پرسش :

شخصى کالایى را از فردى خریدارى کرده است به این شرط که در طى دو ماه همه پول آن را بپردازد و مشترى تا آن زمان، خیار فسخ داشته باشد، ولى مشترى کالا را بعد از هفت ماه از تاریخ معامله به فروشنده بازگردانده است و فروشنده هم آن را پذیرفته به این شرط که درصدى از پول کالا به سبب تأخیر در فسخ از مدّت مقرّر که باعث ورود خسارت تخمینى شده است، کم شود، زیرا اگر معامله در مدّت مقرّر خود فسخ مى‏شد، فروشنده کالا را درهمان زمان مى‏فروخت واز پول آن در تجارتهاى دیگر بهره مى‏برد، سؤال این است که آیا مشترى حق فسخ معامله را بعد از گذشت مهلت خیار دارد؟ و بر فروشنده قبول آن واجب است؟ و آیا فروشنده حق دارد قبول فسخ را معلّق به کسر درصدى از پول کالا کند؟

پاسخ :
ذوالخیار بعد از گذشت مدّت خیار، حقّ فسخ و پس دادن کالا را ندارد و همچنین نمى‏تواند فروشنده را ملزم به قبول فسخ کند، بله جایز است بر اقاله توافق کنند، ولى فروشنده نمى‏تواند قبول اقاله را مشروط به کسر درصدى از پول کند و در صورتى که با کم کردن از پول مشترى اقاله کند، باطل است.
منبع : رساله اجوبة الاستفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی