پرسش :
آيا تفأل به حافظ و قرآن درست است و فرق تفأل به قرآن و استخاره قرآن چيست؟ و در چه مواردي بايد تفأل به قرآن به كار رود و در چه مواردي استخاره؟
پاسخ :
درباره تفأل به قرآن مجيد، احاديثي وارد شده است كه مؤمنين را نسبت به اين كار نهي نموده اند (تفأل با استخاره فرق دارد). اصل و اساس اين عمل غلط و نشانه ضعف قوه عاقله و رشد است.
در مورد ديوان حافظ و يا مثنوي و بعضي كتابهاي ديگر، دليلي در مورد صحت تفأل به آنها در دست نيست. البته ديوان حافظ و يا مثنوي، به دليل آن كه داراي مفاهيم بسيار متنوع و قابل تفسيرهاي گوناگون است، در بسياري از موارد با منويات فرد نوعي انطباق حاصل ميكند.
آنچه كه در اين بين توجه به آن لازم است، پرهيز از معتقد شدن به نتيجه تفأل است؛ چرا كه نوعا اعتقاد به مضامين آنها، زمينه را براي بروز همان معتقدات، ايجاد ميكند.
پيش گويي از گذشته و آينده انسان كار هر كسي نيست . بلي , معصومين (ع ) و انسان هاي كامل و عرفاي بالله براساس الهامات و اشراقات رباني مي تواند در اين مورد اشاراتي داشته باشند. آنچه كه در سوئال آمده است فرد مورد نظر بيشتر شبيه افراد فال گير و رمال مي ماند تا قرآن دان و قرآن فهم , تا حال كسي چنين ادعايي را نكرده است كه از روي قرآن گذشته و آينده انسان را ترسيم مي كند. بنابراين نمي شود به اين تيپ افراد اعتماد كرد و از سوي ديگر برداشت و الهام گيري از آيات قرآن كريم نيازمند يك سري آگاهي ها و دانش هاي تخصصي است و اضافه بر آن قرآن كتاب هدايت است «هدي للمتقين» نه كتاب فال گيري.
استخاره در لغت به معناي طلب خيرنمودن از خداوند است؛ يعني، آن كه آدمي در هر كاري از خداوند طلب خير كند (دعا). معناي ديگر استخاره، نوعي قرعه زدن براي رفع تحير است كه البته همراه با دعا و خواست از خداوند است. اين كار ممكن است به وسيله تسبيح و ياقرآن انجام گيرد.
استخاره در موردي است كه انسان دچار ترديد شده باشد. قبل از استخاره بايد همه مقدمات و شرائط لازم را بر هر كاري فراهم ساخت از قبيل مطالعه و فكر، مشورت با اهل فن و افراد مجرب، اگر اقدامات فكري و فيزيكي ديگري از قبيل بررسي و تحقيق لازم باشد بايد به انجام رسانيد بعد از همه اينها چنانچه باز دچار ترديد است نوبت به استخاره ميرسد. ولي اگر موضوعي را عقل مورد تأكيد قرار داده و قرائن و شواهد همه به خوبي و صحت آن كار گواهي ميدهند در چنين مواردي نبايد به استخاره دست زد.
اما شرايط: متحير و مردد بودن در كار؛ يعني، آن كه اگر آدمي با تعقل و مشورت به ترجيح يكي از دو طرف رسيد، ديگر جايي براي استخاره باقي نميماند؛ ولي اگر با وجود انديشه و مشورت به نتيجهاي نرسيد، در اين صورت ميتواند استخاره كند.
در مورد عمل به استخاره، عمل به مقتضاي استخاره واجب نيست، ولي بهتر است با آن مخالفت نشود.
رجوع به قرآن در مواردي جهت تفأل يا راهيابي استخاره درست است. ليكن اين نبايد به صورت يك عادت و روش دائمي و جايگزين فكر انديشه تحقيق و مشورت گردد. از سوي ديگر برداشت و الهام گيري از آيات قرآن در بسياري از موارد كار آساني نيست و نيازمند يكسري آگاهيها و دانشهاي تخصصي و علوم ديني مانند: تفسير ادبيات و ... ميباشد.
در استخاره با قرآن بايد به تفسير و معاني آيات تسلّط داشته باشيد و به خوب و بدي كه بالاي صفحات قرآن نوشته شده اعتمادي نيست.
استخاره داراي اقسامي است كه براي آگاهي بيشتر به حاشيه مفاتيحالجنان مرحوم حاج شيخ عباس قمي(ره) رجوع كنيد.
براي آگاهي بيشتر ر.ك:
1- بحارالانوار، ج 91، ص 233
2- كند و كاوي درباره استخاره طريقهدار
www.eporsesh.com
درباره تفأل به قرآن مجيد، احاديثي وارد شده است كه مؤمنين را نسبت به اين كار نهي نموده اند (تفأل با استخاره فرق دارد). اصل و اساس اين عمل غلط و نشانه ضعف قوه عاقله و رشد است.
در مورد ديوان حافظ و يا مثنوي و بعضي كتابهاي ديگر، دليلي در مورد صحت تفأل به آنها در دست نيست. البته ديوان حافظ و يا مثنوي، به دليل آن كه داراي مفاهيم بسيار متنوع و قابل تفسيرهاي گوناگون است، در بسياري از موارد با منويات فرد نوعي انطباق حاصل ميكند.
آنچه كه در اين بين توجه به آن لازم است، پرهيز از معتقد شدن به نتيجه تفأل است؛ چرا كه نوعا اعتقاد به مضامين آنها، زمينه را براي بروز همان معتقدات، ايجاد ميكند.
پيش گويي از گذشته و آينده انسان كار هر كسي نيست . بلي , معصومين (ع ) و انسان هاي كامل و عرفاي بالله براساس الهامات و اشراقات رباني مي تواند در اين مورد اشاراتي داشته باشند. آنچه كه در سوئال آمده است فرد مورد نظر بيشتر شبيه افراد فال گير و رمال مي ماند تا قرآن دان و قرآن فهم , تا حال كسي چنين ادعايي را نكرده است كه از روي قرآن گذشته و آينده انسان را ترسيم مي كند. بنابراين نمي شود به اين تيپ افراد اعتماد كرد و از سوي ديگر برداشت و الهام گيري از آيات قرآن كريم نيازمند يك سري آگاهي ها و دانش هاي تخصصي است و اضافه بر آن قرآن كتاب هدايت است «هدي للمتقين» نه كتاب فال گيري.
استخاره در لغت به معناي طلب خيرنمودن از خداوند است؛ يعني، آن كه آدمي در هر كاري از خداوند طلب خير كند (دعا). معناي ديگر استخاره، نوعي قرعه زدن براي رفع تحير است كه البته همراه با دعا و خواست از خداوند است. اين كار ممكن است به وسيله تسبيح و ياقرآن انجام گيرد.
استخاره در موردي است كه انسان دچار ترديد شده باشد. قبل از استخاره بايد همه مقدمات و شرائط لازم را بر هر كاري فراهم ساخت از قبيل مطالعه و فكر، مشورت با اهل فن و افراد مجرب، اگر اقدامات فكري و فيزيكي ديگري از قبيل بررسي و تحقيق لازم باشد بايد به انجام رسانيد بعد از همه اينها چنانچه باز دچار ترديد است نوبت به استخاره ميرسد. ولي اگر موضوعي را عقل مورد تأكيد قرار داده و قرائن و شواهد همه به خوبي و صحت آن كار گواهي ميدهند در چنين مواردي نبايد به استخاره دست زد.
اما شرايط: متحير و مردد بودن در كار؛ يعني، آن كه اگر آدمي با تعقل و مشورت به ترجيح يكي از دو طرف رسيد، ديگر جايي براي استخاره باقي نميماند؛ ولي اگر با وجود انديشه و مشورت به نتيجهاي نرسيد، در اين صورت ميتواند استخاره كند.
در مورد عمل به استخاره، عمل به مقتضاي استخاره واجب نيست، ولي بهتر است با آن مخالفت نشود.
رجوع به قرآن در مواردي جهت تفأل يا راهيابي استخاره درست است. ليكن اين نبايد به صورت يك عادت و روش دائمي و جايگزين فكر انديشه تحقيق و مشورت گردد. از سوي ديگر برداشت و الهام گيري از آيات قرآن در بسياري از موارد كار آساني نيست و نيازمند يكسري آگاهيها و دانشهاي تخصصي و علوم ديني مانند: تفسير ادبيات و ... ميباشد.
در استخاره با قرآن بايد به تفسير و معاني آيات تسلّط داشته باشيد و به خوب و بدي كه بالاي صفحات قرآن نوشته شده اعتمادي نيست.
استخاره داراي اقسامي است كه براي آگاهي بيشتر به حاشيه مفاتيحالجنان مرحوم حاج شيخ عباس قمي(ره) رجوع كنيد.
براي آگاهي بيشتر ر.ك:
1- بحارالانوار، ج 91، ص 233
2- كند و كاوي درباره استخاره طريقهدار
www.eporsesh.com
