محمدتقی مصطفوی کاشانی
(1359 -1284 ش)، باستان شناس، نویسنده، مترجم و روزنامهنگار. ابتدا در رشتهى حقوق تحصیل كرد ولى خدمت خود را در وزارت معارف در ادارهى تحقیقات آغاز نمود و به تدریج به رشتهى باستانشناسى علاقهمند شد و در این رشته تخصص یافت. وى حدود پنجاه سال از زندگى خود را در باستان شناسى ایران و در همراهى و همكارى با باستان شناسانى همچون كامرون، هرتسفلد، پوپ، گیرشمن گذراند و در حفریات و بازسازى تخت جمشید كوشش فراوان كرد. وى علاوه بر خدمت انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، ریاست ادارهى باستان شناسى را بر عهده داشت. مصطفوى در دورهى ریاستش در ادارهى باستان شناسى اقدام به تأسیس نشریهاى علمى و اختصاصى به نام «گزارشهاى باستان شناسى» كرد. او همچنین در تهیه و تدوین مقالات مربوط به آثار و ابنیهى تاریخى، هنرى و باستانى ایران، در «دایرةالمعارف فارسى»، همكارى داشت. از دیگر آثار وى: «ترجمهى الواح گلى تخت جمشید»؛ «تخت جمشید» یا مشاركت على سامى؛ «شرح اجمالى آثار تخت جمشید»؛ «هگمتانه»، در آثار تاریخى همدان و فصلى دربارهى ابوعلى سینا؛ «امانتدارى خاك»؛ «آستانهى حضرت عبدالعظیم»؛ «استمرار هنر معمارى در ایران»؛ «ایران باستان»، ترجمه؛ «آثار ایران»، ترجمه جلد دوم و سوم؛ «اقلیم پارس»؛ «انعكاس دیروز در آیینهى امروز»، در آثار باستانى.[1]
باستانشناس، محقق.
تولد: 1284.
درگذشت: 23 تیر 1359.
سید محمدتقى مصطفوى كاشانى، فرزند آقا سید محمود مصطفوى، تحصیلات ابتدایى خود را در دبستان انتصاریه و متوسطه را در دبیرستانهاى ثروت و دارالفنون به پایان رسانید. سپس وارد دانشكدهى حقوق شد و موفق گردید در رشتهى حقوق به اخذ مدرك فوق لیسانس نایل آمد.
از سال 1304 الى 1308 آموزگار دبستانهاى سنایى و ناصر خسرو و سیروس بود. سپس از مهر 1310 تا آبان 1337 در ادارهى عتیقات سابق كه بعدها عنوان آن به ادارهى كل باستانشناسى تغییر یافت، مشغول به كار شد و به ترتیب سمتهاى ذیل را عهدهدار گردید: بازرس فنى باستان شناسى، مأمور كاوشهاى علمى شوش و تخت جمشید، نمایندهى باستانشناسى در اصفهان، مأموریت مأموریتهاى مختلف مربوط به تعمیرات آثار تاریخى، معاون باستان شناسى، رییس ادارهى كل باستانشناسى، مدیر كل باستانشناسى. وى همچنین براى شركت در كنگرههاى بینالمللى دربارهى باستانشناسى به برخى از كشورهاى خارجى سفر كرد.
وى چند شماره از مجموعهى ایران باستان را از فرانسوى به فارسى ترجمه كرده است. از آثار اوست: آثار ایران (1318)؛ آستانه حضرت عبدالعظیم (1330)؛ الواح گلى تخت جمشید (1329)؛ امانت دارى خاك (1356)؛ انعكاس دیروز در آئینه امروز، بقعهى بىبى شهربانو (1334)؛ اقلیم پارس (این كتاب به انگلیسى هم ترجمه شده است، لندن، 1978)؛ تخت جمشید (با مشاركت على سامى، 1330)؛ تخت جمشید (نوشته رایش اسمیت، ترجمه با همكارى با عبدالله فریار و دیگران، 1342)؛ سفارشنامهى انجمن آثار ملى (1344)؛ شرح اجمالى آثار تخت جمشید (1330)؛ گزارشهاى باستانشناسى (سه جلد، 1335 -1329)؛ فرشها و پارچههاى عهد هخامنشى ایران (1334)؛ نگاهى به هنر معمارى ایران (1346)؛ هگمتانه، آثار تاریخى همدان (1332).
فرزند سید محمود، در حدود سال 1285 متولد شد. تحصیلات ابتدائى و متوسطه را در تهران به پایان رسانید و از دانشكدهى حقوق تهران لیسانس گرفت و زبانهاى فرانسه و انگلیسى و عربى را به خوبى آموخت. چندى دبیر زبان فرانسه در دبیرستان ثروت بود. بعد به اداره عتیقات وزارت معارف منتقل شد و مشاغلى را بشرح زیر عهدهدار گردید: بازرس فنى باستانشناسى، مأمور كاوشهاى علمى شوش و تخت جمشید، نماینده باستانشناسى در اصفهان، و بالاخره رئیس و مدیركل باستانشناسى.
مصطفوى كاشانى یكى از خادمین پركار باستانشناسى در ایران است كه آثار زیادى از خود باقى گذارده است كه از جمله مىتوان كتاب بقاع متبركه و زیارتگاههاى خارج و داخل شهر تهران را نام برد كه بسیار خواندنى و حاوى نكات جالبى است.
از دیگر تحقیقات او اقلیم فارس است. این كتاب معرفى آثار تاریخى تمام فارس مىباشد. آثار تاریخى همدان، آستانه حضرت عبدالعظیم (ع)، فرشها و پارچههاى عهد هخامنشى، بقعه بىبى شهربانو از دیگر آثار باارزش مرحوم مصطفوى است. وى در طول ادارى خود در غالب كنگرههاى باستانشناسى در سایر كشورها دعوت مىشد و اكثر موزههاى بزرگ كشورها را بازدید كرده است.
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
