نصرالله فلسفی

نصرالله فلسفی استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی، مدیر و سرپرست مجلات اداری پست و تلگراف، تعلیم و تربیت، مجله دانش‌سرای عالی، مجله ادبی مهر و روزنامه هفتگی امید بود.

شناسنامه
9 آذر سال 1280 ه.ش	تولد
2 خرداد سال 1360 ه.ش	درگذشت
حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه السلام)	آرامگاه
ایرانی	ملیت
اسلام	دین
شیعه	مذهب
محقق، مورخ، مترجم	زمینه فعالیت
از دهه سی	سال های فعالیت
تألیف و ترجمه آثار متعدد	آثار مهم
پدر: میرزا نصرالله خان سوادکوهی مستوفی	والدین

زندگی نامه

تولد

نصرالله فلسفی فرزند میرزا نصرالله خان سوادکوهی مستوفی (از مستوفیان دربار قاجار) در ۹ آذر ۱۲۸۰ ه.ش در تهران زاده شد.

درگذشت

این مورخ و نویسنده برجسته در ۲ خرداد ۱۳۶۰ ه.ش دیده از جهان فروبست و در شهر ری در شاه عبدالعظیم به خاک سپرده شد.

سمت و فعالیت ها

فعالیت های علمی

تحصیلات

تحصیلات مقدماتی را در مدرسه‌های اقدسیه و آلیانس و دارالفنون فراگرفت و در وزارت پست و تلگراف مشغول به خدمت شد.

فعالیت های فرهنگی

فلسفی از جوانی به ترجمهٔ آثار ادبی علاقه نشان داد و در ابتدا چند داستان کوتاه از موریس لُبلان را در روزنامهٔ مرد آزاد به صورت پاورقی به چاپ رساند. طولی نکشید که به لحاظ دقت و رعایت امانت در ترجمه، در شمار بهترین مترجمان زبان فرانسه عصر خود شناخته شد. وی در سال ۱۳۰۷ ه.ش چند ماهی در وزارت دادگستری به خدمت پرداخت، سپس به وزارت فرهنگ منتقل شد. از سال ۱۳۰۷ ه.ش در دارالفنون، دانشسرای عالی و مدارس متوسطه تهران به تدریس تاریخ و جغرافیا و علوم ادبی پرداخت و با تأسیس دانشگاه تهران به عنوان استاد به تدریس تاریخ پیش از اسلام در دانشکده ادبیات مشغول گردید.

سایر فعالیت ها

نصرالله فلسفی از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۰ ه.ش در سمت رایزن فرهنگی ایران در ایتالیا و اسپانیا مشغول خدمت بود تا سرانجام در سال ۱۳۴۳ ه.ش به درخواست خودش بازنشسته شد و در اروپا ساکن گشت. وی هم چنین مدتی نیز استاد مدعو در دانشگاه استراسبورگ فرانسه بود.
نصرالله فلسفی علاوه بر نویسندگی و ترجمهٔ کتاب‌های بسیار، مقالات تحقیقی دربارهٔ تاریخ و ادبیات ایران در نشریات به چاپ رساند. مقالات تحقیقی او دربارهٔ تاریخ و ادبیات ایران در نشریه‌هایی چون تعلیم و تربیت، مهر، سخن، شفق سرخ، اتحاد، یغما، وحید، مجلهٔ دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، نشریه کتابخانه ملی، تبریز و وحید به چاپ رسیده‌است. فعالیت‌های روزنامه‌نگاری او در طی چهار دهه شامل مدیریت چندین مجله در دوره‌های مختلف بود که از آن جمله‌است: کفالت مجله پست و تلگراف (فقط سه شماره ۱۳۰۴)، مجله ایران (نشریه کلوپ بین‌المللی ایران برای تمبر و مجموعه‌های دیگر از ۱۳۰۱ تا ۱۳۱۱)، مجله تعلیم و تربیت (وابسته به وزارت معارف، ۱۳۱۳–۱۳۱۴)، مجلهٔ مهر (از ۱۳۱۲ به مدت چهارسال)، مدیریت و سردبیری مجله هفتگی امید (از ۱۳۲۲ به مدت سه سال)، و مجلهٔ ایرانیکا به زبان ایتالیایی (در دورهٔ رایزنی فرهنگی در ایتالیا).

آثار

تألیف

تاریخ اروپا در قرن نوزدهم و بیستم، ۱۳۰۹ ه.ش
تاریخ روابط اروپا و ایران در دوران صفوی، ۱۳۱۶ ه.ش
تاریخ ایران پیش از اسلام، ۱۳۱۷ ه.ش
تاریخ ایران بعد از اسلام، ۱۳۱۷ ه.ش
جنگ چالدران، ۱۳۳۲ ه.ش
تاریخ عمومی جهان در قرن‌های هفدهم تا بیستم میلادی
تاریخ عمومی در قرن معاصر
تاریخ غزنویان
تاریخ و جغرافیا (دوازده جلد، برای تدریس در دبیرستان‌ها، با مشارکت علی‌اصغر شمیم)
زندگانی شاه عباس اول (در پنج جلد)، ۱۳۴۲–۱۳۶۴ ه.ش (معروف‌ترین اثر اوست و بارها تجدید چاپ شده)

ترجمه

تاریخ انقلاب روسیه، ۱۳۰۲ ه.ش
سرگذشت ورتر، گوته، ۱۳۰۵ ه.ش
تاریخچهٔ سلطنت قباد و ظهور مزدک، کریستین سن (با مشارکت احمد بیرشک)، ۱۳۰۶ ه.ش
جغرافیای ممالک بزرگ دنیا، ۱۳۱۶ ه.ش
تاریخ تمدن روم و یونان، فوستل دوکولانژ، ۱۳۱۹ ه.ش
ترجمهٔ تاریخ تمدن قدیم، فوستل دوکولانژ، ۱۳۰۹ ه.ش
تهران قدیم ویژگی، فوستل دوکولانژ، ۱۳۰۹ ه.ش
داستان‌های کوتاه از نویسندگان بزرگ، ۱۳۳۳ ه.ش
منتخب اشعار ویکتور هوگو، ۱۳۳۵ ه.ش
فرهنگ فلسفی ولتر، ۱۳۳۷ ه.ش
اشعار منتخب شاعران رمانتیک فرانسه، ۱۳۴۱ ه.ش

جوایز و افتخارات

از افتخارات این پژوهشگر نامی می‌توان به دریافت یک قطعه نشان درجه یک کمانداتوره از دولت ایتالیا اشاره کرد.

منابع:
1. دانشگاه تهران
2. ویکی پدیا
3. خبرگزاری ایمنا