پرسش :
نتيجه‌اي كه از قرآن كريم گرفته مي‌شود چيست و چه چيزي را در آن مي‌خواهد جمع‌بندي كند؟
پاسخ :
قرآن كريم، كتاب هدايت انسان‌ها تا قيامت است. از تك تك آيه‌ها و سوره‌هاي قرآن مي‌توان نتيجه‌اي گرفت. اگر قرآن را به صورت دقيق مطالعه نماييم و در آن تفكّر و تدبّر كنيم به اين نتيجه مي‌رسيم كه قرآن، در تمام ابعاد معجزه است و بشر نمي‌تواند چنين كتابي بياورد و اين كتاب براي راه‌نمايي بشر نازل شده است.
در اين كتاب جاودان، مطالب فراواني هست و هر چه بشر در آن تدبّر نمايد و بينديشد، به عمق درياي بي‌پايان آن نمي‌رسد و شگفتي‌هاي آن پايان نمي‌يابد.
جمع‌بندي مطالب قرآن را در عبارتي خلاصه، اين‌گونه مي‌توان بيان كرد: اي بشر، تو خودت آفريدة خودت نيستي. آفريده‌اي دارد كه او آفريده نشده است. او خداي توست كه همة صفات كمال را دارد.
اي انسان، تو براي دنيا آفريده نشده‌اي و مرگ پايان زندگي نيست. پس از مرگ، جهان برزخ و قيامت و بهشت و جهنم را در پيش روي داري. براي رسيدن به بهشت و رهايي از جهنم، نيازمند راهنما هستي; از اين رو، خداوند پيامبران و كتاب‌هاي آسماني را براي هدايت تو فرستاد. پيامبر اسلام آخرين رسول الهي است و قرآن كريم آخرين كتاب آسماني مي‌باشد. راه هدايت، در پيروي از رسول خاتم و قرآن است.
به بيان ديگر مي‌توان گفت، خلاصه و جمع‌بندي تمام مطالب قرآن در سورة حمد است; زيرا تمام مطالب قرآن به توحيد، نبوت، معاد و هدايت انساها برمي‌گردد كه در سورة حمد بيان شده است.
به بيان سوم مي‌توان گفت، تمام مطالب قرآن بيانگر توحيد است.(ر.ك: تفسير الميزان، علامه طباطبايي، ج 1، ص 40 و ج 2، ص 210، دفتر انتشارات اسلامي، قم. )
امام خميني; در تفسير سورة شريف "حمد" مي‌فرمايد: اين سورة شريفه مشتمل است بر عمدة مقاصد الهيّه در قرآن شريف; زيرا كه اصل مقاصد قرآن كريم تكميل معرفة‌الله و تحصيل توحيد است; پس جميع مقاصد كتاب الهي و قرآن كريم برگشت به مقصد واحد مي‌كند و آن حقيقت توحيد است كه هدف نهايي و مقصد همه انبياي عظام: است و حقايق توحيد نيز در آية مباركة "بسم‌الله"... نهفته شده است; لذا اين آية شريفه، اعظم آيات الهيه و مشتمل بر تمام مقاصد كتاب الهي است و چون "بأ" ظهور توحيد و نقطة زير آن سرّ آن است، پس تمام كتاب قرآن كريم ظهوراً و سراً در "بأ" موجود است و انسان كامل يعني وجود مبارك رسول اكرم‌كه همان نقطة سرّ توحيد است و در عالم، آيه و نشانه‌اي بزرگتر از آن وجود مبارك نيست; چنان‌كه در حديث وارد است.(تفسير صافي، ج 5، ص 273، ذيل آيه شريفه "عن النبأ العظيم".) هر چه در تفسير اين آيه سخن گفته شود اندك است; چرا كه معروف است: "اميرالمؤمنين علي‌از سر شب تا صبح براي "ابن‌عباس" از تفسير "بسم‌الله" سخن مي‌گفت، صبح شد در حالي كه از تفسير "بأ" آن فراتر نرفته بود".(ر.ك: تفسير نمونه، آية‌الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 1، ص 16، دارالكتب الاسلامية.) در فضيلت اين سورة مباركه سه روايت را نقل مي‌كنيم:
1ـ از امام صادق‌از "بسم‌الله..." سؤال شد; فرمودند: "البأ بهأالله، والسين سنأالله، و الميم ملك الله،...; "بأ" نشانة عظمت و كمال خداوند متعال است و "سين" نشانة بلندي و رفعت مقام خداوندي است و "ميم" نشانة فرمانروايي خداوند متعال است و..."(بحارالانوار، باب فضائل سورة فاتحه، ج 89، ح 12، ص 231، داراحيأالتراث بيروت.)
2ـ ابن‌عباس از حضرت رسول‌چنين نقل كرده است: "براي هر چيز اساسي است و اساس قرآن "فاتحه" است و اساس "فاتحه" "بسم‌الله الرحمن‌الرحيم" است."
3ـ پيامبر اكرم‌به جابربن‌عبدالله انصاري فرمود: "اي جابر! آيا برترين سوره‌اي كه خدا در كتابش نازل فرموده به تو بياموزم؟ جابر عرض كرد: آري، پدر و مادرم فداي تو باد! اي رسول خدا! آن را به من بياموز. پس رسول اكرم‌سورة "حمد" (ام‌الكتاب) را به او تعليم داد و فرمود: اي جابر! آيا آگاهت سازم از اين سوره؟ عرض كرد: چرا، پدر و مادرم فداي تو باد! يا رسول الله! از آن مرا با خبر ساز. فرمود: آن شفاي هر دردي است جز مرگ".(تفسير عياشي، ج 1، ص 34، "تفسير سورة حمد"، حديث 9 / تفسير البرهان، ج 1، ص 42 / تفسير مجمع‌البيان، ج 1، ص 17و 18 / براي آگاهي بيشتر ر.ك: تفسير سورة حمد، امام‌خميني;، ص 84ـ89، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام‌خميني.)
eporsesh.com
قرآن كريم، كتاب هدايت انسان‌ها تا قيامت است. از تك تك آيه‌ها و سوره‌هاي قرآن مي‌توان نتيجه‌اي گرفت. اگر قرآن را به صورت دقيق مطالعه نماييم و در آن تفكّر و تدبّر كنيم به اين نتيجه مي‌رسيم كه قرآن، در تمام ابعاد معجزه است و بشر نمي‌تواند چنين كتابي بياورد و اين كتاب براي راه‌نمايي بشر نازل شده است.
در اين كتاب جاودان، مطالب فراواني هست و هر چه بشر در آن تدبّر نمايد و بينديشد، به عمق درياي بي‌پايان آن نمي‌رسد و شگفتي‌هاي آن پايان نمي‌يابد.
جمع‌بندي مطالب قرآن را در عبارتي خلاصه، اين‌گونه مي‌توان بيان كرد: اي بشر، تو خودت آفريدة خودت نيستي. آفريده‌اي دارد كه او آفريده نشده است. او خداي توست كه همة صفات كمال را دارد.
اي انسان، تو براي دنيا آفريده نشده‌اي و مرگ پايان زندگي نيست. پس از مرگ، جهان برزخ و قيامت و بهشت و جهنم را در پيش روي داري. براي رسيدن به بهشت و رهايي از جهنم، نيازمند راهنما هستي; از اين رو، خداوند پيامبران و كتاب‌هاي آسماني را براي هدايت تو فرستاد. پيامبر اسلام آخرين رسول الهي است و قرآن كريم آخرين كتاب آسماني مي‌باشد. راه هدايت، در پيروي از رسول خاتم و قرآن است.
به بيان ديگر مي‌توان گفت، خلاصه و جمع‌بندي تمام مطالب قرآن در سورة حمد است; زيرا تمام مطالب قرآن به توحيد، نبوت، معاد و هدايت انساها برمي‌گردد كه در سورة حمد بيان شده است.
به بيان سوم مي‌توان گفت، تمام مطالب قرآن بيانگر توحيد است.(ر.ك: تفسير الميزان، علامه طباطبايي، ج 1، ص 40 و ج 2، ص 210، دفتر انتشارات اسلامي، قم. )
امام خميني; در تفسير سورة شريف "حمد" مي‌فرمايد: اين سورة شريفه مشتمل است بر عمدة مقاصد الهيّه در قرآن شريف; زيرا كه اصل مقاصد قرآن كريم تكميل معرفة‌الله و تحصيل توحيد است; پس جميع مقاصد كتاب الهي و قرآن كريم برگشت به مقصد واحد مي‌كند و آن حقيقت توحيد است كه هدف نهايي و مقصد همه انبياي عظام: است و حقايق توحيد نيز در آية مباركة "بسم‌الله"... نهفته شده است; لذا اين آية شريفه، اعظم آيات الهيه و مشتمل بر تمام مقاصد كتاب الهي است و چون "بأ" ظهور توحيد و نقطة زير آن سرّ آن است، پس تمام كتاب قرآن كريم ظهوراً و سراً در "بأ" موجود است و انسان كامل يعني وجود مبارك رسول اكرم‌كه همان نقطة سرّ توحيد است و در عالم، آيه و نشانه‌اي بزرگتر از آن وجود مبارك نيست; چنان‌كه در حديث وارد است.(تفسير صافي، ج 5، ص 273، ذيل آيه شريفه "عن النبأ العظيم".) هر چه در تفسير اين آيه سخن گفته شود اندك است; چرا كه معروف است: "اميرالمؤمنين علي‌از سر شب تا صبح براي "ابن‌عباس" از تفسير "بسم‌الله" سخن مي‌گفت، صبح شد در حالي كه از تفسير "بأ" آن فراتر نرفته بود".(ر.ك: تفسير نمونه، آية‌الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 1، ص 16، دارالكتب الاسلامية.) در فضيلت اين سورة مباركه سه روايت را نقل مي‌كنيم:
1ـ از امام صادق‌از "بسم‌الله..." سؤال شد; فرمودند: "البأ بهأالله، والسين سنأالله، و الميم ملك الله،...; "بأ" نشانة عظمت و كمال خداوند متعال است و "سين" نشانة بلندي و رفعت مقام خداوندي است و "ميم" نشانة فرمانروايي خداوند متعال است و..."(بحارالانوار، باب فضائل سورة فاتحه، ج 89، ح 12، ص 231، داراحيأالتراث بيروت.)
2ـ ابن‌عباس از حضرت رسول‌چنين نقل كرده است: "براي هر چيز اساسي است و اساس قرآن "فاتحه" است و اساس "فاتحه" "بسم‌الله الرحمن‌الرحيم" است."
3ـ پيامبر اكرم‌به جابربن‌عبدالله انصاري فرمود: "اي جابر! آيا برترين سوره‌اي كه خدا در كتابش نازل فرموده به تو بياموزم؟ جابر عرض كرد: آري، پدر و مادرم فداي تو باد! اي رسول خدا! آن را به من بياموز. پس رسول اكرم‌سورة "حمد" (ام‌الكتاب) را به او تعليم داد و فرمود: اي جابر! آيا آگاهت سازم از اين سوره؟ عرض كرد: چرا، پدر و مادرم فداي تو باد! يا رسول الله! از آن مرا با خبر ساز. فرمود: آن شفاي هر دردي است جز مرگ".(تفسير عياشي، ج 1، ص 34، "تفسير سورة حمد"، حديث 9 / تفسير البرهان، ج 1، ص 42 / تفسير مجمع‌البيان، ج 1، ص 17و 18 / براي آگاهي بيشتر ر.ك: تفسير سورة حمد، امام‌خميني;، ص 84ـ89، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام‌خميني.)
eporsesh.com
