پرسش :

کسانى که حقوق ثابت دارند (مانند کارمند، کارگر و ...) و از پول خمس داده هزینه هاى زندگى خود را تأمین کرده اند؛ آیا مى توانند این مقدار از مؤونه را از حقوق دریافتى ماه هاى بعد کسر کنند؟ و در نتیجه سر سال خمس زاید را بپردازند؟ به عنوان مثال صد هزار تومان پول مخمس دارند و آن را در زندگى خرج مى کنند و در کنار آن صد و بیست هزار تومان حقوق نیز دریافت مى نمایند؛ آیا جایز است سر سال خمسى تنها خمس بیست هزار تومان را بپردازند؟

پاسخ :
آیات عظام امام، خامنه اى، صافى و مکارم: خیر، نمى توانند این مخارج را از آن حقوق کم کنند و باید در فرض مذکور، خمس صد و بیست هزار تومان را بپردازند 1.
آیات عظام بهجت، سیستانى، فاضل و نورى: آرى مى توانند این مخارج را از آن حقوق کم کنند و در فرض مذکور، جایز است تنها خمس بیست هزار تومان را بپردازند2.
آیات عظام تبریزى و وحید: اگر پیش از خرج کردن پول مخمس، حقوق خود را دریافت کند و سپس از آن پول (پول مخمس) خرج نماید؛ مى تواند آن مخارج را از حقوق دریافتى کم کند؛ ولى اگر از پول مخمس در هزینه هاى زندگى خرج و سپس حقوق خود را دریافت کند، نمى تواند این مخارج را از آن حقوق کم نماید3.
پی نوشت :
1. امام، استفتاءات، ج 1، خمس، س 202 و 143؛ خامنه اى، اجوبة، س 1025 و 1027؛ صافى، جامع الاحکام، ج 2، س 613؛ مکارم، توضیح المسائل، م 1504.
2. فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 789 و ج 2، س 487؛ نورى، استفتاءات، ج 1، س 295 و ج 2، س 314؛ دفتر: سیستانى و بهجت.
3. تبریزى، صراط النجاة، ج 1، س 507 و 407؛ دفتر: وحید.
منبع: www.porseman.org