یحیی شمس ملک آرا

معروف به لسان‏الحكماء، از رجال و معاریف اواخر دوره‏ى قاجاریه و یكى از چشم‏پزشكان معروف ایران است. وى فرزند شاهزاده عبدالحسین میرزا شمس‏الشعراء و برادر اسدالله میرزا شمس ملك‏آرا است. تولد او در سنه 1251 در همدان اتفاق افتاد. پس از تحصیلات مقدماتى وارد دارالفنون ناصرى شد و رشته‏ى طبابت را به پایان برد. سپس براى تكمیل تحصیلات به اروپا رفت. مدتى در فرانسه و انگلیس به تكمیل معلومات پرداخت و در رشته‏ى كحالى تخصص گرفت. پس از اتمام تحصیلات به تهران بازگشت و به استادى طب و تدریس در رشته‏ى تخصصى پرداخت و طبیب مخصوص شاه شد و مطبى هم دائر كرد. اولین شغل دولتى او، ریاست چشم‏پزشكى بیمارستان دولتى بود. بعد به ریاست بیمارستان وزیرى منصوب شد. در آن تاریخ وجود وى در تهران بسیار سودمند بود و خیلى شهرت به هم زد. از اطراف و اكناف ایران، مردم براى معالجه به او مراجعه مى‏كردند. مطب و دارالشفاى او همیشه پر بود. هنگام طلوع مشروطیت، به اقتضاى تربیت اروپائى، با مشروطه‏خواهان همداستان شد. در دوره‏ى اول از طرف شاهزادگان خراسان به نمایندگى انتخاب گردید. در مجلس بسیار خوب كار كرد. در دوره‏ى دوم، مردم تهران او را به نمایندگى برگزیدند ولى پس از اتمام دوره‏ى دوم از وكالت مجلس انصراف حاصل نمود و به همان شغل كحالى پرداخت. مردى سلیم‏النفس، حراف و باانصاف بود. در تربیت فرزندان خود كوشش بسیار نمود. لسان‏الحكماء روى‏هم‏رفته مرد جالبى بود. در علوم دیگر نیز صاحب بصیرت بود. از هنر نقاشى نیز بهره‏ى كامل برده بود. یكى از فرزندان وى پروفسور محمد شمس چشم‏پزشك معروف و فرزند دیگرش نیز طبیب بود و با درجه‏ى سپهبدى مدتى رئیس بهدارى ارتش شد. وفات او در فروردین‏ماه 1324 در سن 73 سالگى اتفاق افتاد.