اسماعیل معتمد خراسانی

(1379 -1296 ش)، عالم دینى، فقیه اصولى، نویسنده و واعظ. در محله‏ى پایین خیابان مشهد به دنیا آمد. در كودكى پدر و مادر خود را از دست داد. ادبیات را از محضر محقق نوغانى و میرزا عبدالجواد ادیب نیشابورى و سطح فقه و اصول را از آیت‏اللَّه شیخ كاظم دامغانى و آیت‏اللَّه شیخ هاشم قزوینى و آیت‏اللَّه شیخ مجتبى تنكابنى و آیت‏اللَّه شیخ حسن طبرسى و آیت‏اللَّه میرزا على‏اكبر نوغانى و خارج اصول را در حوزه درس آیت‏اللَّه میرزا محمد آقازاده‏ى كفایى گذراند و در درس معارف از محضر آیت‏اللَّه میرزا مهدى اصفهانى استفاده نمود و معقول را نزد آقا بزرگ حكیم و فرزندش میرزا مهدى فراگرفت. آنگاه به نجف رفت و از درس آیت‏اللَّه آقا سید ابوالحسن اصفهانى و آیت‏اللَّه آقا ضیاءالدین عراقى استفاده نمود و از آنان به دریافت اجازه نایل آمد. سپس به تهران بازگشت و در مدرسه مروى سكنى گزید و از طرف آیت‏اللَّه میرزا احمد آشتیانى عهده‏دار رسیدگى به امور كتابخانه‏ى مدرسه گردید. او از این زمان به تألیف رسالات پرداخت و همزمان به وعظ و خطابه نیز مشغول شد. وى در تهران درگذشت و در قم به خاك سپرده شد. از آثارش: «خورشید تابان در نبوت قرآن»، در علم و ادب و تاریخ و اجتماع؛ «اسلام شناسى»؛ «تاریخ ادوار اسلام»، شامل سه دوره: «از بعثت تا آخر تشریع قوانین»، «عهد خلفا و اجراى قوانین» و «عهد بنى‏امیه و انحراف از دین تا قیام امام حسین (ع)»؛ «حكومت عباسیان در پیشگاه تاریخ»؛ «فلسفه غیبت امام زمان (عج)»؛ «شرح دعاى ابوحمزه ثمالى»؛ «مبدأ و معاد»؛ «اخلاق در مكتب اهل‏بیت (ع)».