پرسش :

مسبّحات ستّ كدامند؟

پاسخ :
در قرآن كريم، شش سوره با «سبَّح» يا «يُسبَّح» آغاز مي‏شود، كه آنها را «مسبّحات ستّ» مي‏گويند. اين سوره‏ها عبارت است از: جمعه، تغابن، صفّ، حديد، حشْر و اعلي. علامه مولي محمد تقي مجلسي(رضوان الله عليه) سوره «اسراء» را نيز جزو سُوَر مسبّحات آورده است كه (روضة المتقين13/142) مي‏شود مسبّحات سَبعْ، يعني هفت سوره‏اي كه با تسبيح شروع مي‏شود، حال يا به صورت فعل ماضي يا مضارع و يا مصدر. آنچه نوعاً نقل كرده‏اند همان مسبحات ستّ است كه رسول اكرم(ص) هر شب آنها را قبل از خوابيدن تلاوت مي‏كردند (بحار89/312) و شايسته است انسان سالك شبها همه هفت سوره را تلاوت كند تا تسبيح و تنزيه خداوند در او تجلي كرده و چنين انساني را مظهر تسبيح خود كند و او را از عالم طبيعت برهاند.
سوره «اسراء» با تسبيح شروع مي‏شود و به تعبير علامه طباطبايي(رحمة الله) در بسياري از بخشهاي آن تسبيح حق ذكر شده (الميزان13/5) و پايان سوره گرچه تحميد و تكبير است اما در حقيقت تسبيحي است در كسوت تحميد: «وقل الحَمد لِله الذي لَم يَتخذ ولداً ولم يَكن لَه شَريك في المُلك ولَم يَكن لَه وَليّ من الذُل و كَبّره تكبيراً» اسراء/111. محتواي اين آيه تسبيح است، زيرا خدا را از اتّخاذ ولد و داشتن شريك و ذلّت و امثال آن منزه مي‏داند و اين تسبيح در كسوت تحميد و تكبير است. تكبير نيز مصداق تسبيح است، زيرا معناي تكبير آن است كه خداوند، برزگتر از آن است كه به خوبي شناخته يا وصف شود. بنابر اين قسمت مهم محتواي اين سوره تسبيح خداي سبحان است.
eporsesh.com