پرسش :

معرفی اجمالی از سوره فجر ارایه نمایید.

پاسخ :
در آیه اول، خداوند، به فجر قسم خورده است. به این انفجار نور در خیمه ظلمت شب. جالب است که بدانیم سوره «فجر» بعد از سوره «لیل » نازل شده است همچنانکه در طبیعت هم سپیده دم فجر، پس از «شب »، فرا می رسد.
این سوره را، در روایات، سوره حسین بن علی دانسته اند و به خواندن آن توصیه کرده اند. (امام صادق «ع »: اقرؤا سورة الفجر فی فرائضکم و نوافلکم فانها سورة الحسین بن علی(ع) (تفسیر برهان ج 4 ص 457.))
اینهم جالب است. چرا که قیام کربلای حسین، خود انفجاری فجری از ایمان و جهاد بود در ظلمت شب جور و شرک بنی امیه. و همچنانکه با فجر و آغاز روز، حرکت و حیات مردم، شروع می شود، با خون حسین و یارانش در عاشورا، اسلام جانی تازه گرفت و حیاتی مجدد یافت. در مفهوم «فجر»، در تفاسیر، مصداقهای گوناگونی ذکر شده است.
در این سوره، از وابستگی به دنیا که در نتیجه طغیان و کفران نعمت پدید می آید نکوهش شده و وعده عذاب شدید در دنیا و آخرت داده شده است و در پایان، باز هم گریزی به معاد و تاکیدی روی رجعت انسان به سوی پروردگار، آمده است.
چهلمین سوره ای است که در سال دوم یا سوم بعثت در مکه نازل شده و 30 آیه دارد.
منبع : کتاب آشنایی با سوره ها، جواد محدثی،انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم