پرسش :

دختر 3 ساله‏ام انگشت مي‏مکد، دليل اين رفتار چيست و آيا لازم است او را منع کنم؟

پاسخ :
انگشت مکيدن کودک طبيعي است و بررسي‏ها نشان مي‏دهد که گاهي جنين نيز در رحم مادر انگشت مي‏مکد و علت اين رفتار، نياز غريزي شيرخواره به مکيدن است؛ البته اين نياز در کودکان يکسان نيست و علت آن تا 6 ماهگي، گرسنگي نوزاد و عدم ارضاي مکيدن است.
کودک از 6 ماهگي به بعد، براي آرامش، انگشت مي‏مکد؛ زيرا از فضاي رحم، وارد دنياي خارج شده و به سبب عدم همگوني اين دو فضا، تا مدتي دچار فشار روحي است.
علل انگشت مکيدن فرزند 3 ساله‏ي شما چنين است:
1. عدم استفاده از شير مادر: چه بسا دوران شيرخوارگي، به طور کامل از شير مادر استفاده نکرده است.
2. تسکين و دلداري: او با اين رفتار، خاطره‏هاي خوش دوران نوزادي را زنده مي‏کند و تسکين مي‏يابد. اين علت در صورتي اهميت بيشتري مي‏يابد که خداوند، اخيرا به شما فرزند ديگري عطا کرده باشد.
3. فضاي ناآرام خانه: فشارهاي روحي ناشي از فضاي ناآرام خانه )اختلاف والدين، آزار اطرافيان و...( مي‏تواند عامل مؤثري در انگشت مکيدن او باشد.
4. خجالتي بودن: کودکان خجالتي )ر. ک: ص 126(، زماني که بازي و فعاليت‏هاي گروه همسالان را مي‏بينند و به جهت کمرويي در آن فعاليت‏ها شرکت نمي‏کنند، انگشت مي‏مکند.
چند توصيه
أ. به فرزند خود بيشتر توجه کنيد و نيازهاي او را برآوريد. در آغوش کشيدن، سخن گفتن، آواز خواندن، بازي کردن و...، نشانه‏هاي توجه افزون‏تر است.
ب. در برابر اين مسأله، حساسيت فراواني نشان ندهيد؛ چرا که ممکن است راهي براي جلب توجه شود يا او را به موضع لجبازي بکشاند.
ج. او را به ويژه براي اين مسأله کتک نزنيد و با خشونت برخورد نکنيد.
د. او را به تنبيه بدني يا قطع علاقه و محبت، تهديد نکنيد.
هـ. فلفل زدن به انگشت يا باندپيچي آن، کار جالبي نيست.
و. او را با اسباب‏بازي سرگرم کنيد تا دستانش مشغول باشد و کمتر به سمت دهان ببرد. سعي کنيد با راه کارهاي پيش گفته، اين رفتار را از بين ببريد؛ زيرا در مهد کودک، آمادگي و دبستان، سبب تمسخر همسالان مي‏شود و آثار منفي روحي خواهد داشت؛ افزون بر اين، انگشت مکيدن دراز مدت، روي دندان‏ها و تکلم کودک، اثر منفي مي‏گذارد و در جويدن، دچار مشکل خواهد شد.
به اين نکته هم توجه داشته باشيد که 50 درصد کودکان، اين رفتار را تا 5 سالگي، و بقيه تا 8 سالگي ترک مي‏کنند و در تعداد بسيار اندکي، بيش از اين سن ادامه مي‏يابد.
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)