پرسش :

در چه صورتي مي‏توان براي تربيت فرزندان از تنبيه بدني استفاده کرد؟

پاسخ :
اگر ساز و کارهاي باز دارنده، يعني تحريک عواطف، قهر، محروميت و شيوه‏ي بده و بستان (ر. ک: ص 97) اثري نداشت مي‏توانيد از تنبيه بدني استفاده کنيد؛ البته در صورتي که به شرايط آن توجه داشته باشيد.
مقصود از تنبيه بدني در نوپايان، ضربه‏اي کوچک به پشت دست در صورت انجام کارهاي خطرناک و در سنين بالاتر، زدن با کف دست به کفل يا زدن با انگشتان دست به بدن است. در تنبيه بدني، هرگز از ترکه، کمربند يا شلاق و امثال آن استفاده نکنيد.
تنبيه بدني بايد به صورت طرحي از پيش تعيين شده و کاملا حساب شده باشد. والديني که از روي عصبانيت و براي تشفي صدر (خنک شدن دل)، فرزندان خود را کتک مي‏زنند، نه تنها کودک را اصلاح نمي‏کنند، بلکه او را جري‏تر و در ارتکاب جرم، ماهرتر خواهند کرد (ر. ک: ص 94).
به جز نوپا که در صورت ارتکاب عمل خطرناک، همان لحظه بايد عکس العمل نشان دهيد، در کودک بزرگ‏تر، پيش از تنبيه، بهتر است او را تهديد کنيد. اين تهديد به تنبيه بدني بايد غيرمستقيم و با کنايه باشد (کاري نکن که کاسه‏ي صبرم لبريز شود. مرا به کاري وادار نکن که بعد پشيماني داشته باشد و...).
پس از چند بار تهديد، تنبيه را به صورت پيش گفته عملي سازيد و مطمئن باشيد تأثير فراواني خواهد داشت؛ زيرا کودکي که سال‏ها بردباري پدر يا مادر را ديده و استفاده‏ي آنان از ساز و کارهاي بازدارنده را مشاهده کرده و اتمام حجت آنان را به گوش شنيده، خود را مستحق چنين برخوردي مي‏داند و به طور قطع در اصلاح رفتارش اثر خواهد گذاشت.
توجه داشته باشيد که وقتي کودک را تنبيه مي‏کنيد، حتما علت آن را به او بگوييد.
از ديدگاه اسلام، در صورتي که فرزند، مرتکب يکي از گناهان «کبيره» شده باشد، سرپرست او مي‏تواند به قدري که ادب شود و «ديه»واجب نشود (ر. ک: ص 154)، او را به صورت بدني تنبيه کند. (1)
پی نوشت:
(1)توضيح المسائل محشي، مسأله‏ي 2820؛ جامع الفروع، فصل ديات، مسأله‏ي 36.
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)