قاسم صور اسرافیل
فرزند میرزاتقىخان تبریزى، ابتدا در دربار مظفرالدین میرزا ولیعهد در تبریز اشتغال ورزید و بعدها به منشیگرى ولیعهد منصوب شد. در كودكى تحصیلات خود را خیلى خوب انجام داد، خط و ربط خوبى به هم زد مخصوصا در كارهاى مالى سررشتهى زیادى پیدا كرد. در ابتداى مشروطیت در زمرهى آزادیخواهان قرار گرفت و به اتفاق میرزا جهانگیرخان و علىاكبر دهخدا، روزنامهى معروف صوراسرافیل را دائر كردند و در مقام مبارزه با محمدعلى میرزا برآمدند. در استبداد صغیر لیاخوف مامور دستگیر آنها شد. میرزا قاسم و دهخدا به استانبول فرار كردند ولى میرزا جهانگیر دستگیر و به دار آویخته شد. میرزا قاسم بعد به برلن رفت و به آزادیخواهان پیوست و چند شماره روزنامهى صوراسرافیل را در آنجا انتشار داد. بعد از فتح تهران و سقوط محمدعلى میرزا، به ایران آمد و از طرف مجلس به نمایندگى برگزیده شد و به حزب اجتماعیون پیوست. در دورهى سوم از ساوجبلاع شهریار نماینده بود و در مهاجرت در دولت موقتى رضاقلىخان نظامالسلطنه وزیر داخله شد، بعد به آلمان رفت و مدتى در آن كشور زیست. در دورهى چهارم از نخستوزیرى منصوب گردید. در 1304 به معاونت و كفالت وزارت داخله تعیین شد تا سرانجام در كابینهى حاج مخبرالسلطنهى هدایت ابتدا كفیل و بعد وزیر پست و تلگراف و تلفن بود. در 1309 از كابینه اخراج شد. پس از مدتى حكمران اصفهان گردید. حكومت او در اصفهان از نظر شهرى منشاء خدماتى بود و شهر اصفهان به سرعت رو به آبادى نهاد و حكومت گیلان شغل بعدى او بود تا اینكه در 1317 شهردار پایتخت شد و یك سال در این سمت بود تا در اثر ابتلاء به بیمارى فلج، از كار كنار رفت و تا آخر عمر در منزل بسترى بود. وفاتش در 1327 ش اتفاق افتاد و حینالفوت هفتاد سال داشت. دو همسر انتخاب نمود و فرزندان متعددى دارد كه هیچكدام ترقیات پدر را نكردند.
میرزا قاسم صوراسرافیل مردى آزاده، پاكباز و هنرمند بود. در اوایل جوانى در كارها قاطعیت به خرج مىداد ولى بعدها خیلى ملایمت پیدا كرد و تغییر او از وزارت پست و تلگراف هم به مناسبت ملایمت او بود. تا زمانى كه حیات داشت، مردم آذربایجان به او اعتماد و علاقهى خاصى داشتند و غالبا منزل او مركز تجمع آذربایجانىها بود.
(میرزا) قاسمخان از رجال دوره مشروطیت و پهلوى (و. 1299 ه.ق- ف. 1368 ه.ق. 1327 ه.ش/ 1949 م.) وى با همكارى جهانگیرخان صوراسرافیل و علىاكبر دهخدا، روزنامه صوراسرافیل (2- صوراسرافیل) را تأسیس كرد و با انتشار مقالات مستند ضد مخالفان مشروطه كوشید و در جوانى از طرف مردم تهران به نمایندگى مجلس رسید و دو دوره وكیل بود. پس از بمباران مجلس به اروپا رفت و سه سال در آنجا توقف كرد تا آزادىخواهان بر محمدعلى شاه غلبه كردند و او به تهران بازگشت. وى در 1342 ه.ق./ 1303 ه.ش. در اولین كابینه رضا شاه پهلوى به كفالت وزارت داخله منصوب شد و در اول ذىالحجه 1345 در كابینه مخبرالسلطنه ابتدا كفیل و سپس وزیر پست و تلگراف گردید. در 1352 ه.ق/ 1312 ه.ش. والى اصفهان و مدتى هم حمكران گیلان شد و در 1358 ه.ق. شهردار تهران گردید.
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
