پرسش :
ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ اﻣﺎم راﺣﻞ «ﻗﺪس ﺳﺮه» ﻛﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻣﺘﻮﻟﻰ ﻧﺪارد، آﻳﺎ اﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﺷﺎﻣﻞ اﻣﻼﻛﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻣﺴﺠﺪ وﻗﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻣﺜﻞ اﻣﻼﻛﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى اﻗﺎﻣﻪ ﻣﺠﺎﻟﺲ وﻋﻆ و ارﺷﺎد و ﺗﺒﻠﻴﻎ اﺣﻜﺎم در ﻣﺴﺠﺪ وﻗﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻫﻢ ﻣﻰﺷﻮد؟ و ﺑﺮ ﻓﺮض ﺷﻤﻮل، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎرى از ﻣﺴﺎﺟﺪ، اﻣﻼک ﻣﻮﻗﻮﻓﻪاى دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣ ﺘﻮﻟﻰ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ و ﺷﺮﻋﻰ داﺋﻤﻰ دارﻧﺪ و اداره اوﻗﺎف ﻫﻢ ﺑﺎ آﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺘﻮﻟﻰ رﻓﺘﺎر ﻣﻰﻛﻨﺪ، آﻳﺎ ﺟﺎﻳﺰ اﺳﺖ ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن اﻳﻦ اوﻗﺎف از ﺗﻮﻟﻴﺖ آﻧﻬﺎ دﺳﺖ ﺑﺮدارﻧﺪ و از اﻧﺠﺎم وﻇﺎﺋﻒ ﺧﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اداره آﻧﻬﺎ ﺧﻮددارى ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ آﻧﻜﻪ در اﺳﺘﻔﺘﺎﺋﻰ از ﺣﻀﺮت اﻣﺎم «رﺿﻮان اﷲ ﻋﻠﻴﻪ» ﻧﻘﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﺘﻮﻟﻰ ﺣﻖ اﻋﺮاض از ﺗﻮﻟﻴﺖ وﻗﻒ را ﻧﺪارد ﺑﻠﻜﻪ واﺟﺐ اﺳﺖ ﻃﺒﻖ آﻧﭽﻪ واﻗﻒ ﻣﻘﺮر ﻛﺮده ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ و دراﻳﻦ ﺑﺎره ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﻧﻨﻤﺎﻳﺪ؟
پاسخ :
پاسخ از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی :
ﺣﻜﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺴﺠﺪ، ﺗﻮﻟﻴﺖ ﺑﺮدار ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺨﺘﺺ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﺴﺠﺪ اﺳﺖ و ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻣﺴﺠﺪ وﻗﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻧﻤﻰﺷﻮد در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ اوﻟﻰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى اﻣﻮرى از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﺒﻠﻴﻎ اﺣﻜﺎم و ﻣﻮﻋﻈﻪ و ارﺷﺎد و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن در ﻣﺴﺠﺪ وﻗﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ، ﻧﻤﻰﺷﻮد، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺘﻮﻟﻰ ﺑﺮاى اوﻗﺎف ﺧﺎص و ﻋﺎم، ﺣﺘﻰ در ﻣﺜﻞ وﻗﻒ ﻣﻠﻚ ﺑﺮاى رﻓﻊ ﻧﻴﺎزﻫﺎى ﻣﺴﺠﺪ از ﻗﺒﻴﻞ ﻟﻮازم و روﺷﻨﺎﻳﻰ و آب و ﻧﻈﺎﻓﺖ ﻣﺴﺠﺪ و ﻏﻴﺮه، ﺑﺪون اﺷﻜﺎل اﺳﺖ و ﻣﺘﻮﻟﻰ ﻣﻨﺼﻮب، ﺣﻖ اﻋﺮاض از ﺗﻮﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ اوﻗﺎف را ﻧﺪارد ﺑﻠﻜﻪ واﺟﺐ اﺳﺖ ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ اداره اﻣﻮر وﻗﻒ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ واﻗﻒ در ﺻﻴﻐﻪ آن ﻣﻘﺮر ﻛﺮده ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﺎﻳﺐ ﺑﺮاى اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎﺷﺪ و ﻛﺴﻰ ﺣﻖ ﻧﺪارد ﺑﺮاى او در اداره وﻗﻒ اﻳﺠﺎد ﻣﺰاﺣﻤﺖ و ﻣﺸﻜﻞ ﻛﻨﺪ.
منبع : اﺳﺘﻔﺘﺎﺋﺎت ﺑﺎب وﻗﻒ، ﺣﻀﺮت آﻳﺖ الله اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪای ﻣﺪﻇﻠﻪ اﻟﻌﺎﻟﻲ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎزﻣﺎن اوﻗﺎف ، مهر1390
پاسخ از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی :
ﺣﻜﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺴﺠﺪ، ﺗﻮﻟﻴﺖ ﺑﺮدار ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺨﺘﺺ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﺴﺠﺪ اﺳﺖ و ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻣﺴﺠﺪ وﻗﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻧﻤﻰﺷﻮد در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ اوﻟﻰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى اﻣﻮرى از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﺒﻠﻴﻎ اﺣﻜﺎم و ﻣﻮﻋﻈﻪ و ارﺷﺎد و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن در ﻣﺴﺠﺪ وﻗﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ، ﻧﻤﻰﺷﻮد، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺘﻮﻟﻰ ﺑﺮاى اوﻗﺎف ﺧﺎص و ﻋﺎم، ﺣﺘﻰ در ﻣﺜﻞ وﻗﻒ ﻣﻠﻚ ﺑﺮاى رﻓﻊ ﻧﻴﺎزﻫﺎى ﻣﺴﺠﺪ از ﻗﺒﻴﻞ ﻟﻮازم و روﺷﻨﺎﻳﻰ و آب و ﻧﻈﺎﻓﺖ ﻣﺴﺠﺪ و ﻏﻴﺮه، ﺑﺪون اﺷﻜﺎل اﺳﺖ و ﻣﺘﻮﻟﻰ ﻣﻨﺼﻮب، ﺣﻖ اﻋﺮاض از ﺗﻮﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ اوﻗﺎف را ﻧﺪارد ﺑﻠﻜﻪ واﺟﺐ اﺳﺖ ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ اداره اﻣﻮر وﻗﻒ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ واﻗﻒ در ﺻﻴﻐﻪ آن ﻣﻘﺮر ﻛﺮده ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﺎﻳﺐ ﺑﺮاى اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎﺷﺪ و ﻛﺴﻰ ﺣﻖ ﻧﺪارد ﺑﺮاى او در اداره وﻗﻒ اﻳﺠﺎد ﻣﺰاﺣﻤﺖ و ﻣﺸﻜﻞ ﻛﻨﺪ.
منبع : اﺳﺘﻔﺘﺎﺋﺎت ﺑﺎب وﻗﻒ، ﺣﻀﺮت آﻳﺖ الله اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪای ﻣﺪﻇﻠﻪ اﻟﻌﺎﻟﻲ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎزﻣﺎن اوﻗﺎف ، مهر1390