همه آنچه از کم خونی باید بدانید (بخش اول)

بیماری‌های دیگر از قبیل یک بیماری خود ایمنی، HIV / AIDS، آرتریت روماتوئید، بیماری‌های کلیوی و سرطان می‌توانند سبب بروز ‌کم خونی شوند.
 

کم خونی که به عنوان آنمی نیز شناخته شده‌است، زمانی رخ می‌دهد، که تعداد گلبول های قرمز خون‌تان کم‌تر از حد طبیعی است یا زمانی که گلبول های قرمز خون تان هموگلوبین کافی ندارند. از آن‌جایی که یکی از عوارض جانبی کم خونی گردش ناکافی اکسیژن است، علائم کم خونی معمولا شامل ضعف عضلانی، خستگی مداوم یا بی‌حالی، مه‌آلود شدن مغز، و گاهی اوقات تغییرات خلق و خو می‌شود. با توجه به موسسه‌ی قلب، ریه و حون (NHLBI) کم خونی شدید یا کم خونی بی‌وقفه همچنین گاهی اوقات ممکن است عوارضی را ایجاد کند از جمله آسیب دیدن قلب، مغز و سایر ارگان‌ها. کم خونی اگر درمان نشود (هرچند چنین چیزی نادر است) حتی می‌تواند مرگبار باشد.

با توجه به جدی بودن کم‌خونی و شایع بودن آن در میان برخی از گروه‌های سنی – به خصوص زنان در طول سال‌های باروری و بزرگسالان بالای ۶۵ سال که دچار اختلالات خاصی هستند- لازم است که تشخیص علائم این مشکل را در خودتان و عزیزان‌تان یاد بگیرید. در ادامه در مورد شایع‌ترین علایم کم خونی، و همچنین بهترین روش‌های درمانی این علائم و کاهش عوامل خطر کم خونی، از جمله کمبود آهن و خوردن یک رژیم غذایی دارای مواد فرآوری شده‌ی زیاد، اطلاعاتی را کسب خواهید کرد.
 

کم خونی “اختلالی است که توسط کمبود سلول‌های قرمز خون یا هموگلوبین در خون مشخص می‌شود.” هموگلوبین پروتئین غنی از آهن است که به خون‌تان رنگ قرمز آن را می‌دهد و کمک می‌کند که سلول‌ها اکسیژن را از ریه‌ها به باقی قسمت‌های بدن برسانند. اگر کم خونی داشته باشید، بدن‌تان به سادگی خون غنی از اکسیژن را به اندازه کافی دریافت نمی‌کند، و خستگی و ضعف را در شما ایجاد می‌کند. گلبول‌های قرمز حاوی هموگلوبین هستند. آن‌ها همچنین برای ایمنی، از جمله مبارزه با عفونت، و همچنین لخته شدن خون و جلوگیری از خونریزی بیش از حد اهمیت دانرد.

کم‌خونی به شدت با کمبود آهن مرتبط است. با توجه به مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، کمبود آهن شایع‌ترین کمبود تغذیه‌ای در ایالات متحده است. آهن به تولید هموگلوبین کمک می‌کند، و در نتیجه CDC تخمین می‌زند که تقریبا ۱۰ درصد از زنان کمبود آهن دارند. این رقم با توجه به نقش اساسی که آهن بازی می‌کند، از جمله تسهیل پخش توزیع اکسیژن، نگران‌کننده است. بدن شما برای انجام بسیاری از عملکردها در طول روز نیاز به آهن دارد اما با توجه به عواملی مانند از دست دادن خون (مثلا در اثر قاعدگی)، یک رژیم غذایی نامناسب یا ناتوانی در جذب آهن کافی از منابع غذایی، برای بسیاری از مردم زندگی با سطوح پایین آهن بسیار شایع است.
 

بدون گلبول‌های قرمز کافی که حمل اکسیژن را در بدن بر عهده دارند، انتقال مقدار کافی اکسیژن به مغز، بافت‌ها، عضلات و سلول‌ها غیرممکن است. کمی احساس رخوت و خستگی برای بسیاری از بزرگسالان به چند دلیل شایع است. این دلایل می‌توانند استرس، کمبود خواب، مبارزه با یک ویروس و یک برنامه‌ی کار شلوغ و بسیار دیگر را شامل شوند. بنابراین، هنگامی ‌که قرار است بدانید که آیا باید کم خونی را در خودتان بررسی کنید یا نه، مهم است درک کنید که علائم کم خونی معمولا چگونه نمود پیدا می‌کنند و چه چیزی سبب می‌شود که این علائم با احساس خستگی معمولی ناشی از مشکلات دیگر در زندگی متفاوت باشد.

در این‌جا برخی از شایع‌ترین نشانه‌های کم خونی را می‌بینید که افراد بزرگسال ممکن است تجربه کنند
۱- خستگی
۲- ضعف
۳- پوست رنگ‌پریده
۴- ضربان قلب سریع یا نامنظم
۵- تنگی نفس، مشکل در تنفس، استقامت کم و توانایی کم
۶- درد قفسه‌ی سینه
۷- گیجی یا از دست دادن ثبات
۸- مشکلات شناختی، از جمله مه‌آلود شدن مغز، دشواری در تمرکز و مشکل در انجام کارها
۹- دست‌ها و پاهای سرد یا دیگر نشانه‌های مربوط به تغییر دمای بدن
۱۰- سردرد

شما همچنین باید آگاه باشید که، در ابتدا، کم خونی می‌تواند بسیار خفیف باشد در حدی که اغلب برای یک دوره‌ی زمانی گاهی اوقات حتی به مدت چند سال نادیده گرفته می‌شود. اما علائم کم خونی معمولا با توسعه‌ی اختلال بدتر می‌شوند، به خصوص اگر بیش از یک عامل خطر در بروز این مشکل تاثیرگذار بوده باشد.
شما می‌توانید با انجام یک تست هماتوکریت همراه با آزمایش هموگلوبین متوجه شوید که آیا گلبول‌های قرمز خون‌تان کم است یا نه.
 

سه دلیل اصلی وجود دارد که ممکن است کم خونی در اثر کافی نبودن تعداد گلبول قرمز ایجاد شود:
– گلبول‌های قرمز خون را به میزان کافی تولید نمی‌کنید
– به علت آسیب‌دیدگی، قاعدگی یا سایر اختلالاتی که سبب خونریزی می‌شوند، خون زیادی را از دست داده‌اید.
– بدن شما به علت رخ دادن تغییر در سیستم ایمنی، در حال از بین بردن گلبول‌های قرمز خون است.

فاکتورهای خطر و شرایط مرتبط با آنمی عبارتند از:
 

این اتفاق زمانی می‌تواند رخ بدهد که شما به اندازه‌ی کافی غذا نمی‌خورید، یک رژیم غذایی محدود دارید، یا در صورتی که گیاه‌خوار یا وگان هستید و از مصرف محصولات حیوانی (آن‌ها منابع خوبی از آهن و ویتامین B هستند) پرهیز می‌کنید. بدن شما به منظور تولید مقادیر مناسب هموگلوبین و گلبول‌های قرمز، به آهن کافی، ویتامین ۱۲B، فولات و سایر مواد مغذی از مواد غذایی که می‌خورید نیاز دارد.
 

چرا که زنان بیش‌تر از مردان دچار کم خونی می‌شوند.
 

افرادی که دچار کم خونی پرنشیوز هستند، ویتامین B۱۲ کافی دریافت می‌کنند اما قادر به متابولیزه کردن آن یا استفاده از آن نیستند. به همین دلیل، بدن آن‌ها نمی‌تواند به اندازه‌ی کافی هموگلوبین تولید کند.
 

تحقیقات نشان می‌دهند احتمال بروز کم خونی در افراد بالای ۶۵ سال بیش‌تر است.
 

حاملگی نیز می‌تواند خطر ابتلا به کم خونی را افزایش دهد.
 

بیماری کاندیدا که می‌تواند روی جذب مواد مغذی از جمله ویتامین‌های B توسط بدن شما تاثیر بگذارد.
 

بیماری‌های دیگر از قبیل یک بیماری خود ایمنی (به عنوان مثال لوپوس)، HIV / AIDS، آرتریت روماتوئید، بیماری‌های کلیوی و سرطان می‌توانند سبب بروز ‌کم خونی شوند. اگر شما مشکلات کلیه و کم خونی دارید، اریتروپوئتین شما – یک گلیکوپروتئین که تولید گلبول‌های قرمز خون را کنترل می‌کند- ممکن است فعالیتی نداشته باشد. عدم تولید آن به میزان کافی توسط کلیه، ممکن است منجر به بروز کم خونی در شما شود.
 

داشتن یک مشکل گوارشی که جذب مواد غذایی را مختل می‌کند، مانند بیماری التهابی روده، بیماری کرون و زخم معده.
 

مصرف مکرر داروهای ضد درد بدون نسخه مخصوصا آسپیرین که برخی مواد مغذی را مسدود می‌کنند.
 

گاهی اوقات کم خونی ارثی است و برای همین احتمال کمی وجود دارد که در اثر فاکتورهای سبک زندگی یا رژیم غذایی‌تان ایجاد شود. کم‌خونی آپلاستیک (بدن شما به اندازه‌ی کافی گلبول قرمز تولید نمی‌کند)، بیماری‌های مغز استخوان مانند سرطان خون و میلوفیبروزیس، کم‌خونی همولیتیک (گلبول‌های قرمز خون سریع‌تر از زمانی که مغز استخوان بتواند جایگزین آن‌ّها را تولید کند، از بین می‌روند) و کم‌خونی داسی‌شکل (داشتن یک فرم معیوب هموگلوبین که گلبول‌های قرمزی تولید می‌کند که نمی‌توانند مورد استفاده قرار گیرند و باعث می‌شود سلول‌های خون خیلی زود از بین بروند). اختلال ژنتیکی فاویسم نیز ممکن است به کم خونی کمک کند.
 

تالاسمی یکی دیگر از بیماری‌هایی است که می‌تواند منجر به کم خونی شود. نشانه‌ی این بیماری ارثی خونی کم بودن گلبول‌های قرمز و هموگلوبین است که می‌توانند باعث کم‌خونی شوند.

ادامه دارد...

منبع : تحریریه سایت کسب و کار بازده – سارا فیضی