ابوسعید احمد سجزی

(330- ح 415 ق)، منجم و ریاضیدان. با ابوجعفر احمد بن محمد صفّارى، عضدالدوله‏ى دیلمى و ابوریحان بیرونى معاصر بود و با آنها ارتباط داشت. ظاهرا بیشتر ایام عمر خود را در شیراز به سر برد و گاهى نیز در خراسان مى‏زیست. از آثار وى: نامه‏ى جوابیه‏ى به ابوجعفر احمد بن محمد صفارى در باب «انقسام خط مستقیم ذى نهایة بنصفین»؛ «رسالة فى عمل مثلث حادى الزوایا من خطین مستقیمین مختلفین»، كه براى قطیف بن یمن نوشت؛ «رساله‏ى خواص الشكل المجسم الحادث من ادارة القطع الزاید و المكافى»؛ رساله‏اى در حل ده مسأله كه یكى از ریاضیدانان شیراز از وى پرسیده بود؛ كتاب «فى مساحة الاكرباكر»؛ «رسالة فى اخراج الخطوط فى الدوایر الموضوعة من النقط المعاطاة»؛ « رسالة فى الجواب عن المسائل التى سئل فى حلّ الاشكال المأخوذة من كتاب المأخوذات لارشمیدس»؛ «الجامع الشاهى»، كه آن را به نام عضدالدوله‏ى دیلمى نوشت؛ كتاب «المدخل الى علم النجوم»، به نام ابوجعفر احمد بن محمد صفّارى؛ «تحصیل القوانین»، راجع به قوانینى كه منجم در استنباط قضایاى نجومى بدان نیاز دارد؛ «الجامع على الجمل و الجوامع»؛ «احكام الاسعار». مجموعه‏ى خطى نفیسى از كتابها و رسالات ریاضى به خط سجزى در كتابخانه‏ى ملى پاریس به شماره‏ى 2457 موجود است كه داراى 220 برگ و مشتمل بر چهل و نه رساله و كتاب ریاضى از ریاضیدانان دوره‏ى اسلامى است كه همه آنها را سجزى در بین سالهاى 358 تا 361 ق در شیراز استنساخ كرده است. در «كشف الظنون» و «معجم المؤلفین» سال مرگ او 477 ق ذكر شده است.