پرسش :

ﻳﻜﻲ از ﻣﺰارع و ﻛﺸﺘﺨﻮانﻫﺎی اﻃﺮاف ﺑﻪ ﻣﺪار 13 ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﻛﻪ ﺣﺪود ده ﺷﺒﺎﻧﻪ روز آن در 4 ﻳﺎ 5 ﮔﺮوه ﻣﺨﺘﻠﻒ وﻗﻒ و ﺑﻘﻴﻪ آن ﻣﻠﻚ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻣﺰرﻋﻪ ﻫﻢ ﻫﻤﭽﻮن دﻳﮕﺮ ﻣﺰارع اﻃﺮاف ارﺑﺎب، ﻣﺴﺘﺄﺟﺮی ﺑﻮده و ﻫﺴﺖ درﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ آب ﻗﻨﺎت ﻛﺸﺖ و زرع ﻣﻲﺷﺪه ﻛﻪ از زﻣﺎنﻫﺎی ﻗﺪﻳﻢ ﻣﺴﺘﺄﺟﺮﻳﻦ آب و زﻣﻴﻦ را ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ اﺟﺎره ﻛﺮده اﻧﺪ و ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﺎل اﻻﺟﺎره ﺑﻪ ﻣﺘﻮﻟﻲ ﻳﺎ ﻣﺎﻟﻚ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ، در ﺣﻴﻦ ﻛﺸﺖ و زرع در زﻣﺎنﻫﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺴﺘﺄﺟﺮﻳﻦ ﺟﻬﺖ ازدﻳﺎد دﺳﺘﺮﻧﺞ و ﺗﺜﺒﻴﺖ آن ﺑﻪ ﻛﺎﺷﺘﻦ درﺧﺖ ﭘﺴﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺖ ﻧﻬﺎدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻚ ﻳﺎ ﻣﺘﻮﻟﻲ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻲ ﺧﺒﺮ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ و ﻣﺴﺘﺄﺟﺮﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺟﺒﺮان آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﮔﻬﮕﺎﻫﻲ از آب ﭼﺎهﻫﺎی اﻃﺮاف ﻣﺰرﻋﻪ ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﺎ ﻫﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﭘﻮل ﻣﻲﺧﺮﻳﺪﻧﺪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺎ ﻫﻤﺖ ﻣﺴﺘﺄﺟﺮﻳﻦ ﭼﺎه ﻧﻴﻤﻪ ﻋﻤﻴﻘﻲ ﺟﻬﺖ ﺟﺒﺮان ﻛﻤﺒﻮد آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺣﻔﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و اﺟﺎره ﻧﻴﺰ ﻫﻤﭽﻮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ ﺟﺎی ﭼﺎه ﻧﻴﻤﻪ ﻋﻤﻴﻖ ﺟﻨﺐ ﺳﻔﻪ دﺷﺘﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻇﺎﻫﺮا ﻣﺎل ﻫﻤﻪ ﻛﺸﺎورزان ﺑﻮده اﺳﺖ، ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻗﻨﺎت ﻓﻮت ﮔﺮدﻳﺪ. اﻟﻒ- اﻳﻦ ﭼﺎه وﻗﻒ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﻠﻚ ؟

پاسخ :
پاسخ از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی :
ﻣﺴﺘﺄﺟﺮﻳﻦ اﮔﺮ ﺑﺎ ﭘﻮل ﺧﻮدﺷﺎن در زﻣﻴﻦ ﻣﻠﻚ ﻳﺎ ﻣﺒﺎح ﭼﺎه را ﺣﻔﺮ ﻛﺮده اﻧﺪ ﻣﻠﻚ ﻣﺴﺘﺄﺟﺮﻳﻦ اﺳﺖ و اﮔﺮ در زﻣﻴﻦ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﻳﺎ ﺑﺎ ﭘﻮل ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﻨﺎﻓﻊ وﻗﻒ ﭼﺎه را ﺣﻔﺮ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ﺑﻪ وﻗﻒ اﺧﺘﺼﺎصدارد. ب-آﻳﺎ ﻣﺴﺘﺄﺟﺮ ﺷﺮﻳﻚ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ؟
پاسخ از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی :
اﮔﺮ ﭼﺎه در زﻣﻴﻦ وﻗﻒ ﺣﻔﺮ ﻧﺸﺪه و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺴﺘﺄﺟﺮﻳﻦ زﻣﻴﻦ و ﻣﺘﻮﻟﻲ ﺷﺮﻋﻲ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ و ﻣﺎﻟﻜﻴﻦ زﻣﻴﻦ ﭼﺎه را ﺣﻔﺮ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺷﺮﻳﻚ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ج- ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﺴﺘﺄﺟﺮﻳﻦ ﭼﻴﺴﺖ ؟
پاسخ از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی :
ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﺴﺘﺄﺟﺮﻳﻦ و ﻣﺘﻮﻟﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭼﺎه ﺣﻔﺮ ﺷﺪه از ﺟﻮاب ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻗﺒﻞ روﺷﻦ ﺷﺪ.
منبع : اﺳﺘﻔﺘﺎﺋﺎت ﺑﺎب وﻗﻒ، ﺣﻀﺮت آﻳﺖ الله اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪای ﻣﺪﻇﻠﻪ اﻟﻌﺎﻟﻲ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎزﻣﺎن اوﻗﺎف ، مهر1390