آدابی که دوستی شما را استحکام می بخشد

به زبان جاری ساختن دوستی سبب تحکیم روابط و بیشتر شدن احساس انس و الفت در بین شما می‌شود و دوستی شما را عمیق تر خواهد کرد.
 

تا حالا شده دنیا را بدون دوست و رفیق تصور کنید؟ زندگی بدون دوست،  کسل کننده و خسته کننده می‌شد و سختی ها به راحتی می‌توانستند انسانها را از پای در بیاورند.ما برای وجود خودمان نیاز داریم تا با دیگران ارتباط بگیریم و دوست شویم تا از وجود آنها بهره مند شویم. تصور اینکه انسانی بدون دوست باشد خیلی سخت است پس قدر دوستان خود را بدانید و با رفتارهای ناپسند، سبب دور شدن آنها نشویم. دوستی، گسترهٔ پهناوری از معاشرت ها اجتماعی را دربرمی‌گیرد و شایسته است برای این امر مهم، آدابی وجود داشته باشد که سبب تحکیم دوستی ها شود.دین اسلام برای تمام مسائل احکامی دارد و به ما سفارش دارد به آنها مقید شویم تا رابطه ها  را تحکیم کنیم. 
 

شایسته است شما در اولین قدم برای دوام دوستی خود مشخصات دوست خود را بشناسید. مثلا:اسم او، اهل کجا است، اسم پدر و… را بدانید. شما به راحتی می توانید با دیگران ارتباط بگیرید اما طرح رفاقت نیاز دارد تا طرف مقابل خودتان را بشناسید تا بذر دوستی در بین شما کاشته شود. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : هرگاه کسی از شما با برادر مسلمانش دوست شد، نامش، نام پدرش و نام خاندان و تیره اش را بپرسد: زیرا پرسش از این چیزها، از حقوق واجبِ دوستی و نشانه برادری راستین است وگرنه آن شناخت، نابخردانه است. [1] 
 

هر چند رفتار شما می‌تواند نشان دهد که آیا با فلان شخص دوست هستید یا نه. اما مهمتر این است که زبان خودتان را باز کنید و به دوست خودتان بگویید که از دوستی با او احساس لذت می‌کنید. به زبان جاری ساختن دوستی سبب تحکیم روابط و بیشتر شدن احساس انس و الفت در بین شما می‌شود و دوستی شما را عمیق تر خواهد کرد. پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : هرگاه یکی از شما همراه یا برادرش را دوست داشت، او را از این دوستی با خبر کند. [2]

چرا ما انسانها دوست داریم مرموز و سر بسته باشیم؟ 
اگر بتوانیم ابراز کردن احساسات خودمان را یاد بگیریم و زمان و مکان گفتن احساسات را بدانیم، هیچ مشکلی در دوستی و زندگی ما بوجود نمی‌آید. 
 

هر انسانی برای خود احترامی قائل است و دوست دارد دیگران هم به شخصیت او احترام بگذارند . زمانی که به باورها، ایده ها و سلیقه های افراد در حد و محدوده خودشان احترام بگذاریم و هدف ما این نباشد که در پی رد کردن تفکرات او باشیم، این رفتار شما باعث جلب محبت دوست تان خواهد ‌شد و دوستان ما را به رسمیت می شناسند چرا که مردم عادتا با کسی که به آنان احترام بگذارند نسبت به ایشان ابراز توجه و قدردانی کنند انس و الفت می گیرند. دوستی عمیق و ریشه دار نیاز به تکریم و احترام و ادب نسبت به یکدیگر دارد. 

یک نمونه از احترام گذاشتن این است که در مجلس برای دوستان جا باز کنید تا در کنار شما بنشیند. در روایت آمده است که مردی وارد مسجد شد و پیامبر رحمت در آنجا تنها نشسته بود با ورود او پیامبر برایش جا باز کرد . مرد گفت ای رسول خدا ! جا باز است پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمودند: یکی از حقوق مسلمان بر مسلمان این است که چون دید قصد نشستن نزد او را دارد برایش جا باز کند .[3] 
 

این زندگی پر پیچ و خم به همراه خودش سختی ها و ناگواری های دارد که باید با درایت و تفکر خودتان از این جاده خطرناک عبور کنید و سلامت به مقصد خود برسید. دوستان شما اشتباهات و خطاهایی دارند که اگر با چشم مدارا، تحمل و گذشت به آنها نگاه نکنیم، دوامی برای رفاقت ها نمی‌ماند. رفاقت های خودتان را با مدارا کردن رفتارهای یکدیگر زینت ببخشید. دو روایت کوتاه از امام علی (علیه‌السلام) در این رابطه وجود دارد که حضرت می‌فرمایند : تحمل، زینت رفاقت است. [4] زینتِ دوستی، تحمّل است. [5]

نکته: اگر با رفتارهای درست بتوانید به دوست خود بفهمانید که رفتار او اشتباه بوده، در وجود او تلنگری ایجاد می‌شود که دیگر نباید آن کار را انجام دهد. اما اگر شما در مقابل رفتار اشتباه او عکس العملی همانند او نشان دهید رفاقت شما پایان زود هنگامی خواهد داشت. 
 

در هنگام سختی و مشکلات دوستان در کنار آنها باشید چون رفاقت شما را استحکام می‌بخشد. رفیق نیمه راه نباشید که هنگام مشکلات فرار کرده و در هنگام شادی در کنار دوستان هستند و از سفره آنها بهره مند می‌شوند. در روزهای سختی و مشکلات در کنار دوست خود باشید و دردهای او را التیام ببخشید تا دوستی شما مستحکم شود. 
 

نگذارید غم و اندوه در قلب دوست شما بماند. با رفتارهای شایسته و اصولی، شادی و نشاط را به قلب دوست خود هدیه دهید. پیامبر خدا می فرمایند: لبخند انسان بر چهره برادرش نیکی است و برطرف ساختن خاشاک از سر راهش نیکی است. و خداوند به چیزی بالاتر از شاد ساختن مؤمنان، پرستیده نشده است. [6]

نکته پایانی: بهترین نوع تفکر این است که خودمان را معیار قرار دهیم که با چه رفتاری ناراحت می‌شویم و از کدام رفتارها متنفر هستیم و اینکه دوست داریم دیگران چگونه درباره ما رفتار کنند، ما همان گونه با دوستان خود رفتار کنیم. امام علی علیه السلام در نامه خود به فرزند جوان خویش، بدین قانون چنین اشاره فرموده است: پسرم! خود را میان خویش و دیگری میزانی بشمار، پس آنچه برای خود دوست می داری برای جز خود دوست بدار و آنچه تو را خوش نیاید برای او ناخوش بشمار و ستم مکن چنان که دوست نداری بر تو ستم رود و نیکی کن چنان که دوست می داری به تو نیکی کنند. و آنچه از دیگران زشت می داری برای خود زشت بدان و از مردم برای خود آن را بپسند که برای خود می پسندی.[7]

پی نوشت :
[1] شیخ کلینی، اصول کافی، جلد 2 ،صفحه 671.علامه مجلسی، بحارالانوار، جلد 74،صفحه 179
[2] شیخ برقی، المحاسن، جلد 1، صفحه 415
[3] هادی مدرسی، دوستی و دوستان (مجموعه معارف اسلامی در هنر رفتار با مردم) مشهد: انتشارات قدس رضوی، سال چاپ 1391، چاپ ششم، صفحه 149
[4] تمیمی آمدی، غررالحکم، ح 802
[5] همان، ح 17
[6] شیخ کلینی، اصول کافی ، جلد 2 ، صفحه 188
[7] نهج‏ البلاغه، نامه 31