پرسش :

از ديدگاه احاديث ، مراد از خيرالبريه در آيه 7 سوره بينّه چه كساني هستند؟

پاسخ :
درست است كه مفهوم آيه ، مفهوم وسيع و گسترده‏اي است ، و منحصر به شخص يا اشخاص معيني نمي‏باشد، ولي در روايات متعدد اسلامي كه در منابع حديث اهل سنت و شيعه آمده است، انگشت روي اشخاصي گذارده شده كه در صف اول از صفوف «خيرالبريّه»، و بهترين مخلوقات خدا قرار دارند. دقّت در محتواي اين احاديث ، بسياري از حقايق را كه تا كنون براي گروهي در پردة ابهام باقي مانده است مي‏تواند روشن سازد، و پاسخ روشني براي بسياري از اتهامات ناآگاهان باشد.
در اينجا توجه خوانندگان را به بخشي از اين روايات جلب مي‏كنيم
1 ـ مفسّر معروف «سيوطي» در «الدّرالمنثور» ، در ذيل آيه از «ابن عساكر» از «جابر بن عبدالله» نقل مي‏كند كه ما خدمت پيامبر (ص) بوديم كه علي (ع) به سوي ما آمد ، هنگامي كه چشم پيامبر (ص) به او افتاد ، فرمود «وَالَّذي نَفْسي بِيَدِهِ اِنَّ هذا وَ شيعَتَهُ لَهُمْ الْفائِزُونَ يَوْمَ الْقِيامَهِ ، وَنَزَلَتْ ، اِنَّ الذَّينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوالصّالِحاتِ اُولئِكَ هُمْ خَيْرُ البَرِيَّهِ فَكانَ اَصْحابُ النَّبِيِ (ص) اِذا اَقْبَلَ عَلِيٌ (ع) قالُوا جاءَ خَيْرُ الّبَرِيَّهِ»! (الدر المنثور 4/379)
[پيامبر (ص) فرمود قسم به كسي كه جان من به دست او است ، اين مرد و شيعيان او ، رستگاران در روز قيامتند، و آيه «اِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوالصّالِحاتِ اُولئِكَ هَمْ خَيْرُ الْبَرِيَّه» نازل شد ، از اين رو اصحاب پيامبر (ص) هنگامي كه علي (ع) مي‏آمد مي‏گفتند خيرالبريّه (بهترين مخلوقات خدا) آمد]!

2 ـ در روايت ديگري از ابن عباس مي‏خوانيم هنگامي كه آيه «اِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوالْصّالِحاتِ اُولئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَهِ» نازل شد پيامبر اكرم (ص) به علي (ع) فرمود
«هُوَ اَنْتَ وَ شيعَتُكَ تَأتي اَنْتَ وَ شيعَتُكَ يَوْمَ الْقيامَهِ راضينَ مَرْضيِيْنَ وَ يَاتي عَدُوُكَ غَضْباناً مُقْمِحينَ» (شواهد التنزيل 2/357)
[تو و شيعيانت در روز قيامت خيرالبريه (بهترين مخلوقات) هستيد ، هم خدا از شما راضي است و هم شما از خدا راضي هستيد ، ولي دشمن تو خشمگين و در زحمت (و عذاب) است] (در بعضي از نسخه‏هاي حديث «مقحمين» آمده كه به معني بالا نگاه داشتن سر به وسيله غل و زنجير است.)

3 ـ در حديث ديگري از «ابو برزه» آمده است هنگامي كه پيامبر اكرم (ص) اين آيه را تلاوت فرمود، رو به علي (ع) كرد و گفت «هُمْ اَنْتَ وَ شيعَتُكَ يا عَلِي وَ ميعادُ ما بَيْني وَ بَيْنَكَ الْحَوْضُ»! (شواهد التنزيل 359، ح 1130) [خير البريّه تو و شيعيانت هستيد اي علي! ، و وعدة من و تو كنار حوض كوثر است].
كوتاه سخن اينكه احاديث مربوط به «خير البريّه» را گروه زيادي در منابع معروف اسلامي نقل كرده‏اند ، و از بهترين دلائل براي افضليت علي (ع) نسبت به همة مسلمين و صحابه رسول خدا (ص) بعد از آن حضرت است .
اين در حالي است كه دشمنان علي (ع) به خاطر عداوت آن حضرت در عصر تاريك و ظلماني بني‏اميه، اصرار بر كتمان فضائل او داشتند و دوستانش به خاطر وحشت از آن جانيان سفاك فضائل او را كتمان مي‏كردند ، ولي با نهايت تعجب اين فضائل بزرگ تمام اين دورانهاي تاريك را پشت سر گذاشته و بعد از اين همه قرون و اعصار به دست ما رسيده است ، و اين نيست جز با امداد الهي.
به هر حال از اين احاديث به ضميمه آية شريفه دو نكته به خوبي استفاده مي‏شود:
1 ـ افضليت علي (ع) نسبت به همة ياران پيامبر (ص)، و از آنجا كه مقدم داشتن غير افضل بر افضل كاري است زشت و ناپسند ، به هيچ حسابي نمي‏توان غير او را بر او مقدم داشت ، و بنابراين بايد نخستين خليفه و جانشين پيامبر (ص) او باشد، خواه تعيين خلافت از سوي خدا باشد – كه ما به آن معتقديم – يا از سوي خلق و مردم؟ كه گروهي ديگر به آن عقيده دارند.

2 ـ نكته ديگري كه از اين احاديث متعدده به دست مي‏آيد، اين است كه نامگذاري پيروان علي (ع) به «شيعه» چيزي است كه در زبان پيامبر اكرم (ص) بارها آمده است ، و آنها كه با اين عنوان دشمني مي‏كنند ، و از آن نفرت دارند ، و گاه «شين» آن را دليل بر «شوم» و «شر» گرفته‏اند، در واقع با پيامبر اسلام (ص) به مخالفت برخاسته و العياذ بالله نسبت به سخنان او ابراز نفرت مي‏كنند ، و به يقين اگر آگاهانه اين سخن را بگويند كارشان مشكل است ، چه بهتر كه بگوئيم از اين روايات نبوي بيخبر بوده‏اند.
آري لقب شيعه، موجب نفرت نيست، تاج افتخاري است كه كه پيامبر اسلام (ص) طبق اين روايات كثيره معتبره بر سر پيروان مكتب علي(ع) زده است.
eporsesh.com