حمید شهریاری

تولد

تحصیلات

ایشان تحصیلات متوسطه خود را در دبیرستان خوارزمی (شریعتی) میدان بهارستان گذراند و در سال 1360 با بالاترین معدل کتبی بین دانش‌آموزان سه کلاس ریاضی فیزیک، دیپلم گرفت.
 

حوزه علمیه قم

ایشان تحصیلات خود را در حوزه علمیه قم در سال 1360 شروع کرد و دروس سطح حوزه را طی مدت شش سال به پایان رساند. او در این سالها در پایه هفتم حوزه (رسایل و مکاسب) شاگرد اول حوزه شد و از دست آیات عظام وقت و حضرت امام - قدس سره - جوائزی دریافت کرد.

در کنار تحصیل به تدریس دروس حوزوی شامل ادبیات، منطق، کلام، فلسفه ، فقه، و اصول اشتغال داشت.

پس از طی دوره آموزشی و دریافت مدرک سطح حوزه در سال ۱۳۶۷، به مدت پانزده سال به طور مستمر در دروس خارج فقه و اصول اساتیدی همچون آیت الله سید کاظم حائری، مرحوم آیت الله شیخ جواد تبریزی، آیت الله سید محسن خرازی، مرحوم آیت الله شیخ محسن مصلحی اراکی، و همچنین در برخی از دروس آیت الله سید موسی زنجانی، آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی، و آیت الله شیخ وحید خراسانی شرکت کرد.

استاد شهریاری تدریس درس خارج را در سال 1391 در حوزه علمیه قم شروع کرد. این درس تاکنون به (کتاب الخمس) و (کتاب القضاء) پرداخته است. همچنین در موضوعات نوپدید در فقه نیز ورود کرده و مبحث “فقه فناوری های نوین” را بصورت درس خارج طرح کرده است. “احکام کلی فضای مجازی “، ”فقه حریم خصوصی” و"دفاع الکترونیکی و امنیت در فضای مجازی" از جمله مباحث طرح شده در درس خارج ایشان بوده است. بخشی از این تدریس بصورت کتاب “فقه الخصوصیة” منتشر گردیده است.
 

دانشگاه و دریافت جایزه کتاب سال

همزمان با تحصیل درس خارج، در دانشگاه تربیت مدرس قم پذیرفته شد و کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی را با نگارش رساله‌ای با عنوان شورا در فتوا را در سال ۱۳۷۴ به پایان رساند. این اثر بعدها به عنوان پژوهش برتر در حوزه دین نائل آمد.

دکترای فلسفه تطبیقی را در دانشگاه قم گذراند و با سفری یک ساله به عنوان دانشجوی مدعو در دانشگاه منچستر به سال ۱۳۸۱ به نگارش اثر فلسفه اخلاق در تفکر غرب از دیدگاه السدیر مک‌اینتایر، دست یازید، که در سال ۸۵ به عنوان کتاب سال فلسفه جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری همان سال به حوزهٔ علمیهٔ قم رفت و دروس سطح حوزه را در مدت شش سال به پایان رساند. او در این سال‌ها در پایهٔ هفتم حوزه (رسائل و مکاسب) شاگرد اول شد و از دست آیات عظام وقت و امام خمینی جوایزی دریافت کرد. وی در کنار تحصیل، به تدریس دروس حوزوی شامل ادبیات، منطق، کلام، فقه و اصول اشتغال داشت و پس از طی دوره آموزشی سطح، به مدت ده سال در درس خارج فقه شرکت کرد.

از همان ابتدا به درس منطق و فلسفه علاقه داشت. در همین سال‌ها با مسافرت یک ساله به کشور نیوزلند با دنیای غرب آشنا شد و پس از بازگشت از سفر ضمن ادامه دروس حوزه به مطالعه و تحقیق در علوم عقلی جدید از جمله کلام جدید، فلسفهٔ اخلاق، فلسفهٔ دین، منطق جدید، الهیات مسیحی و یهودی و علوم وابسته به آنها در بنیاد باقر العلوم (علیه‌السلام) همت گماشت. هم‌زمان در دانشگاه تربیت مدرس قم پذیرفته شد و کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی را با نگارش رساله‌ای با عنوان «شورا در فتوا» به پایان رساند. این اثر بعدها به‌عنوان پژوهش برتر در حوزه دین نائل شد. دکتر شهریاری از سال 1375 شمسی تا 1398 شمسی، مدیریت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در قم را عهده‌دار بود.

ایشان، دکترای فلسفه تطبیقی را در دانشگاه قم گذراند و با سفری یک ساله به‌عنوان دانشجوی مدعو در دانشگاه منچستر به سال 1381 شمسی، به نگارش اثر فلسفهٔ اخلاق در تفکر غرب از دیدگاه السدیر مک اینتایر، پرداخت، این کتاب در سال ۱۳۸۶ شمسی، موفق به دریافت جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد. در سال ۱۳۸۸ شمسی، اولین سند راهبردی جامعه اطلاعاتی ایران با ویرایش ایشان به چاپ رسیده است.
 

تسلط به زبان‌های خارجی

حجت الاسلان دکتر حمید شهریاری به زبان عربی مسلط است و به روانی به انگلیسی سخن می‌گوید.
 

تدریس خارج فقه

ایشان تدریس خارج فقه را از سال ۱۳۹۱ در حوزه علمیه قم شروع کرد. این درس تاکنون به "کتاب الخمس" و "کتاب القضاء" پرداخته است. همچنین در موضوعات نوپدید در فقه نیز ورود کرده و مبحث "فقه فناوری‌های نوین" را بصورت درس خارج طرح کرده است. موضوع این تدریس در سال ۹۱، "احکام کلی فناوری‌های نوین و فناوری اطلاعات و ارتباطات"، در سال ۹۲ و ۹۳، "فقه حریم خصوصی" و در سال ۹۴ "دفاع الکترونیکی و امنیت در فضای مجازی" بوده است. حاصل تدریس به صورت کتاب "فقه حریم خصوصی" به سال ۱۳۹۸ منتشر گردیده است.
 

مسئولیت ها

ریاست مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی

از سال ۱۳۷۵ ریاست مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی قم را بر عهده داشت. نور الانوار نام یکی از صدها نرم‌افزار تولیدی این مرکز است که در سال ۱۳۷۸ رتبه دوم تحقیقات کاربردی را در جشنواره خوارزمی بدست آورده است. همچنین نرم‌افزار جامع فقه اهل البیت (نسخه ۲) و درایة النور (نسخه ۲/۱) و جامع الاحادیث (نسخه 3/5) بخشی از نرم‌افزارهایی است که در دوران ریاست ایشان در مرکز فوق تولید گردیده و ملجأ طلاب، محققان و مدرسان حوزه است و دگرگونی گسترده‌ای در شیوه تحصیل و تحقیق در حوزه‌های علمیه ایجاد کرده است.
 

معاونت رئیس قوه قضائیه

همچنین از سال 88 به مدت ده سال معاونت رئیس قوه قضائیه و ریاست مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه را بر عهده داشت. تأسیس بیش از 30 کلان طرح فناوری در قوه قضائیه از جمله "ابلاغ الکترونیک"، "سامانه خدمات الکترونیک"، "دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و سامانه ثنا (ثبت نام الکترونیک) و سامانه سجا (سامانه جامع آماری) در دوره تصدی این مسئولیت بوده است. 
 

سوابق اجرایی

ایشان ریاست مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی (سازمان سمت)، مدیریت شبکه اطلاع‌رسانی حوزه و دبیری شورای عالی اطلاع‌رسانی کشور را نیز در کارنامه اجرایی خود دارد و طی دو دوره، از سوی مقام معظم رهبری – مد ظلّه العالی- به عنوان عضو حقیقی"شورای عالی فضای مجازی" انتخاب شده است.
 

سمت های علمی و اجرایی حمید شهریاری در کنفرانس ها و نشستهای معتبر ایران

- همایش بررسی راهکارهای پیشگیری از سرقت علمی (ارائه کننده)
- سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) (عضو هیات علمی)
- انجمن علمی ارتقاء کتابخانه های عمومی ایران (عضو)
- سی و هفتمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی (عضو کمیته علمی - هیات داوران)
 

آثار علمی

مقالات در کنفرانس های داخلی

1. حریم خصوصی در اسلام (سال 1385): ارائه شده در دومین همایش منطقه ای اخلاق و فناوری اطلاعات
2. یادداشت دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی (سال 1398): ارائه شده در دومین همایش ملی آسیب شناسی پایان نامه ها و رساله های حوزه علوم انسانی-اسلامی با تاکید بر نقد کارآمدی پایان نامه ها و رساله ها
 

مقالات در ژورنال های داخلی

1. تبار شناسی اخلاق نیچه و بررسی آن از دیدگاه مک اینتایر (سال 1381): ارائه شده در فصلنامه پژوهشهای فلسفی کلامی
2. اهدای گامت از منظر اخلاق اسلامی (سال 1386): ارائه شده در دوماهنامه پایش
3. بایسته های اخلاقی فیلترینگ و پالایش محتوا در فضای مجازی (سال 1396): ارائه شده در دوفصلنامه اخلاق وحیانی
4. نقد و بررسی چهار تعریف حریم خصوصی از منظر فلسفه اخلاق در غرب (سال 1398): ارائه شده در فصلنامه پژوهشهای فلسفی کلامی
 

کتاب‌های تألیفی

1. امت واحده اسلامی و اتحادیه کشورهای اسلامی
2. فقه الخصوصیة
3. جستاری در فضای مجازی
4. ترجمه کتاب سه تقریر رقیب در پژوهش‌های اخلاقی

5. فلسفه اخلاق در تفکر غرب از دیدگاه السدیر مک اینتایر

6. اخلاق فناوری اطلاعات

7. تاریخ فلسفۀ اخلاق غرب

8. در پی فضیلت: تحقیقی در نظریۀ اخلاقی
9. شورا در فتوا
10. شواهد مبادی: ترجمه و شرح اشعار مبادی العربیّه

11. درآمدی بر آزاداندیشی و نظریه‌پردازی در علوم دینی 
 

انتصاب به دبیرکلی مجمع تقریب مذاهب اسلامی

حضرت آیت‌ الله العظمی امام خامنه‌ای (مدظله العالی) در حکمی حجت‌الاسلام حمید شهریاری را به دبیرکلی مجمع تقریب مذاهب اسلامی منصوب کردند.
متن حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم
جناب حجت‌الاسلام آقای حاج شیخ حمید شهریاری دامت توفیقاته

به پیشنهاد شورای عالی مجمع تقریب مذاهب اسلامی جنابعالی را که بحمدالله از دانش و تجربه‌ی لازم برخوردار میباشید به دبیرکلی آن مجمع منصوب میکنم و امیدوارم در ادامه‌ی تلاشهایی که در مدیریتهای پیشین به کار رفته، جناب‌عالی نیز به توفیقات بزرگ دست یابید. امروز نشانه‌های ناکامیِ سیاست‌های تفرقه‌افکن میان برادران مسلمان بیش از همیشه مشهود است، و این در حالی است که تلاش استکبار جهانی برای ایجاد تفرقه در دهه‌های اخیر بیش از همیشه بوده است. بحمدالله  امروز در سراسر جهان اسلام عقلانیت برخوردار از هدایت الهی، نخبگان و فرزانگان و خیرخواهان را بیش از پیش به پایداری در برابر فتنه‌ها و خصومتهای مذهبی تشویق میکند و این به طور کامل نقطه‌ی مقابل سیاستهای کفر و استکبار جهانی است که به آتش‌افروزی میان مسلمانان دل بسته و به فرقه‌سازی روی آورده است و بحمدالله در چندین آزمایش به سختی شکست خورده است.

انتظار از مجمع تقریب آن است که با استفاده از ظرفیت بی انتهای عقلانیت اسلامی که در نیروهای فکری و علمی جهان اسلام وجود دارد بویژه برگزیدگان جوان و پر نشاط، گام بلندی در تقریب فکری و عملی مذاهب اسلامی، برداشته و حرکتی را که از چند دهه پیش آغاز شده نوسازی نماید، بحول الله و قوّته- لازم میدانم از زحمات ارجمند عالم بزرگوار جناب حجت‌الاسلام والمسلمین آقای اراکی در مدت تصدی این مسئولیت سنگین تشکر کنم. توفیقات الهی را برای همگان خواستارم.
سیّدعلی خامنه‌ای
۲۴ آذر ۱۳۹۸ 

منابع:
1. https://taghrib.org

2. https://civilica.com
3. https://khamenei.ir
4. https://shahriari.dijlah.org