رضا عطاران
رضا عطاران (زادهٔ ۲۰ اردیبهشت ۱۳۴۷ در مشهد) بازیگر، کارگردان، فیلمنامه‌نویس، خواننده و تدوینگر ایرانی است.
زندگی
رضا عطاران متولد سال ۱۳۴۷ در مشهد است. او دیپلم خود را در رشته اقتصاد در مشهد گرفت و برای ادامه تحصیل در رشته طراحی صنعتی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تهران آمد. با وجود علاقه به رشته تحصیلی اش به کارگردانی، نویسندگی و بازیگری روی آورد. در سال ۱۳۸۷ با خانم فریده فرامرزی که برای بازی در فیلم صندلی خالی نامزد سیمرغ بلورین نقش مکمل زن جشنواره فجر شده بود ازدواج کرد.
رضا عطاران در مورد بچه‌دار نشدنشان معتقد است:
می‌گویم نبودن خوب‌تر از بودن است. شما زمانی هستید و مشغول مسئله و اختلافات می‌شوید. زمانی نباشید، خب دیگر نیستید. کودکان را خیلی دوست دارم؛ یعنی وقتی بچه‌های مردم را می‌بینم حسودی‌ام می‌شود که اینقدر دوست داشتنی، باحال و زیباترین موجودات روی زمین هستند؛ اگر قرار را بر بودن یا نبودن بگذارید به نظر من نبودنِ بچه بهتر است. از ابتدا هم با همسرم هم‌عقیده بودیم و از قبل ازدواج هم به صورت جدی دربارهٔ آن توافق کردیم.
دوران کاری
وی کار اصلی خود را در دهه ۱۳۶۰ در تئاتر مشهد با حسن حامد شروع کرد، در این دوران او تماماً نقش‌های غیر کمیک بازی کرد. این همکاری تا مرگ حسن حامد در سال ۱۳۷۱ ادامه داشت.
درسال ۱۳۷۳ با مجموعه ساعت خوش به کارگردانی مهران مدیری در کنار بازیگرانی چون رضا شفیعی جم، نصرالله رادش، ارژنگ امیرفضلی، نادر سلیمانی کارهای کمدی خود رادر تلویزیون آغاز کرد. در میانهٔ سال ۱۳۷۷ به همراه مجید صالحی و یوسف تیموری در گروه کودک و نوجوان شبکه یک تلویزیون، مجموعه «مجید دلبندم» و در سال ۱۳۷۹ مجموعه «قطار ابدی» را عرضه کرد و از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۲ مجموعه‌های سیب خنده، کوچهٔ اقاقیا را ارائه کرد و همچنین گروه موسیقی «دمپایی» را به همراه یوسف تیموری و چند تن دیگر تشکیل داد. در سال ۱۳۸۳ وارد عرصهٔ تولید سریال‌های مناسبتی ماه رمضان شد و سریال «خانه به دوش» را ساخت. پس از آن در سال ۱۳۸۴ مجموعه «متهم گریخت» را به نویسندگی سعید آقاخانی، کارگردانی کرد. علی صادقی و مجید صالحی با حضور در کارهای رضا عطاران به شهرت رسیده‌اند.
او همچنین در فیلم‌های سینمایی هوو و تیغ زن (هر دو ساختهٔ علیرضا داودنژاد) بازی کرد و پس از آن در فیلم سینمایی کلاهی برای باران ساختهٔ مسعود نوابی به ایفای نقش پرداخت. دیگر ساختهٔ وی سریالی به نام ترش و شیرین بود که در نوروز ۱۳۸۶ از شبکه سوم تلویزیون ایران پخش شد. او همچنین در ماه رمضان سال ۸۷ مجموعه تلویزیونی بزنگاه کارگردانی کرد و توانست طرفداران زیادی را جذب کند. بنا به اخبار غیررسمی او به سعید آقاخانی کمک کرد تا برای نوروز ۱۳۸۹ سریال زن بابا را برای شبکه سه بسازد.
وی در چهار فیلم به کارگردانی عبدالرضا کاهانی ایفای نقش کرد که در هر چهار فیلم فیلم نقش جدی و متفاوتی داشت و هر چهار در اکران دچار مشکل شدند. فیلم اول با عنوان اسب حیوان نجیبی است به صورت محدود اکران شد ولی فروش خوبی کرد و فیلم‌های دوم و سوم و چهارم بترتیب به نامهای بی خود و بی جهت و استراحت مطلق و ما شما را دوست داریم خانم یایا می‌باشند. فیلم سینمایی «استراحت مطلق» به دلیل برخوردهای بدنی رضا عطاران با بازیگر زن مقابل خود با اصلاحاتی از سوی وزارت ارشاد مواجه شد. کاهانی نیز در ابتدای فیلم این نکته را متذکر شد که رضا عطاران در مقابل همسرش در این فیلم به ایفای نقش می‌پردازد.
رضا عطاران در سال ۱۳۸۹ قرار بود در فیلم خیابان‌های آرام به کارگردانی کمال تبریزی ایفای نقش کند اما به یکباره جای خود را به حسن معجونی داد، ناگفته نماند این فیلم فعلاً توقیف و هنوز اکران نشده‌است. عطاران در سال ۱۳۹۰ توانست اولین فیلم سینمایی خود را با نام خوابم می‌آد کارگردانی کند. او قرار بود در سال ۹۰ در فیلم ضد گلوله بازی کند اما به خاطر تداخل فیلمبرداری این فیلم با فیلم خوابم می‌آد از بازی در این فیلم انصراف داد و جای خود را به مهدی هاشمی داد. او همچنین تیتراژ سریال نقطه سر خط را طراحی کرد.
عطاران سال ۹۲ در سی و دومین جشنواره فیلم فجر برای طبقه حساس برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد شد ، در حالی که به گفته فرامرز قریبیان یکی از اعضاء هیئت داوران آن دوره، جایزه به اتفاق آرا به نوید محمدزاده بازیگر فیلم عصبانی نیستم تعلق گرفته بود که تحت تأثیر فشارهای بیرونی جایزه به رضا عطاران رسید. عطاران ۴ روز بعد از اختتامیه در گفتگویی سیمرغ بلورین دریافتی اش از جشنواره فیلم فجر را متعلق به نوید محمدزاده بازیگر فیلم "عصبانی نیستم!" دانست.
وی به موجب موفقیت‌های هنری که با بازی در فیلم‌های طبقه حساس، رد کارپت و کلاشینکف کسب کرد، با سودآوری ۱٬۶ میلیارد تومان، سودآورترین بازیگر سینمای ایران در سال ۱۳۹۳ لقب گرفت. فیلم سینمایی نهنگ عنبر ۲: سلکشن رؤیا که رضا عطاران در آن ایفای نقش کرده‌است با ۲۰٬۷۷۲٬۴۵۲٬۰۰۰ تومان فروش در گیشه سینمای ایران پر فروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران می‌باشد.
حاشیه‌ها
۱. رضا عطاران در نشست فیلم سینمایی طبقه حساس در جشنواره فیلم فجر عنوان کرده بود: «من برای خنداندن مردم حاضرم شلوارم را نیز پایین بکشم».
جمشید مشایخی در واکنش به این اظهار نظر عطاران گفت: «آقای عطاران شما می‌توانستید برای خنداندن مردم بگوید؛ از بالای یک درخت تبریزی به پایین می‌پرم نه آنکه آن حرف زشت را که من از گفتن آن خجالت می‌کشم را به زبان بیاورید؛ آن‌وقت ما بخاطر این بی‌اخلاقی‌ها به او جایزه هم می‌دهیم».
رضا عطاران در مصاحبه‌ای که با احسان علیخانی در ویژه برنامه نوروزی شبکه سوم داشت، نسبت به ماجرای صحبت‌هایش در نشست خبری طبقه حساس که موجب جنجال‌هایی شده بود آن را یک سوءتفاهم قلمداد کرد.
۲. در جشن خانه سینما در حالی که با هانیه توسلی برای اهدای جایزه به روی سن آمده بود در کنایه‌ای به هفته‌نامه یالثارات گفت: «به خدا من و خانم توسلی لباس‌هایمان را ست نکرده‌ایم. بعد از جشن حافظ می‌ترسیدم پیراهن قرمز بپوشم. از بعضی‌ها بیشتر از خدا می‌ترسیم چون خدا خیلی جاها می‌گذرد اما دوستان به ما فحش ناموس می‌دهند.»
جوایز
سال جایزه بخش فیلم نتیجه
۱۳۹۰ برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، بخش نگاه نو برای فیلم خوابم می‌آد
نامزد دریافتی سیمرغ بلورین به عنوان بازیگر نقش اول مرد
برنده تندیس جشن خانه سینما برای فیلم اسب حیوان نجیبی است
۱۳۹۱ برنده جایزه لبخند زرین بهترین بازیگر مرد کمدی برای فیلم های اسب حیوان نجیبی است و ورود آقایان ممنوع
برنده جایزه جشن انجمن منتقدان به عنوان بازیگر نقش اول مرد برای فیلم بی خود و بی جهت
نامزد دریافت سیمرغ بلورین برای فیلم دهلیز
۱۳۹۲ برنده سیمرغ بلورین برای فیلم طبقه حساس
۱۳۹۶ نامزد دریافت سیمرغ بلورین برای فیلم مصادره
کارنامه هنری
سینما
سال نام فیلم سمت کارگردان تهیه‌کننده اکران
۱۳۹۷ زیر نظر بازیگر ، مشاور کارگردان مجید صالحی رامبد جوان، محمد شایسته -
۱۳۹۶ لازانیا کارگردان حسین قناعت، رضا عطاران احمد احمدی -
۱۳۹۶ مصادره بازیگر مهران احمدی محمدحسین قاسمی ۳ فروردین ۱۳۹۷
۱۳۹۶ ما شما را دوست داریم خانم یایا بازیگر عبدالرضا کاهانی -
۱۳۹۶ هزارپا بازیگر ابوالحسن داوودی رضا رخشان -
۱۳۹۵ نهنگ عنبر۲ سلکشن رؤیا بازیگر سامان مقدم سامان مقدم ۱۰ تیر ۱۳۹۶
۱۳۹۴ آبنبات چوبی بازیگر محمدحسین فرح‌بخش عبدالله علیخانی ۲۷ مرداد
۱۳۹۴ دراکولا بازیگر، کارگردان، نویسنده رضا عطاران علی سرتیپی ۹ تیر ۱۳۹۵
۱۳۹۴ من سالوادور نیستم بازیگر منوچهر هادی سید امیر پروین‌حسینی ۵ اسفند
۱۳۹۳ گینس بازیگر محسن تنابنده سعید ملکان ۳ تیر ۱۳۹۴
۱۳۹۳ نهنگ عنبر بازیگر سامان مقدم سامان مقدم ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۴
۱۳۹۲ کلاشینکف بازیگر سعید سهیلی سعید سهیلی ۱ مرداد ۱۳۹۳
۱۳۹۲ رد کارپت بازیگر، کارگردان، نویسنده رضا عطاران احمد احمدی ۵ تیر
۱۳۹۲ طبقه هساث بازیگر کمال تبریزی جواد نوروزبیگی ۱۵ اسفند ۱۳۹۲
۱۳۹۲ استراحت مطلق بازیگر عبدالرضا کاهانی عبدالرضا کاهانی ۲۰ اسفند
۱۳۹۱ آینه شمعدون بازیگر بهرام بهرامیان محمد کمالی پور -
۱۳۹۱ دهلیز بازیگر بهروز شعیبی سیدمحمود رضوی ۹ مرداد ۱۳۹۲
۱۳۹۱ چه خوبه که برگشتی بازیگر داریوش مهرجویی رضا درمیشیان ۷ خرداد ۱۳۹۲
۱۳۹۰ بی‌خود و بی‌جهت بازیگر عبدالرضا کاهانی عبدالرضا کاهانی ۸ آذر
۱۳۹۰ خوابم می‌آد بازیگر، کارگردان، بازنویس فیلمنامه، تدوین رضا عطاران محمدرضا تخت‌کشیان ۲۴ خرداد ۱۳۹۱
۱۳۸۹ سه درجه تب بازیگر، خواننده حمیدرضا صلاحمند یوسف صمدزاده ۲۶ اسفند ۱۳۸۹
۱۳۸۹ اسب حیوان نجیبی است بازیگر عبدالرضا کاهانی سلیمان علی‌محمد ۱۶ آذر ۱۳۹۰
۱۳۸۹ اخلاقتو خوب کن بازیگر مسعود اطیابی امیر پروین‌حسینی ۱۶ آذر ۱۳۹۰
۱۳۸۹ هرچی خدا بخواد بازیگر نوید میهن‌دوست پرویز شهبازی ۲۸ مهر ۱۳۸۹
۱۳۸۹ ورود آقایان ممنوع بازیگر، خواننده رامبد جوان علی سرتیپی، منیژه حکمت ۲۵ خرداد ۱۳۹۰
۱۳۸۸ بعد از ظهر سگی سگی بازیگر مصطفی کیایی مسعود جعفری جوزانی ۱۴ مهر ۱۳۸۹
۱۳۸۸ از ما بهترون بازیگر مهرداد فرید مهرداد فرید ۱۱ شهریور ۱۳۸۹
۱۳۸۸ نیش زنبور بازیگر، خواننده حمیدرضا صلاحمند علی سرتیپی ۲۰ آبان ۱۳۸۸
۱۳۸۷ آقای هفت رنگ بازیگر، خواننده شهرام شاه‌حسینی عبدالله علیخانی، حسین فرح‌بخش ۲۹ مهر ۱۳۸۸
۱۳۸۷ صندلی خالی بازیگر سامان استرکی علیرضا شجاع‌نوری اکران نشد (پخش خانگی)
۱۳۸۷ هفت و پنج دقیقه بازیگر محمدمهدی عسگرپور محمدرضا تخت‌کشیان
۱۳۸۶ تسویه حساب بازیگر تهمینه میلانی محمد نیک بین ۲۶ اسفند ۱۳۸۸
۱۳۸۶ توفیق اجباری بازیگر محمدحسین لطیفی سید کمال طباطبایی ۱۶ آبان ۱۳۸۶
۱۳۸۶ خروس جنگی بازیگر، خواننده مسعود اطیابی یدالله شهیدی ۲۰ خرداد ۱۳۸۸
۱۳۸۶ قرنطینه بازیگر منوچهر هادی محمد نشاط ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۷
۱۳۸۶ تیغ‌زن بازیگر علیرضا داوودنژاد علیرضا داوودنژاد ۲۲ خرداد ۱۳۸۷
۱۳۸۵ کلاهی برای باران بازیگر، خواننده مسعود نوابی محسن وزیری ۲۴ مرداد ۱۳۸۶
۱۳۸۴ هوو بازیگر علیرضا داوودنژاد علیرضا داوودنژاد ۲ فروردین ۱۳۸۵
۱۳۸۱ کلاه قرمزی و سروناز بازیگر ایرج طهماسب حمید مدرسی، مجید مدرسی ۲۷ آذر ۱۳۸۱
۱۳۷۹ سیندرلا بازیگر مسعود رسام، بیژن بیرنگ مسعود رسام، بیژن بیرنگ ۱۳ آبان ۱۳۸۰
۱۳۷۶ کلید ازدواج بازیگر داود موثقی خسرو امیرصادقی ۱ اردیبهشت ۱۳۷۷
مجموعه تلویزیونی و شبکه خانگی
سال نام مجموعه سمت کارگردان شبکه پخش
۱۳۹۵ ماه تی تی بازیگر داوود میر باقری شبکه خانگی فعلاً متوقف شده
۱۳۹۲ عقاید یک آکتور سینما مهمان منیژه حکمت شبکه خانگی ۱۳۹۲/۰۵/۳۰
۱۳۹۱ قلب یخی ۳ بازیگر سامان مقدم شبکه خانگی ۱۳۹۱
۱۳۹۱ گپ مهمان رامبد جوان آی فیلم ۱۳۹۱/۰۴/۱۵
۱۳۹۰ نقطه سر خط طراح تیتراژ، مشاور کارگردان سعید آقاخانی ۳ روتین
۱۳۸۹ موج و صخره مشاور کارگردان مجید صالحی ۵ نوروز
۱۳۸۸ زن‌بابا مشاور کارگردان سعید آقاخانی ۳ نوروز
۱۳۸۷ بزنگاه بازیگر، کارگردان، خواننده رضا عطاران ۳ رمضان
۱۳۸۶ سه در چهار مشاور کارگردان، خواننده مجید صالحی ۱ روتین
۱۳۸۵ ترش و شیرین بازیگر، کارگردان، خواننده رضا عطاران ۳ نوروز ۸۶
۱۳۸۵ کتاب‌فروشی هدهد بازیگر مهمان مرضیه برومند ۳ هفتگی
۱۳۸۴ متهم گریخت بازیگر، کارگردان، خواننده رضا عطاران ۳ رمضان
۱۳۸۳ خانه به دوش بازیگر، کارگردان، نویسنده رضا عطاران ۳ رمضان
۱۳۸۲ کوچه اقاقیا بازیگر، کارگردان، نویسنده، خواننده رضا عطاران ۵ روتین
۱۳۸۱ دریایی‌ها بازیگر سیروس مقدم ۵ هفتگی
۱۳۸۰ زیر آسمان شهر مشاور کارگردان، نویسنده، بازیگر مهمان مهران غفوریان ۳ روتین
۱۳۷۹ این چند نفر مشاور کارگردان، نویسنده مهران غفوریان ۳ روتین
۱۳۷۹ قطار ابدی بازیگر، کارگردان هنری، نویسنده رضا عطاران، بهروز بقایی ۳ هفتگی
۱۳۷۸ ستاره‌ها بازیگر، کارگردان، نویسنده رضا عطاران ۵ هفتگی
۱۳۷۸ حرف تو حرف نویسنده مهران غفوریان ۵ روتین
۱۳۷۷ مجید دلبندم بازیگر، کارگردان، نویسنده رضا عطاران ۱ هفتگی
۱۳۷۶ سیب خنده بازیگر، کارگردان هنری، نویسنده رضا عطاران، شیرین جاهد ۱ هفتگی
۱۳۷۶ سرزمین سبز بازیگر بیژن بیرنگ، مسعود رسام ۲ هفتگی
۱۳۷۵ دنیای شیرین بازیگر بهروز بقایی ۱ هفتگی
۱۳۷۴ سال خوش بازیگر، نویسنده مهران مدیری ۲ هفتگی
۱۳۷۳ ساعت خوش بازیگر، نویسنده مهران مدیری ۲ هفتگی
۱۳۷۲ پرواز ۵۷ بازیگر مهران مدیری، شیرین جاهد ۲ هفتگی
۱۳۶۹ بیداران بازیگر اصغر عبداللهی ۲ هفتگی
فیلم تلویزیونی
سال نام فیلم سمت کارگردان شبکه پخش
۱۳۹۲ زندگی در شهر بزرگ بازیگر محمدرضا آریان شبکه خانگی ۱۳۹۲
۱۳۸۶ نشانی بازیگر فریدون حسن پور ۴ تلویزیونی
۱۳۷۵ پروانه طلایی بازیگر مسعود نوابی ۲ تلویزیونی
تئاتر
از جمله فعالیت های او در تئاتر می توان یادگیری تئاتر زیر نظر قطب الدین صادقی و بازی در «موش عاشق» به کارگردانی حسن حامد ۱۳۶۱ * بازی در «شیطان سفید» کارگردان حسن حامد ۱۳۶۳ * «یادگار سال‌های شن» ۱۳۶۳ * «هانی تی» ۱۳۶۳ * «دیکته و زاویه» ۱۳۶۴ * «ملاقات با آقای می‌سی‌سی‌پی» ۱۳۶۴ * «توراندخت» ۱۳۶۵ * «پا انداز» ۱۳۶۶ * «تسلیم شدگان» * «ماهان و کوشیار» ۱۳۶۷ * «عشق» ۱۳۶۷ * «آنتیگونه» ۱۳۶۷ * «مجلس جمعه کشی» ۱۳۶۷ * «دارالحکومه» ۱۳۶۷ * «دوستان بامحبت» ۱۳۶۸ * «پدربزرگ» ۱۳۶۹ * «مرده‌های بی کفن و دفن» ۱۳۶۹ * «خانه روشن» ۱۳۶۹ * «بازجویی» ۱۳۷۰ * «آلونک» ۱۳۷۰ * «بلبل سرگشته» ۱۳۷۰ * «مهتابی برای محرومین» ۱۳۷۱ * «سیسیف و مرگ» ۱۳۷۱ اشاره کرد.
