علیقلی جباردار

(س یازدهم و دوازدهم ق)، نقاش و قملدان‏ساز. این هنرمند به نامهاى علیقلى‏بیگ فرنگ و علیقلى جبه‏دار عباسى و علیقلى آرنااوت و علیقلى‏بیگ ارناوت نادرى اصفهانى در هنر تصویرسازى ایران شهره بوده است. وى مسیحى و از مردم آرنااوت (آلبانى) بود كه در زمان شاه‏عباس دوم صفوى (1077 -1052 ق) به ایران آمد و تغییر مذهب داد و در بدایت حال به جبه خانه (اسلحه خانه) دولتى راه یافت و مشغول كار شد. وى به سبك نقاشى اروپا آشنایى داشت و در تحول سبك، از مینیاتور صفوى به شیوه‏ى ایرانى‏سازى، در شمار پیشگامان است. وى در مكتب هند و ایران نیز دست داشت و آثارى در این مكتب از او به یادگار مانده است. علیقلى، تك صورت را بسیار لطیف مى‏ساخت و عمارات تاریخى و منظره‏ها را با لطافت و رعایت نزدیك‏نمایى و دورنمایى استادانه وى به تصویر مى‏كشید، علاوه بر این در تصویرسازى جانوران نیز توانا بود. قلمدانهاى كار او از نوع بهترین قلمدانهاى عصر صفوى محسوب مى‏شود. عمده‏ترین آثار علیقلى در آبرنگ بوده، اما در آثار ورغنى نیز مهارت داشت. از آثار وى: تصویر اجتاع دراویش و نوازندگان در مهتاب شبانه كه در صحن باغى جمع شده‏اند و رقم «عمل على قلى‏بیك جبادار» دارد؛ تصویر زن جوانى كه نیم‏تاج جواهرنشانى به سرگذاشته و در روى چهارپایه‏اى نشسته است و چنین رقم دارد: «رقم علیقلى جبادار بتاریخ شهر صفر... در دارالسلطنه‏ى قزوین مرقوم شد. رقم كمترین غلامان علیقلى جبادار سنه 1085»؛ تصویر مجنون كه در حالت افسردگى و خستگى است و چنین رقم نوشته: «رقم كمترین آرناوت 1099»؛ قلمدان نفیس و زیبایى كه در زمینه‏ى زرد آن، تصویر دختر شاهزاده‏اى جلب نظر مى‏كند، با رقم: «بر حسب امر اشرف اعلى علیقلى سنه 1117»؛ تصویر سفیر روسیه كه كلاه پوست سمورى به سر گذاشته است و چنین رقم نوشته: «رقم علیقلى سنه 1129». «در احوال و آثار نقاشان» به بیست اثر دیگر وى اشاره شده است.

علیقلی جباردار

تازه های مشاهیر

بیشترین بازدید هفته