پرسش :
اگر كسي به خاطر جهل در دين، نماز، روزه و... اين تكاليف را به جا نياورد و حق الناسي هم به گردنش نباشد، آيا بعد از تحمل عذاب وارد بهشت مي‌شود و مورد بخشش خداوند قرار مي‌گيرد؟
پاسخ :
اگر كسي تكاليف الهي را به جا نياورد يا جاهل قاصر است و يا جاهل مقصر ، اگر جاهل قاصر باشد; يعني به اصل وجودو وجوب تكاليف جهل داشته باشد، مورد مؤاخذه و عذاب قرار نمي‌گيرد; چنان كه خداوند مهربان مي‌فرمايد: "إِلآ الْمُسْتَضْعَفِين‌َ مِن‌َ الرِّجَال‌ِ وَالنِّسَآءِ وَالْوِلْدَ َن‌ِ لاَ يَسْتَطِيعُون‌َ حِيلَة‌ً وَلاَ يَهْتَدُون‌َ سَبِيلاً # فَأُوْلَئ‌كَ عَسَي اللَّه‌ُ أَن يَعْفُوَعَنْهُم‌ْ وَكَان‌َ اللَّه‌ُ عَفُوًّا غَفُورًا ;(نسأ،98 و 99) مگر آن دسته از مردان و زنان و كودكاني كه براستي تحت فشار قرار گرفته‌اند ]و حقيقتاً مستضعفند[; نه چاره‌اي دارند و نه راهي ]براي نجات از آن محيط آلوده[ مي‌يابند، ممكن است خداوند آن‌ها را مورد عفو قرار دهد; و خداوند، عفو كننده و آمرزنده است."
اگر جاهل مقصر باشد، گناهان او به دو دسته تقسيم مي‌شود. 1. صغيره; كه به تصريح قرآن كريم اين دسته از گناهان بخشيده مي‌شوند. "إِن تَجْتَنِبُواْ كَبَآئ‌رَ مَا تُنْهَوْن‌َ عَنْه‌ُ نُكَفِّرْ عَنكُم‌ْ سَ?ئاتکم وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلاً كَرِيمًا ;(نسأ،31) اگر از گناهان بزرگي كه از آن نهي مي‌شويد پرهيز كنيد، گناهان كوچك شمارا مي‌پوشانيم، و شما را در جايگاه خوبي وارد مي‌سازيم."
2. كبيره; اين هم به دو دسته تقسيم مي‌شود. الف ـ گناهاني كه بدون توبه بوده، ولي از باب تفضل، خداوند متعال مورد بخشش قرار مي‌گيرند و البته بخشش حق اللّه آسانتر از بخشش حق الناس مي‌باشد.
ب ـ گناهاني كه انسان در دنيا از آن‌ها توبه كرده است. در اين قسمت نيز گناه بخشيده مي‌شود (چه حق اللّه و چه حق الناس) ولي دربارة حق الناس شخص بايد جبران كند و يا حق را بازگرداند.
كساني كه به هر دليلي وارد جهنم شده و عذاب خداوند متعال را مي‌چشند به دو دسته تقسيم مي‌شوند. 1. عده‌اي به طور دائم و هميشگي در جهنم و عذاب الهي خلود دارند، كه كافران و منافقان معاند و محارب، از اين دسته‌اند; "إِن‌َّ اللَّه‌َ لَعَن‌َ الْكَـَفِرِين‌َ وَ أَعَدَّ لَهُم‌ْ سَعِيرًا # خَـَـلِدِين‌َ فِيهَآ أَبَدًا لآ يَجِدُون‌َ وَلِيًّا وَ لاَ نَصِيرًا ;(احزاب،64 و 65) خداوند كافران را لعن كرده ]و از رحمت خود دور داشته[ و براي آنان آتش سوزاننده‌اي آماده نموده است، در حالي كه همواره در آن تا ابد مي‌مانند; و ياور و ولي‌ّ نخواهند يافت."
"وَمَن يَعْص‌ِ اللَّه‌َ وَرَسُولَه‌ُو وَيَتَعَدَّ حُدُودَه‌ُو يُدْخِلْه‌ُ نَارًا خَـَـلِدًا فِيهَا وَلَه‌ُو عَذَاب‌ٌ مُّهِين‌ٌ ;(نسأ،14) و كسي كه خداوند و پيامبر او را نافرماني و از حدود الهي تجاوز كند، خداوند او را در آتش وارد مي‌كند كه همواره در آن خواهد بود و براي او عذابي خفت آور است."
2. عده‌اي نيز اگر توبه نكرده باشند و مورد بخشش و تفضل خداوند قرار نگرفته باشند و يا حق مردم را نپرداخته و ... براي مدتي در جهنم مي‌مانند و پس از تحمل عذاب‌هاي الهي، وارد بهشت مي‌شوند.( ر.ك: الميزان، علامه طباطبايي;، ج 12، ص 102 و 103، انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميّه قم. )
eporsesh.com
اگر كسي تكاليف الهي را به جا نياورد يا جاهل قاصر است و يا جاهل مقصر ، اگر جاهل قاصر باشد; يعني به اصل وجودو وجوب تكاليف جهل داشته باشد، مورد مؤاخذه و عذاب قرار نمي‌گيرد; چنان كه خداوند مهربان مي‌فرمايد: "إِلآ الْمُسْتَضْعَفِين‌َ مِن‌َ الرِّجَال‌ِ وَالنِّسَآءِ وَالْوِلْدَ َن‌ِ لاَ يَسْتَطِيعُون‌َ حِيلَة‌ً وَلاَ يَهْتَدُون‌َ سَبِيلاً # فَأُوْلَئ‌كَ عَسَي اللَّه‌ُ أَن يَعْفُوَعَنْهُم‌ْ وَكَان‌َ اللَّه‌ُ عَفُوًّا غَفُورًا ;(نسأ،98 و 99) مگر آن دسته از مردان و زنان و كودكاني كه براستي تحت فشار قرار گرفته‌اند ]و حقيقتاً مستضعفند[; نه چاره‌اي دارند و نه راهي ]براي نجات از آن محيط آلوده[ مي‌يابند، ممكن است خداوند آن‌ها را مورد عفو قرار دهد; و خداوند، عفو كننده و آمرزنده است."
اگر جاهل مقصر باشد، گناهان او به دو دسته تقسيم مي‌شود. 1. صغيره; كه به تصريح قرآن كريم اين دسته از گناهان بخشيده مي‌شوند. "إِن تَجْتَنِبُواْ كَبَآئ‌رَ مَا تُنْهَوْن‌َ عَنْه‌ُ نُكَفِّرْ عَنكُم‌ْ سَ?ئاتکم وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلاً كَرِيمًا ;(نسأ،31) اگر از گناهان بزرگي كه از آن نهي مي‌شويد پرهيز كنيد، گناهان كوچك شمارا مي‌پوشانيم، و شما را در جايگاه خوبي وارد مي‌سازيم."
2. كبيره; اين هم به دو دسته تقسيم مي‌شود. الف ـ گناهاني كه بدون توبه بوده، ولي از باب تفضل، خداوند متعال مورد بخشش قرار مي‌گيرند و البته بخشش حق اللّه آسانتر از بخشش حق الناس مي‌باشد.
ب ـ گناهاني كه انسان در دنيا از آن‌ها توبه كرده است. در اين قسمت نيز گناه بخشيده مي‌شود (چه حق اللّه و چه حق الناس) ولي دربارة حق الناس شخص بايد جبران كند و يا حق را بازگرداند.
كساني كه به هر دليلي وارد جهنم شده و عذاب خداوند متعال را مي‌چشند به دو دسته تقسيم مي‌شوند. 1. عده‌اي به طور دائم و هميشگي در جهنم و عذاب الهي خلود دارند، كه كافران و منافقان معاند و محارب، از اين دسته‌اند; "إِن‌َّ اللَّه‌َ لَعَن‌َ الْكَـَفِرِين‌َ وَ أَعَدَّ لَهُم‌ْ سَعِيرًا # خَـَـلِدِين‌َ فِيهَآ أَبَدًا لآ يَجِدُون‌َ وَلِيًّا وَ لاَ نَصِيرًا ;(احزاب،64 و 65) خداوند كافران را لعن كرده ]و از رحمت خود دور داشته[ و براي آنان آتش سوزاننده‌اي آماده نموده است، در حالي كه همواره در آن تا ابد مي‌مانند; و ياور و ولي‌ّ نخواهند يافت."
"وَمَن يَعْص‌ِ اللَّه‌َ وَرَسُولَه‌ُو وَيَتَعَدَّ حُدُودَه‌ُو يُدْخِلْه‌ُ نَارًا خَـَـلِدًا فِيهَا وَلَه‌ُو عَذَاب‌ٌ مُّهِين‌ٌ ;(نسأ،14) و كسي كه خداوند و پيامبر او را نافرماني و از حدود الهي تجاوز كند، خداوند او را در آتش وارد مي‌كند كه همواره در آن خواهد بود و براي او عذابي خفت آور است."
2. عده‌اي نيز اگر توبه نكرده باشند و مورد بخشش و تفضل خداوند قرار نگرفته باشند و يا حق مردم را نپرداخته و ... براي مدتي در جهنم مي‌مانند و پس از تحمل عذاب‌هاي الهي، وارد بهشت مي‌شوند.( ر.ك: الميزان، علامه طباطبايي;، ج 12، ص 102 و 103، انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميّه قم. )
eporsesh.com
.jpg "لجاجت و لج بازی چیست؟ علل و آثار و درمان آن چیست؟")
