اپونا eponā

اپونا (Epona)، الهه‌ی اسب سلتی است. او نه تنها (اسب – خدا) بود، بلکه باروری و فراوانی را هم تأمین می‌کرد. در اسطوره‌های ایرلندی، زاغ‌ها و کلاغ‌ها به عنوان پیام‌آوران خوشبختی، با خدایان نیکوکاری، مانند اپونا ارتباط داشتند. بزرگ‌ترین خدای اسب در اساطیر و افسانه‌های سلتی اپونا بود که نامش از نظر واژه‌شناسی به «اپوس» مربوط می‌شود. اپوس واژه‌ای سلتی برای اسب است. اپونا آن قدر اهمیت داشت که همه ساله در هجدهم دسامبر، یک جشنواره‌ی رسمی رومی به افتخارش برگزار می‌شد. پرستندگان اپونا گروه‌هایی از تمام بخش‌های جامعه بودند. اپونا در نواحی نظامی راین و دانوب، به عنوان نگهبان اسب و سوار، مورد احترام افسران سواره نظام ارتش روم بود. در جاهای دیگر، به ویژه در «بورگوندی»، به عنوان خدایی بومی، الهه‌ی پرورش اسب و خدای فراوانی و رونق پرستیده می‌شد. تصاویری که از اپونا ارائه می‌شود، متمایز است. او همواره با اسب تصویر می‌شود، یا به صورت یک طرفه بر یک مادیان سوار است، یا در میان دو اسب یا دو یابو دیده می‌شود. جنسیت مؤنث و سواره‌ی اپونا، شاید به لحاظ نقشی که در ترویج باروری القا می‌کند، اهمیت داشته باشد. این الهه، اصلاً متعلق به سرزمین گال بود، ولی در سرزمین دوردستی از قبیل «پلوودیو» در بلغارستان نیز هدایایی به او تقدیم می‌کردند. از وجود کیش «اپونا» در بریتانیا شواهد چندانی در دست نیست، اما مجسمه‌ای که از ویلشایر به دست آمده است، این الهه را با دو یابوی نر و ماده نشان می‌دهد، در حالی که الهه به آنها ذرت می‌دهد. اپونا یک الهه‌ی شفادهنده قلمداد شده است. این الهه با یک الهه‌ی اسب ایرلندی به نام ماخا و همچنین با یک الهه‌ی اسب ویلزی به نام ریانون (Rhiannon) در ارتباط است.