ابوطاهر حسین خاتونی بجلی

(وف بعد از 532 ق)، شاعر، كاتب. ملقب به موفق الدین، موفق الدوله، معین الملك و معین الدین. وى از بزرگان دولت سلجوقى بود. سبب شهرت او به خاتونى، ظاهرا از آن رو است كه چندى متصدى امور و مستوفى گوهر خاتون، همسر محمد بن ملكشاه سلجوقى بود. از دوران كودكى و نوجوانى او اطلاعى در دست نیست. بنابراین، مى‏توان گفت كه ابوطاهر از ابتداى كار خود تا پایان عمر در دربار سلجوقى خدمت كرد و به كار دبیرى و خدمت دیوانى مشغول بود. در شهر ساوه كتابخانه‏اى بزرگ به ابوطاهر منسوب بود، وى كتابخانه‏ى ارزشمند خود را وقف جامع ساوه كرد. این كتابخانه‏ى معتبر احتمالا در حمله‏ى مغول از میان رفت. ابوطاهر نزد بزرگانى چون ابومظفر، محمد ابیوردى و ناصح‏الدین ابوبكر احمد ارجانى تحصیل كرد. ادیبان و شاعران آن روزگار كه، او را مدح گفته‏اند، از او با عنوان استاد الموفق یاد كرده كه از وى «دیوانى» بر جاى نمانده است، ولى در تذكره‏ها و برخى از كتابهاى ادب، لغت و تاریخ، ابیاتى از او نقل شده و صاحب «الذریعه» به نقل از «آثار البلاد» قزوینى، «دیوانى» را به وى نسبت داده است. برخى از اشعار فارسى ابوطاهر خاتونى را عمادالدین كاتب به عربى ترجمه كرد. دولتشاه سمرقندى در «تذكرة الشعراء» از دو كتاب او نام مى‏برد. یكى كتاب «مناقب الشعراء»، كه در احوال شاعران پارسى گو است؛ دیگرى «تاریخ آل‏سلجوق» كه به ذكر احوال سلاطین و امراى این سلسله اختصاص داشته و متضمن مشاهدات شخصى ابوطاهر بوده، و از آثار دیگر وى «شكارنامه‏ى ملكشاه» كه مؤلف «راحة الصدور» آن را به خط مؤلف دیده است. آنچه به نام ابوطاهر باقى است رساله كوتاهى است به زبان عربى با عنوان «تنزیر الوزیر الزیر الخنزیر»، در لعن و ذكر مثاب نصیرالملك وزیر سلطان محمد بن ملكشاه. در بعضى از تذكره‏ها و برخى تواریخ اسم او را اصم یا معین‏الدین اصم گفته‏اند، و چنین برمى‏آید كه شهرت او به اصم به سبب سنگینى گوشش بود، و ظاهرا در دوره سلطنت سنجر یعنى در اواخر عمر به این نام معروف شد.

ابوطاهر حسین خاتونی بجلی

تازه های مشاهیر

بیشترین بازدید هفته