پرسش :

پسر 15 ساله‏اي دارم که مدام صحبت مي‏کند. چگونه او را تعديل کنم؟

پاسخ :
اين کار، اختلال رفتاري نيست؛ پس حساسيت نشان ندهيد، مگر اين که با گناه همراه باشد و حقوق ديگران را از بين ببرد.
علل صحبت کردن بسيار، عبارتند از:
1. عقده‏گشايي: احتمال دارد در کودکي اجازه‏ي صحبت به او نداده‏ايد و اکنون که بزرگ شده و شما اقتدار پيشين را از دست داده‏ايد و نمي‏توانيد او را منع کنيد، عقده‏گشايي مي‏کند. تا مدتي او را منع نکنيد و اجازه دهيد اشباع شود.
2. جلب توجه: نوجوان نياز به توجه دارد. وقتي در برابر زياد سخن گفتن او حساسيت نشان مي‏دهيد و به رفتار او توجه داريد، در واقع او را تثبيت مي‏کنيد. توصيه مي‏کنم توجه خود را زمان سخن گفتن او کم کنيد و در غير زمان اين رفتار، بر توجه خويش بيفزاييد.
3. اعتراض: اگر خواسته‏اي منطقي و مشروع داشته و به آن پاسخ نگفته‏ايد، پاسخ دهيد؛ زيرا ممکن است اين رفتار، براي اعتراض به شما باشد.
چند توصيه
أ. به او بياموزيد که هرگاه احساس مي‏کند مي‏خواهد بيش از حد معمول سخن بگويد، زبان خود را به مدت 30 ثانيه به دندان‏هاي فک پايين بفشارد.
ب. ارزش سکوت از ديدگاه اسلام را برايش تبيين کنيد. امام صادق عليه‏السلام فرمود:
قال لقمان لابنه: يا بني ان کنت زعمت أن الکلام من فضة فان السکوت من الذهب. (1)
لقمان به فرزندش گفت: پسرم! اگر گمان کردي سخن گفتن از نقره است،]بدان که[سکوت از طلا است.
ج. فرزند خود را با زيان‏هاي پر حرفي آشنا سازيد. امام صادق عليه‏السلام فرمود:
لا يزال العبد المؤمن يکتب محسنا مادام ساکتا فاذا تکلم کتب محسنا او سيئا. (2)
بنده‏ي مؤمن تا هنگامي که ساکت باشد، نيکوکار نوشته مي‏شود و زماني که سخن مي‏گويد، نيکوکار يا بدکار به شمار مي‏رود.
د. زمينه رفتارهاي متفکرانه را برايش فراهم سازيد. ورزش‏هاي فکري مانند شطرنج، سرگرمي‏هاي نيازمند تفکر مانند کيت )مدارهاي الکترونيکي ساده( و بازي‏هاي فکري، از پر حرفي او مي‏کاهد.
ه. در صورت کم شدن رفتار، از تشويق و تحسين او غفلت نورزيد.
پی نوشت:
(1)حر عاملي، وسائل الشيعه، ج 12، ص 183.
(2)همان، ص 184.
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)