پرسش :

بهترين سن ايجاد روحيه‏ي مسؤوليت‏پذيري در کودکان چه زماني است؟

پاسخ :
دوران خردسالي، بهترين زمان براي آموزش مسؤوليت‏پذيري است؛ چرا که کودک به طور فطري به کار و فعاليت علاقه دارد و برايش لذت بخش است و احساس مهم بودن را در او بر مي‏انگيزد. افزون بر اين، روحيه‏ي استقلال‏طلبي و خود اتکايي کودک مي‏تواند والدين را در اين امر کمک کند.
شما مي‏توانيد با توجه به سن فرزند خود، اموري را به او واگذاريد تا به مرور به انجام کارهاي شخصي و انجام مسؤوليت‏هاي واگذار شده عادت کند.
کودکان نوپا به جمع و جور کردن لباس‏ها، قرار دادن لباس‏هاي کثيف در سبد مخصوص، ريختن زباله‏ها در سطل زباله و... علاقه دارند.
کودکان 2 ساله مي‏توانند جوراب‏ها را جفت، و لباس‏ها را مرتب کنند.
کودکان 3 و 4 ساله دوست دارند غذايشان را خودشان بخورند و لباس‏ها و کفش‏هايشان را خود بپوشند.
کودکان 5 ساله مايلند ميز غذا يا سفره را بچينند؛ کشوها و رختخواب را مرتب کنند؛ البته مقصود از چيدن ميز يا سفره، حمل و نقل ظرف‏هاي داغ غذا يا اشياي خطرناک مانند چاقو يا ظرف‏هاي قابل شکستن نيست.
کودکان 6 ساله دوست دارند و مي‏توانند نيازمندي‏هاي اوليه منزل (نان، سبزي، ماست و...) را با فرض مصونيت از خطرها بخرند.
کودکان سنين بالاتر، شيفته‏ي پذيرش مسؤوليت‏هاي مهم‏تر هستند. اموري از قبيل تعمير وسايل، محاسبه‏ي سندها، شست و شوي ماشين، بازنويسي مطالب، تصحيح ورقه و... و آشپزي و خياطي (دختران)، در ايجاد روحيه‏ي مسؤوليت‏پذيري آنان بسيار مؤثر است.
براي ايجاد اين روحيه در کودکان، بکوشيد امور را به صورت جهت‏دار و در محدوده‏ي خاص به آنان واگذاريد. واگذاري امور به صورت پراکنده، مطلوب نيست.
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)