر می‌دهد.[3]
ب: شكوفایی اقتصادی و رفاه اجتماعی
آفریدگار انسان زمین و آسمان و آنچه كه در آنهاست را برای انسان آفریده است و از انسان فقط عبودیت را طلب كرده است كه اگر عبودیت كند علاوه بر جزای اخروی دنیای او را نیز آباد می‌كند كه فرمود: «لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ[4]؛ اگر مردم شهرها و دیارها ایمان آورند و تقوا پیشه كنند ما بركات زمین و آسمان را بر آنها نازل می‌كنیم» و چون در زمان حكومت آن حضرت عبودیت محض زمین را فرا می‌گیرد این وعده الهی مُحَقَّق می‌شود در روایتی از پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله است كه فرمودند: «یخرج رجل من امتی یعمل بسنّتی ینزل الله له البركه من السماء و تخرج له الارض بركاتها[5]؛ مردی از امت من ظهور می‌كند كه به سنّت من عمل می‌كند خداوند بركت را از آسمان برای او فرو خواهد فرستاد و زمین بركات خود را برای او بیرون خواهد ریخت» و در روایت دیگری از آن حضرت است كه فرمودند: «ساكنین آسمان و زمین از او راضی و خشنودند. آسمان تمام بارانش را فرو می‌ریزد و زمین تمام گیاهانش را خارج می‌سازد تا جایی كه زنده‌ها آرزو می‌كند كه كاش مرده‌ها زنده بودند و وضع ما را از فراوانی نعمت می‌دیدند»[6] و در روایتی دیگر است كه زمین گنج‌های خود را برای آن حضرت ظاهر می‌كند[7] و حضرت به مردم مشت مشت عطا می‌كند بدون این كه آنها را شمارد یا آنچه كه بخشیده را پس بگیرد[8] و امنیت عمومی همه جا را فرا می‌گیرد كه در روایت است كه در زمان آن حضرت، درندگان و چهارپایان از در آشتی وارد می‌شوند و مرم با یكدیگر كاری ندارند و آزار نمی‌رسانند.[9]
ج: رشد كشاورزی و دامداری
در زمان آن حضرت، استعدادهای درونی زمین آشكار می‌شود و گیاهان و حیوانات با تمام وجود به خدمت بشر در می‌آیند به گونه‌ای پیشرفت‌های كشاورزی و دامداری قبل از ظهور نسبت به بعد از آن چیزی محسوب نمی‌شوند در روایت است كه «كشاورز از هر من (3 كیلو)، صد من محصول به‌دست می‌آورد و در هر سنبلی، صد دانه عمل می‌آید و خداوند برای هر كس كه اراده كند زیادتر می‌كند.»[10] و در روایت است كه «و تكثر المواشی» یعنی دام‌ها زیاد می‌شوند.
د: پیشرفت پزشكی
در آن عصر هیچ بیماری بدون درمان باقی نمی‌ماند. امام باقر علیه السلام در این باره می‌فرمایند: «هر كس قائم اهل‌بیت مرا درک كند اگر به بیماری دچار باشد، شفا یابد و چنانچه دچار ناتوانی باشد، توانا و نیرومند می‌شود.»[11]
ه: پیشرفت صنایع و مسأله انرژی
امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «هنگامی كه قائم ما قیام كند زمین به نور پروردگارش روشن می‌شود و بندگان خدا از نور آفتاب بی‌نیاز می‌شوند.»[12]
و: پیشرفت دستگاه‌های اطلاعاتی و ارتباط مردم با یكدیگر:
در آن عصر ارتباط مردم با یكدیگر بسیار راحت می‌شود. و مردم می‌توانند به راحتی با آن حضرت نیز ارتباط برقرار كنند كه در روایت است كه در زمان آن حضرت «مؤمن كه در شرق است برادر خود را كه در مغرب است خواهد دید و نیز مؤمنی كه در مغرب است برادر خود را در مشرق می‌بیند.»[13] و در روایت دیگری از امام صادق علیه السلام است كه فرمودند: «زمانی كه قائم ما ظهور نماید خداوند گوش‌ها و چشمان شیعیان ما را به‌گونه‌ای تقویت می‌كند كه میان آنان و قائم علیه السلام نیاز به پیک نیست؛ آن حضرت با آنان سخن می‌گوید و آنها سخن او را می‌شنوند و در حالی كه وی در جایگاه خویش قرار دارد او را می‌بینند.»[14]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. سوره بقره، آیه 29.
[2]. بحار الانوار، ج 53، ص 352، علامه مجلسی، چاپ بیروت.
[3]. بحار الانوار، ج 52، ص 336، علامه مجلسی، چاپ بیروت.
[4]. سوره الاعراف، آیه 59.
[5]. كشف الغمه، ج 2، ص 262، اربلی، چاپ تبریز.
[6]. الملاحم، ص 69، ابن طاووس.
[7]. الملاحم، ص 72.
[8]. فوائد السمطین، ج 2، ص 310.
[9]. بحارالانوار، ج 52، ص 224.
[10]. مستدرک الوسائل، ج 12، ص 283، محدث نوری.
[11]. بحار الانوار، ج 52، ص 335.
[12]. الصراط المستقیم، ج 2، ص 262، علامه زین الدین علی بن یونس نباحلی، انتشارات حیدریه.
[13]. بحارالانوار، ج 52، ص 391.
[14]. الكافی، ج 8، ص 240.
