همه آنچه که از بیماری پیسی (ویتیلیگو) باید بدانید (بخش اول)

بیماری پیسی به هیچ عنوان مسری نیست.
 

تقریبا یک درصد از جمعیت جهان به بیماری ویتیلیگو یا پیسی مبتلا می شوند. وقتی فردی مبتلا به ویتیلیگو شود، در واقع سلول­هایی که مسئول تولید رنگدانه­های پوست هستند، از بین رفته و یا دچار آسیب می­شوند. این سلول­ها که ملانوسیت نام دارند دیگر قادر به تولید رنگدانه­ های پوست (ملانین) نسیتند. وقتی سلول نتواند ملانین تولید کند، برخی نقاط پوست رنگ خود را از دست داده و به رنگ سفید در می آیند.
 
این اتفاق در هر نقطه از بدن ممکن است دیده شود که از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:

- نواحی در معرض نور خورشید، مانند دست ها، پاها و صورت
- داخل دهان
- سوراخ بینی
- دستگاه تناسلی
- پشت چشم (روی پلک­ها)
- داخل گوش
 
همچنین اگر ناحیه درگیر شده، مو داشته باشد، ممکن است موهای آن بخش نیز به رنگ خاکستری و یا سفید در آیند.
 
به این نکته توجه داشته باشد که اگر چه بیماری ویتیلیگو می تواند بخش های مختلف بدن را درگیر نماید، به هیچ وجه مسری نیست. شخصی که مبتلا به بیماری ویتیلیگو شده، نمی­تواند بیماری خود را به فرد دیگری انتقال دهد.
 

علامت و نشانه اصلی ویتیلیگو، ایجاد لکه های سفید بر روی پوست است. این نواحی ممکن است در هر بخشی از پوست، حتی اطراف چشم ها، مشاهده شود. این لکه ها ممکن است بزرگ یا کوچک بوده و از یکی از الگوهای زیر پیروی کنند:
 

در این الگو، لکه ها معمولاً کوچک تر بوده و در یک یا چند ناحیه کوچک یافت می شوند. وقتی الگوی ویتیلیگو کانونی یا بخشی باشد، معمولاً تنها در یک سمت بدن خود را نشان می دهد. ممکن است به مدت یک سال و و یا بیشتر روند زیاد شدن بخش های سفید ادامه یابد و پس از آن متوقف شود. همچنین پیشرفت این الگو نسبت به الگوی تعمیم یافته که در ادامه به آن اشاره می کنیم، کندتر است.
 

نقاط سفید در هر دو طرف بدن گسترده شده اند. در واقع این الگو شایع ترین الگوی ویتیلیگو بوده و ممکن است سلول های رنگدانه در هر جای بدن را درگیر نماید. در این الگو ممکن است افزایش نقاط سفید در طول حیات فرد بارها شروع شده و متوقف شود. در این الگو هیچ روشی برای تعیین زمان و سرعت رشد این بیماری وجود ندارد و در حقیقت نمی توان مشخص نمود در چه زمانی و با چه سرعتی قرار است شاهد رشد این لکه های سفید بر پوست باشیم.
 
مطالعه ای دریافت که 75 درصد از مبتلایان به ویتیلیگو شاهد نقاط سفید بر روی دست ها و صورت خود هستند. دیگر نواحی شایع که در اثر این بیماری ممکن است درگیر شوند، عبارتند از: پوست پشت بازوها و اطراف کشاله ران.
 

در واقع عوامل و علل ابتلا به بیماری ویتیلیگو ناشناخته بوده و نمی توان عاملی حتمی برای این مشکل ذکر نمود. از سویی به نظر نمی رسد ابتلا به بیماری ویتیلیگو، جنبه ارثی و وراثتی داشته باشد. بیشتر افراد مبتلا به ویتیلیگو، هیچ سابقه ای از این بیماری در اعضای خانواده خود ندارند و به عبارتی هیچ کدام از اعضای خانواده آن ها سابقه ابتلا به این بیماری را نداشته است. اما از سویی سابقه ابتلای اعضای خانواده به این بیماری و یا دیگر بیماری های خود ایمنی، ممکن است احتمال ابتلا به آن را در فرد افزایش دهد.
 
یکی دیگر از عوامل خطر افزایش احتمال ابتلا به بیماری ویتیلیگو، وجود ژن های مرتبط با این بیماری است. ژن های NLRP1  و  PTPN2، از جمله این ژن ها محسوب می شوند.
 
بیشتر پژوهش ها نشان می دهند که ویتیلیگو یکی بیماری خود ایمنی است، زیرا در آن بدن به سلول های خود حمله نموده و موجب آسیب دیدن و یا از بین رفتن آن ها خواهد شد. اما اینکه بدن چگونه و تحت چه شرایطی به سلول های تولید رنگدانه حمله می کند، هنوز مشخص نشده است. آنچه تا کنون مشخص شده این است که حدود 20 درصد از افراد مبتلا به بیمار ویتیلیگو، به صورت همزمان با دیگر بیماری های خودایمنی، دست و پنجه نرم می کنند. این بیماری ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
 
- اسکلرودرمی
- لوپوس
- تیروئیدیت
- پسوریازیس
- آلوپسی آرئاتا (ریزش سکه ای مو)
- دیابت نوع 1
- کم خونی شدید (عدم توانایی در جذب ویتامین B-12)
- بیماری آدیسون
- روماتیسم مفصلی
 
همچنین برخی متخصصان بروز ویتیلیگو را پس از مشاهده مشکلات زیر، گزارش داده اند:
- آفتاب سوختگی یا بریدگی شدید در پوست
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا سمی
- سطح بالای استرس
 

خوشبختانه در بسیاری از موارد این بیماری مشکل خاصی برای فرد ایجاد نمی کند. اما در موارد بسیار شدید، و خیلی به ندرت، شاهد تأثیر آن بر گوش ها و چشم ها خواهیم بود. اصلی ترین مشکلی که ممکن است برای فرد ایجاد شود، از بین رفتن رنگ دانه های پوست و در نتیجه حساسیت زیاد این بخش های پوست نسبت به آفتاب سوختگی خواهد بود. برای پیشگیری از این عارضه می توانید از کرم ضد آفتاب با 30 SPF، عینک آفتابی، کلاه و لباس مناسب استفاده کنید.
 

تحقیقات نشان داده که ویتیلیگو می تواند تأثیرات روانشناختی مهمی بر فرد داشته باشد. بررسی پژوهش ها نشان می دهد که بیش از 50 درصد از مبتلایان به این بیماری از تأثیر منفی آن بر روابطشان خبر داده اند. برخی افراد مبتلا به بیماری ویتیلیگو، تمام طول روز را به مشکل خود فکر می کنند. از سویی مشاهده لکه های سفید بر روی پوست (خصوصاً اگر در صورت باشد)، آزارشان می دهد و از سویی از آنجا که همیشه منتظر ایجاد لکه های جدید هستند، ابراز نگرانی می کنند. علاوه بر این مشکل، بیشتر افراد مبتلا به این بیماری، مشکلات روانشناختی زیر را گزارش کرده اند:
 
- اجتناب از انجام فعالیت های بدنی
- امتناع از شرکت در مراسمات مختلف مانند جشن تولد و غیره
- ترس از عکس العمل دیگران
- افسردگی
- اضطراب
- دیگر مشکلات هیجانی
 

اگر مبتلا به بیماری ویتیلیگو بوده و و از سویی از هر کدام از مشکلات روانشناختی ذکر شده در بالا رنج می برید، بهتر است موضوع را با یک پزشک و یا روانشناس در میان بگذارید. از سویی لازم است تا می توانید اطلاعات خود را در مورد این بیماری بالا ببرید. در بسیاری از موارد، افزایش اطلاعات در مورد بیماری و گزینه های درمانی، می تواند استرس شما را تا حد زیادی کاهش دهد.

ادامه دارد...

منبع: سایت هلث لاین