پرسش :
در دوران بارداری هستم و کمر و باسنم درد مي کند، علت آن چیست؟
پاسخ :
هورمون ها در تمام مدت دوران بارداري شما رباط ها و مفاصل به ويژه در قسمت لگن خاصره را شل مي کنند که موجب نرم شدن و کشش رباط ها مي شود و عبور جنين براي زايمان را آسان تر مي کنند. علاوه بر اين، سنگيني جنين در حال رشد شما، عضلات شکمتان را ضعيف مي کند و بر روي قسمت پايين کمرتان فشار مي آورد. هنگامي که مرکز ثقل شما تغيير مي کند، ممکن است تمايل داشته باشيد به طرف عقب خم شويد که فشار بيشتري به شما وارد مي شود. اگر کمر درد شما هميشگي و شديد است، موضوع را با پزشک در ميان بگذاريد. ممکن است لازم باشد يک متخصص فيزيوتراپي با يک متخصص بيماري هاي استخوان شما را معاينه و براي تسکين درد به شما کمک کند.
انواع دردهاي مربوط به کمر و مفاصل
درد دايمي در قسمت پايين و وسط کمر (مفصل ساکرولياک)
جايي که لگن خاصره به قسمت پايين ستون مهره ها برخورد مي کند، مفصل هايي در هر دو طرف وجود دارند که مفاصل ساکرولياک ناميده مي شوند. در دوران بارداري اين مفصل ها ممکن است شل شوند که در اين صورت دردناک مي شوند، به ويژه هنگامي که راه مي رويد، مي ايستيد يا خم مي شويد.
درمان: کفش پاشنه کوتاه بپوشيد. اگر درد شديدي داريد به پزشک متخصص فيزيوتراپي يا متخصص بيماري هاي استخوان مراجعه کنيد.
درد در قسمت پايين ستون فقرات (قسمت دنبالچه)
استخوان دنبالچه کمي از ساکروم جا به جا مي شود. به ويژه هنگامي که مي نشنيد، دردي شديد احساس مي کنيد. اين نوع درد معمولاً از آسيب ضايعه قبلي ناشي مي شود.
درمان: مي توانيد از داروهاي مسکن مانند پاراستامول استفاده کنيد. پس از دوران بارداري، متخصص بيماري هاي استخوان ممکن است بتواند به شما کمک کند.
درد تيز و شديد و هميشگي در قسمت کمر، باسن و پاها (اعصاب سياتيک)
هنگامي که سر جنينتان به طرف داخل لگن خاصره تان حرکت مي کند، به استخوان هاي لگن خاصره تان مستقيماً فشار مي آورد، که ممکن است بر روي اعصاب سياتيک در قسمت پايين کمر و پاها تأثير بگذارد و موجب کمر درد و پا درد شديد، يا بي حس شدن پاها شود که درد عصب سياتيک ناميده مي شود.
درمان: بهترين روش کنار آمدن با اين درد، دراز کشيدن بر روي يک تشک سفت است. سر جنينتان ممکن است حرکت کند و فشار بر روي اعصاب سياتيک را تعديل کند. انجام تمرينات مربوط به کج کردن لگن خاصره نيز ممکن است مؤثر باشد.
درد در قسمت جلوي لگن خاصره (مفصل پوبيس يا شرمگاهي)
لگن خاصره از استخوان هايي به هم پيوند خورده که يک ساختار حلقه مانند را در قسمت جلو به نام سمفيزپوبيس که استخوان ها به هم برخورد مي کنند تشکيل مي دهد. رباط هاي اطراف اين مفصل در انتهاي دوران بارداري شل مي شود، استخوان هاي پوبيس (شرمگاهي) بر روي هم ساييده مي شوند و به ندرت اتفاق مي افتد که از هم جدا شوند. اين حالت را دياستاز سمفيزپوبيس مي گويند (جا به جايي يا جدايي دو استخوان که به طور طبيعي به هم پيوسته اند اما مفصل طبيعي بين آن ها وجود ندارد).
درمان: معمولاً لازم است موضوع را با پزشک يا متخصص بيماري هاي استخوان در ميان بگذاريد ممکن است لازم باشد کمربند طبي براي تعديل فشار ببنديد يا اينکه از درمان هاي ديگر استفاده کنيد.
منبع: بارداری و زایمان سالم، مولفان: دکتر کریستف لیز و دکتر کارینا رینولدز و گرین مک کارتان، مترجم: ملیحه وفایی، انتشارات کتاب سعدی، چاپ سوم(1390).
هورمون ها در تمام مدت دوران بارداري شما رباط ها و مفاصل به ويژه در قسمت لگن خاصره را شل مي کنند که موجب نرم شدن و کشش رباط ها مي شود و عبور جنين براي زايمان را آسان تر مي کنند. علاوه بر اين، سنگيني جنين در حال رشد شما، عضلات شکمتان را ضعيف مي کند و بر روي قسمت پايين کمرتان فشار مي آورد. هنگامي که مرکز ثقل شما تغيير مي کند، ممکن است تمايل داشته باشيد به طرف عقب خم شويد که فشار بيشتري به شما وارد مي شود. اگر کمر درد شما هميشگي و شديد است، موضوع را با پزشک در ميان بگذاريد. ممکن است لازم باشد يک متخصص فيزيوتراپي با يک متخصص بيماري هاي استخوان شما را معاينه و براي تسکين درد به شما کمک کند.
انواع دردهاي مربوط به کمر و مفاصل
درد دايمي در قسمت پايين و وسط کمر (مفصل ساکرولياک)
جايي که لگن خاصره به قسمت پايين ستون مهره ها برخورد مي کند، مفصل هايي در هر دو طرف وجود دارند که مفاصل ساکرولياک ناميده مي شوند. در دوران بارداري اين مفصل ها ممکن است شل شوند که در اين صورت دردناک مي شوند، به ويژه هنگامي که راه مي رويد، مي ايستيد يا خم مي شويد.
درمان: کفش پاشنه کوتاه بپوشيد. اگر درد شديدي داريد به پزشک متخصص فيزيوتراپي يا متخصص بيماري هاي استخوان مراجعه کنيد.
درد در قسمت پايين ستون فقرات (قسمت دنبالچه)
استخوان دنبالچه کمي از ساکروم جا به جا مي شود. به ويژه هنگامي که مي نشنيد، دردي شديد احساس مي کنيد. اين نوع درد معمولاً از آسيب ضايعه قبلي ناشي مي شود.
درمان: مي توانيد از داروهاي مسکن مانند پاراستامول استفاده کنيد. پس از دوران بارداري، متخصص بيماري هاي استخوان ممکن است بتواند به شما کمک کند.
درد تيز و شديد و هميشگي در قسمت کمر، باسن و پاها (اعصاب سياتيک)
هنگامي که سر جنينتان به طرف داخل لگن خاصره تان حرکت مي کند، به استخوان هاي لگن خاصره تان مستقيماً فشار مي آورد، که ممکن است بر روي اعصاب سياتيک در قسمت پايين کمر و پاها تأثير بگذارد و موجب کمر درد و پا درد شديد، يا بي حس شدن پاها شود که درد عصب سياتيک ناميده مي شود.
درمان: بهترين روش کنار آمدن با اين درد، دراز کشيدن بر روي يک تشک سفت است. سر جنينتان ممکن است حرکت کند و فشار بر روي اعصاب سياتيک را تعديل کند. انجام تمرينات مربوط به کج کردن لگن خاصره نيز ممکن است مؤثر باشد.
درد در قسمت جلوي لگن خاصره (مفصل پوبيس يا شرمگاهي)
لگن خاصره از استخوان هايي به هم پيوند خورده که يک ساختار حلقه مانند را در قسمت جلو به نام سمفيزپوبيس که استخوان ها به هم برخورد مي کنند تشکيل مي دهد. رباط هاي اطراف اين مفصل در انتهاي دوران بارداري شل مي شود، استخوان هاي پوبيس (شرمگاهي) بر روي هم ساييده مي شوند و به ندرت اتفاق مي افتد که از هم جدا شوند. اين حالت را دياستاز سمفيزپوبيس مي گويند (جا به جايي يا جدايي دو استخوان که به طور طبيعي به هم پيوسته اند اما مفصل طبيعي بين آن ها وجود ندارد).
درمان: معمولاً لازم است موضوع را با پزشک يا متخصص بيماري هاي استخوان در ميان بگذاريد ممکن است لازم باشد کمربند طبي براي تعديل فشار ببنديد يا اينکه از درمان هاي ديگر استفاده کنيد.
منبع: بارداری و زایمان سالم، مولفان: دکتر کریستف لیز و دکتر کارینا رینولدز و گرین مک کارتان، مترجم: ملیحه وفایی، انتشارات کتاب سعدی، چاپ سوم(1390).
