حسن رشدیه تبریزی
(1363 -1267 ق)، نویسنده، روزنامهنگار و موسس اولین مدرسه به طرز اروپایى وتعلیم الفبا به شكل نوین در ایران. در تبریز متولد شد. تحصیلات ابتدایى و علوم دینى را در این شهر آموخت و به منظور فراگیرى اصول تعلیم و تربیت و آشنایى با شیوهى تعلیمات جدید به بیروت و استانبول و ایروان رفت و براى ایرانیان مقیم ایروان مدرسهاى تاسیس كرد. ناصرالدینشاه در بازگشت از سفر دوم خود از فرنگ به ایران، ضمن بازدید از این مدرسه، اظهار تمایل كرد كه رشدیه آن را به تبریز منتقل كند و او در سال 1305 ق نخستین مدرسهى ابتدایى عمومى را در محلهى خیابان تبریز دایر كرد كه پس از یك سال تعطیل شد. رشدیه به مشهد رفت، سپس به تبریز بازگشت و چندین بار به تاسیس مدرسه اقدام كرد كه هربار به عللى به تعطیل مىانجامید. زمانى كه امینالدوله به صدارت رسید، از رشدیه خواست كه براى تاسیس مدرسه به تهران بیاید. او در سال 1315 ق اولین مدرسهاش را در تهران در باغ كربلایى عباسعلى دایر كرد، اما این بار هم مدرسه تعطیل شد و رشدیه جبرا به حج رفت. پس از بازگشت از حج، در قم بست نشست. در نهضت مشروطه به تهران آمد و مجلهى مصورى به نام «مكتب» مشروطه به تهران آمد و مجلهى مصورى به نام «مكتب» منتشر كرد. وى به علت نوشتن مقالهها و شبنامههایى علیه دولت عینالدوله در این مجله به مدت دو سال به كلات تبعید شد. از كلات به تهران آمد و در قم ساكن شد و در كلاس درس آیتاللَّه شیخ عبدالكریم حایرى به فراگیرى علوم دینى پرداخت، ضمنا مدرسهى رشدیه را براى اطفال فقیر و یتیم و كلاسى ویژه نابینایان دایر كرد. وى در قم وفات یافت و در قبرستان نو (حاج شیخ عبدالكریم) دفن شد. از او آثار فراوانى به جاى مانده است كه از آن جملهاند: «اصول عقاید یا اتحاد بشر»؛ «كفایه التعلیم»؛ «نهایه التعلیم»؛ «المشتقات»؛ «تبصره الصبیان»؛ «صد درس»؛ «تربیه البنات»؛ «تادیب البنات»؛ «بدایه التعلیم» و «هدایه التعلیم».[1]
(حاجى) میرزا حسن تبریزى از پیشقدمان نهضت فرهنگى ایران در نیمه اول قر. 14 ه. (و. تبریز 1267 ه.ق.- ف. 1363 ه.ق./ 1323 ه.ش./ 1944 م.). وى از نخستین مؤسسان مدارس جدید در تبریز و تهران و مردى دانشمند و اصلاحطلب و مبارز و بلندهمت بود و او را پدر فرهنگ جدید ایران نامیدهاند. در آغاز جوانى براى فراگرفتن روش تعلیم و تربیت به بیروت سفر كرد و پس از 3 سال به ایران بازگشت و در تبریز به تأسیس دبستان اقدام كرد ولى با مخالفت گروهى روبرو شد و دبستان وى منحل گردید. در زمان مظفرالدین شاه به تهران آمد و در سال 1315 ه.ق. مدرسه رشدیه را تأسیس كرد. تألیفات متعدد دارد از جمله: بدایعةالتعلیم، كفایة التعلیم، نهایة التعلیم و صد درس. روزنامه «طهران» را در پایتخت انتشار داد (شماره اول آن در 7 ربیعالاول 1326 ه.ق. منتشر شده) رشدیه از سال 1305 ه.ش. در قم مقیم گردید.
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
