عوامل بیولوژیکی در جنگ بیولوژیکی و راه شیوع آن

ویـروس ها کوچک ترین و ریزترین موجودات میکروسکپی را شامل می شوند. ویروس ها برای رشد و نمو و تکثیر نیاز به بافت های زنده دارند.
 

که موجوداتی تک سلولی یا چند سلولی می باشند. انگل های قارچی موارد زیر را در بر می گیرند: عفونی ها، زردی نباتات و آنزیم . قارچ ها موجب بیماری های نـبـاتـی فـراوانـی مـی گـردنـد، ولی نـسـبـت بـه انـسـان یـا حـیـوان بـیماری های آن جمله sAthlete) (Foot اندکی تولید می کنند. از اشاره کرد که به آسانی درمان تولید می کـنـنـد کـه از جـمـله می توان هستو پلاسموس (انعقاد پلاسما)، کرپتو کوکوس و پلاستو مایکوس را نام برد. از بیماری های نباتی که قارچ ها تولید می کنند، بیماری لک ساقه اسـت ـ کـه بـرنـج را مبتلا می کند، ـ آفت سیب زمینی ، آفت نی شکر و گندیدگی حبوبات است.
 

انـگـل ها مجموعه ناهمگونی از موجودات تک سلولی هستند که اغلب آنها بیماری انـسـانـی یـا حـیـوانـی تـولیـد نـمـی کـنـنـد، امـا بـرخـی از آنـهـا بیماری های خطر ناکی مـثـل دیـسانتری ، بیماری خواب آفریقایی ، مالاریا و بیماری های ترایبانوسوم ایجاد می کنند که اسب ها، چارپایان و دیگر حیوانات بدان مبتلا می گردند.
 

بـاکـتری ها موجوداتی میکروسکپی تک سلولی هستند که به میزان بسیار فراوان در طبیعت پراکنده اند. باکتری ها انواع فراوانی دارند، ولی تنها شماری اندک از آنـهـا بـیماری زا هستند. از بیماری هایی که برخی باکتری ها موجب می شوند می توان به مـسـمـوم سـازی خوراکی ها، مخملک و مننژیت اشاره کرد. برخی انواع باکتری های عفونی نیز هـسـت کـه مـوجب بیماری هایی چون سل ، سیاه زخم ، تیفوئید، طاعون و سفلیس می گردد. از ترشح شده به وسیله برخی باکتری ها پدید می آید بیماری هایی که بر اثر سموم می توان به خناق و کزاز اشاره کرد. از Toxins نمونه های بیماری های نباتی که بر اثر باکتری ها پدید می آید می توان به پژمردگی باکتریایی اشاره کرد که گندم و خیار بدان مبتلا می گردند.
 

اینها موجوداتی انگلی هستند که در سلول های جسم زندگی می کنند و به طور مـعـمـول از طـریـق گـزش شـپـش ، کـک و کـنـه انـتقال یافته و بیماریهای زیر را موجب می گـردنـد: تـب حـصـبـه، تـب تـاول زا، تـب کـیـو، تـب بـا جـوش یـا لک هـای پـوسـتـی و اخـتـلال دسـتـگاه مرکزی عصبی . از بیماری های حیوانی که رِکتسیا موجب می گردد بیماری مـرغـزارهـا اسـت کـه از طریق کنه به حیوانات انتقال می یابد. رکتسیا بیماری خطرناکی اسـت و بـرای چارپایان کشنده است ، در حالی که نباتات بیماری رکتسیایی شناخته شده ای ندارند.
 

ویـروس هـا کـوچـک تـریـن و ریـزتـریـن مـوجـودات مـیـکـروسـکـپـی را شـامـل مـی شـونـد. ویـروس ها برای رشد و نمو و تکثیر نیاز به بافت های زنده دارند اما تولید برخی انواع ویروس ها موجب بیماری های مسری خطرناکی می شوند که انسان به آنـهـا مـبـتـلا مـی گـردد. از جـمـله آنـهـا آبـله ، مـخـمـلک، آنفلوانزا، هاری و اوریون است . از بـیماری هایی که حیوانات مبتلا می شوند طاعون گاوی ، بیماری های دهان و اعضای بدن ، وبای خوکی و وبای مرغی است . از بیماری های که نباتات از راه ویروس مبتلا می شوند آفات توتون و خیار و برخی بیماری های نیشکر است .

لازمـه بـه کـارگـیـری نـظـامـی ایـن عـوامـل ایـن اسـت کـه ـ در هـمـه مـوارد ـ عـامـل بـیـولوژیـکـی مـورد نـظـر بـرای استفاده جدا شده و برای رشد و تکثیر در شرایط حیاتی قرار گیرد و مقادیر فراوانی از آن تولید و در شرایط ویژه ای برای هنگام نیاز انبار شود. هـنـگـام بـه کـارگـیـری ، ایـن عـوامـل در مـحـفـظـه هـای ویـژه ای نـزد نـیـروهـای تـهـاجـمی انتقال می یابد و با شیوه ای که نیروهای به کار گیرنده مصون بمانند در میان نیروهای دشمن پخش می گردد.
 

شیوع از سه راه زیر انجام می پذیرد:

در این روش از راه گزش پشه ، شپش یا کک های مبتلا، انجام می پذیرد. بـه کـارگـیـری ایـن حـشـرات هـمـچـون نـاقـل شـیـوع امـری رایـج اسـت . امـکـان انتشار این عـوامـل در مـیـان صـفـوف دشـمـن از راه رهـاسـازی بـرخـی حـیـوانـات ، مـثـل مـوش های صحرایی حامل کک ، به سوی خطوط دشمن امکان پذیر است . می توان موش صـحـرایـی را در ظـرف هـای ویـژه ای کـه از راه هـوا حـمـل مـی گـردد و بـا بـرخـورد بـه زمـیـن بـه خـودی خـود بـاز مـی شـود حـمـل کرد. اما این روش نیازمند شمار فراوانی موش صحرایی است که خو گرفتن آنها با مـحـیط جدید زمان زیادی می برد و دشمن نیز می تواند آنها را نابود سازد. اما رها سازی پشه در میان صفوف دشمن با دشواری های به مراتب بیشتری همراه است .
 

طرفین متخاصم پیوسته از راه آلوده سـازی آب هـای آشـامـیـدنـی بـه ویـروس یـا سـمّ، بـرای از مـیـان بـردن طـرف مـقـابـل استفاده رودخانه ها و آب انبارها به عوامل بیولوژیکی استفاده می شود. نیز متصور است که دشمن به ریختن بمب های آلوده به عوامل بیولوژیکی در منابع آب دشمن اقدام کند. اما اینکه اهداف دشمن از راه آلوده سازی آب های آشامیدنی بر آورده شود جای تردید است ، چـرا کـه تـصـفـیـه و ضـد عـفـونـی کـردن آب بـا روش هـایـی کـه امـروزه معمول است هر نوع ویروس کشنده ای را از میان می برد.
 

بـدون شک مؤ ثرترین راه نشر ویروس ها انتشار آنها از طریق هوا اسـت . مـشـهـور اسـت کـه بـسـیـاری از ویـروس هـای مـعـمـولی مـثـل آنـفـلوانـزا و بـیـمـاری های ناشی از سرما از این راه انتشار می یابد. برای آنکه شما هـرچـه بیشتری از نیروهای دشمن از راه هوای آلوده ، به ویروس مبتلا شوند، لازم است که آن ویروس در قالب اسپره های حامل ویروس به وسیله مولّدهای ویژه انتشار یابد. برای انـتـشـار ویـروس بـه این شیوه لازم است که اندازه این اسپره ها تا جای ممکن کوچک باشد. پـرتـاب آنها نیز از راه هواپیما، کشتی ، زیر دریایی ، بمب ، توپ و موشک امکان پذیر است .

انتشار عوامل بیولوژیکی از راه هوا دشواری هایی دارد که کار برد آنها را محدود می سازد. چـرا کـه پـرتـو خـورشـیـد ویـروس را در زمـانـی کـوتـاه می کشد و حتی در شرایط ایده آل بیشتر آنها امکان زنده ماندن بیش از 24 ساعت را ندارند. از این رو لازمه انتشار ویروس در هـر مـنطقه ای آن است که در کوتاه ترین وقت ممکن تحت پوشش قرار گیرد. از آنجا که دوران رشـد ویـروس هـا پـیـش از بـروز عـوارض و شـنـاسایی آنها سه تا چهار روز به طول می انجامد، دشمن تلاش می کند به طور پنهانی مناطق بسیار گسترده ای را که قصد حمله به آنجا را دارد، چند روز پیش از حمله همه جانبه ، به طور همزمان مورد اصابت قرار دهد، به طوری که نیروهای طرف مقابل بر اثر ابتلای به بیماری توان جنگی خود را از دست داده باشند.

در مـیـان وسـایـل جـنـگـی کـه بـه مـنـظـور تـهـاجـم بـا عـوامـل بـیـولوژیـکـی بـیشترین کاربرد را دارد هواپیماهایی است که از عقب آنها ابرهایی حامل این عوامل را رها می کنند، به طوری که آن ابرها مناطق مورد نظر را تحت پوشش قرار می دهد. عامل تضمین کننده موفقیت این نوع تهاجم ، سرّی بودن آنها است . چه بسا که نیاز بـاشـد هـواپـیـمـا دیـگـر، هـوا نیز باید برای این نوع حمله مناسب باشد. مقصود از مناسب بـودن شـرایـط جـوی وجـود سـه شـرط زیـر اسـت :
یـکـم : تـهـاجـم در شـب . چـرا کـه عوامل بیولوژیکی تاب مقاومت در برابر نور خورشید برای مدتی طولانی را ندارند و از سوی دیگر انجام اقدامات فرار از سوی نیروهای مورد تهاجم ، در شب بسیار کم است .

دوم: ایـنـکـه حرکت هواپیما در ارتفاع مناسبی از سطح زمین صورت گیرد، به طوری هنگام اوج گـیـری مـقـدار فـراوانـی ویـروس را بـه خـود بـه بـالای جـوّ انتقال ندهد. از این رو بهترین زمان برای تهاجم بیولوژیکی باز هم شب است .

سوم: اینکه باد در کل منطقه مورد تهاجم وزشی ثابت داشته باشد و توان و سرعتش ‍به گـونـه ای بـاشـد کـه بتواند عوامل بیولوژیکی را با خود ببرد و در جای جای منطقه در مدتی که ویروس ها زنده هستند بپراکند.

از آنـچـه تـاکـنـون گفته شد می توان چنین نتیجه گرفت که ابزار و وسایلی که برای پـرتـاب و رسـانـدن عـوامل بیولوژیکی به هدف مورد استفاده قرار می گیرند همان هایی هـسـتـنـد کـه در سـلاح هایی مثل سلاح های شیمیایی به کار گرفته می شوند. از جمله این وسایل اینهاست :
الف . کیسه های ویژهای که از هوا به وسیله هواپیما پرتاب می شود.
ب . وسـایـل و ابـزار پـاشـانـدن و مـولدهـای مـه کـه بـه وسـیـله هـواپـیـمـا حمل می گردد.
ج . بـه کـارگـیـری مـنـابـع خـاص جـنـگ بـیـولوژیـکـی مثل توپ و خمپاره .
د. موشک ها
ه‍ . اعمال خرابکارانه مزدوران ستون پنجم .

منبع: مجله حصون، پاییز 1386، شماره 13