پرسش :
چه كنيم كه ايمانمان محكم و تقويت شود؟
پاسخ :
بايد گفت: «بسم الله الرحمن الرحيم. قد افلح المؤمنون. الذين هم في صلاتهم خاشعون. والذين هم عن اللغو معرضون...؛مؤمنان رستگار شدند. آنها كه در نمازشان خشوع دارند و آنها كه از بيهودگي روي گردانند...» (مؤمنون، آيات 3 - 1)
قبل از بررسي راه هاي تقويت ايمان، لازم است مطالبي پيرامون زمينه و جايگاه ايمان خدمتتان بيان كنيم. انسان با ذهن خود مي انديشد و علم به دست مي آورد. پس جايگاه علم و شناخت، ذهن آدمي است. اما قرآن كريم، جايگاه ايمان را قلب معرفي مي كنند. اين كتاب آسماني درباره عده اي كه ادعاي ايمان مي كردند مي فرمايد: «باديه نشينان خدمت پيامبر آمدند و گفتند ايمان آورديم. بگو: ايمان نياورده ايد بلكه بگوييد اسلام آورديم و هنوز ايمان در دل هايتان وارد نشده است»(«قالت الاعداب امنا قل لم تؤمنوا ولكن قولوا اسلمنا ولما يدخل الايمان في قلوبكم..» (حجرات، آيه 14).
از اين رو شناخت هدف و راه سعادت زماني به حركت در آن راه منجر خواهد شد كه قلب به آن هدف و آن راه ايمان آورد. ايمان قلبي محرك انسان براي حركت خواهد بود. به تعبير ديگر بين «ايمان» و «عمل» رابطه ضروري هست و اين دو از هم جدا شدني نيستند.
به اين ترتيب درس بزرگي كه از قرآن كريم مي آموزيم اين است: اگر مي خواهيم به هدفي كه براي زندگي خود شناخته ايم، ايمان بياوريم و به سوي آن حركت كنيم، ابتدا بايد قلب خود را براي پذيرش آن هدف آماده سازيم.
آْمادگي قلب براي ايمان:
قلب در صورتي براي پذيرش حقيقت و راه زندگي آماده مي شود كه به زيبايي هايي آراسته و از زشتي هايي دور گردد. قرآن كريم اين زيبايي ها و آلودگي ها را به ما نشان مي دهد كه در اينجا به مواردي اشاره مي كنيم:
1- در زمين سير كنيد، آن گاه حقيقت زيبايي ديني را به وسيله قلب خود درك كنيد (حج، آيه 46).
2- در قلب خود را به وسيله تفكر و تدبر در قرآن باز نگه داريد (محمد، آيه 24).
3-قلب خود را از آلودگي ها و تعلق هاي دنيايي مانند دوستي مال و فرزند، پاك سازيد (شعرا، آيه 89)
4- قلب خود را از پليدي ها پاك نگه داريد تا منزلگاه نيكي ها و زيبايي ها گردد، (بقره، آيه 283).
5- از غفلت بپرهيزيد و قلب خود را متوجه زيبايي هاي زندگي سازيد تا سير شما راحت و هموار شود، (كهف، آيه 28).
6- توانايي قلب خود را براي تعقل و درك عميق حقايق افزايش دهيد، (حج، آيه 46).
7- قلب خود را در مقابل درستي ها و خوبي ها نرم و خاضع نگه داريد، (مائده، آيه 13).
ايمان همچون درختي است كه در قلب جوانه مي زند، تناور مي گردد و بر شاخه هاي آن اعمال شايسته پديدار مي شود.
راه هاي تحصيل، تحكيم و تقويت ايمان:
1- تفكر پيرامون آيات و نشانه هاي خداوند در گستره هستي: توجه به اين نشانه ها، ياد خدا را در دل ها زنده مي كند و لطف و رحمت او را به ما يادآور مي شود و در نهايت بر دوستي و محبت ما به خدا مي افزايد. (ر.ك: سوره يس، آيات 23 تا 40).
2- توجه دائم به خداوند و ذكر و ياد او: حضور خداوند در خاطر ما، در همه لحظات زندگي، ارتباط ما را با او افزايش مي دهد و به تدريج به پيوندي استوار مي انجامد. يكي از حكمت هاي نمازهاي پنجگانه، زنده نگه داشتن ياد خدا در طول شبانه روز، در دل مؤمن است.
«يا ايها الذين آمنوا اذكروا الله ذكرا كثيرا؛ اي كساني كه ايمان آورده ايد! خدا را بسيار ياد كنيد» (احزاب، آيه 41).
انجام برخي كارها مانند قرائت قرآن، دعا و زيارت، مطالعه سيره ائمه و همنشيني با نيكان و صالحان، ما را به ياد خدا مي اندازد.
برخي كارها نيز مانع توجه به خداوند است كه بايد اين موانع را كنار زد تا غفلت بر آن حاكم نشود.
قرآن كريم مي فرمايد: «ياد خدا دل هاي مؤمنان را مي لرزاند و هنگامي كه آيات الهي را گوش دهند، بر ايمانشان افزوده مي شود» (انفال، آيه 2).
3- توجه به نعمت ها و الطاف خدا نسبت به انسان: اگر در زندگي خود توجه كنيم، خود را غرق در نعمت هاي الهي خواهيم يافت. فلسفه آفرينش اين نعمت ها اين است:
ابر و باد و مه و خورشيد و فلك در كارند تا تو ناني به كف آري و به غفلت نخوري
(سعدي)
انسان بر خوان نعمت حق نشسته تا با يادآوري لطف او، ياد خدا را در دل زنده نگه دارد و قلب خود را به او نزديك تر كند.
4- انجام نيكي ها و دوري از بدي ها: هر عمل نيك دل را نوراني تر مي كند و برعكس هر گناه صفحه دل را تيره و كدر مي سازد. بايد بكوشيم با عمل به نيكي ها، دل خود را نوراني تر كنيم و با دوري از گناهان رشته محبت خود را با خدا استوار سازيم.
مطالعه كنيد: شهيد مطهري، انسان و ايمان (ج 2 از مجموعه آثار)
www.morsalat.com
بايد گفت: «بسم الله الرحمن الرحيم. قد افلح المؤمنون. الذين هم في صلاتهم خاشعون. والذين هم عن اللغو معرضون...؛مؤمنان رستگار شدند. آنها كه در نمازشان خشوع دارند و آنها كه از بيهودگي روي گردانند...» (مؤمنون، آيات 3 - 1)
قبل از بررسي راه هاي تقويت ايمان، لازم است مطالبي پيرامون زمينه و جايگاه ايمان خدمتتان بيان كنيم. انسان با ذهن خود مي انديشد و علم به دست مي آورد. پس جايگاه علم و شناخت، ذهن آدمي است. اما قرآن كريم، جايگاه ايمان را قلب معرفي مي كنند. اين كتاب آسماني درباره عده اي كه ادعاي ايمان مي كردند مي فرمايد: «باديه نشينان خدمت پيامبر آمدند و گفتند ايمان آورديم. بگو: ايمان نياورده ايد بلكه بگوييد اسلام آورديم و هنوز ايمان در دل هايتان وارد نشده است»(«قالت الاعداب امنا قل لم تؤمنوا ولكن قولوا اسلمنا ولما يدخل الايمان في قلوبكم..» (حجرات، آيه 14).
از اين رو شناخت هدف و راه سعادت زماني به حركت در آن راه منجر خواهد شد كه قلب به آن هدف و آن راه ايمان آورد. ايمان قلبي محرك انسان براي حركت خواهد بود. به تعبير ديگر بين «ايمان» و «عمل» رابطه ضروري هست و اين دو از هم جدا شدني نيستند.
به اين ترتيب درس بزرگي كه از قرآن كريم مي آموزيم اين است: اگر مي خواهيم به هدفي كه براي زندگي خود شناخته ايم، ايمان بياوريم و به سوي آن حركت كنيم، ابتدا بايد قلب خود را براي پذيرش آن هدف آماده سازيم.
آْمادگي قلب براي ايمان:
قلب در صورتي براي پذيرش حقيقت و راه زندگي آماده مي شود كه به زيبايي هايي آراسته و از زشتي هايي دور گردد. قرآن كريم اين زيبايي ها و آلودگي ها را به ما نشان مي دهد كه در اينجا به مواردي اشاره مي كنيم:
1- در زمين سير كنيد، آن گاه حقيقت زيبايي ديني را به وسيله قلب خود درك كنيد (حج، آيه 46).
2- در قلب خود را به وسيله تفكر و تدبر در قرآن باز نگه داريد (محمد، آيه 24).
3-قلب خود را از آلودگي ها و تعلق هاي دنيايي مانند دوستي مال و فرزند، پاك سازيد (شعرا، آيه 89)
4- قلب خود را از پليدي ها پاك نگه داريد تا منزلگاه نيكي ها و زيبايي ها گردد، (بقره، آيه 283).
5- از غفلت بپرهيزيد و قلب خود را متوجه زيبايي هاي زندگي سازيد تا سير شما راحت و هموار شود، (كهف، آيه 28).
6- توانايي قلب خود را براي تعقل و درك عميق حقايق افزايش دهيد، (حج، آيه 46).
7- قلب خود را در مقابل درستي ها و خوبي ها نرم و خاضع نگه داريد، (مائده، آيه 13).
ايمان همچون درختي است كه در قلب جوانه مي زند، تناور مي گردد و بر شاخه هاي آن اعمال شايسته پديدار مي شود.
راه هاي تحصيل، تحكيم و تقويت ايمان:
1- تفكر پيرامون آيات و نشانه هاي خداوند در گستره هستي: توجه به اين نشانه ها، ياد خدا را در دل ها زنده مي كند و لطف و رحمت او را به ما يادآور مي شود و در نهايت بر دوستي و محبت ما به خدا مي افزايد. (ر.ك: سوره يس، آيات 23 تا 40).
2- توجه دائم به خداوند و ذكر و ياد او: حضور خداوند در خاطر ما، در همه لحظات زندگي، ارتباط ما را با او افزايش مي دهد و به تدريج به پيوندي استوار مي انجامد. يكي از حكمت هاي نمازهاي پنجگانه، زنده نگه داشتن ياد خدا در طول شبانه روز، در دل مؤمن است.
«يا ايها الذين آمنوا اذكروا الله ذكرا كثيرا؛ اي كساني كه ايمان آورده ايد! خدا را بسيار ياد كنيد» (احزاب، آيه 41).
انجام برخي كارها مانند قرائت قرآن، دعا و زيارت، مطالعه سيره ائمه و همنشيني با نيكان و صالحان، ما را به ياد خدا مي اندازد.
برخي كارها نيز مانع توجه به خداوند است كه بايد اين موانع را كنار زد تا غفلت بر آن حاكم نشود.
قرآن كريم مي فرمايد: «ياد خدا دل هاي مؤمنان را مي لرزاند و هنگامي كه آيات الهي را گوش دهند، بر ايمانشان افزوده مي شود» (انفال، آيه 2).
3- توجه به نعمت ها و الطاف خدا نسبت به انسان: اگر در زندگي خود توجه كنيم، خود را غرق در نعمت هاي الهي خواهيم يافت. فلسفه آفرينش اين نعمت ها اين است:
ابر و باد و مه و خورشيد و فلك در كارند تا تو ناني به كف آري و به غفلت نخوري
(سعدي)
انسان بر خوان نعمت حق نشسته تا با يادآوري لطف او، ياد خدا را در دل زنده نگه دارد و قلب خود را به او نزديك تر كند.
4- انجام نيكي ها و دوري از بدي ها: هر عمل نيك دل را نوراني تر مي كند و برعكس هر گناه صفحه دل را تيره و كدر مي سازد. بايد بكوشيم با عمل به نيكي ها، دل خود را نوراني تر كنيم و با دوري از گناهان رشته محبت خود را با خدا استوار سازيم.
مطالعه كنيد: شهيد مطهري، انسان و ايمان (ج 2 از مجموعه آثار)
www.morsalat.com
