عباسقلی گلشائیان
در 1281 در تهران تولد یافت. پس از انجام تحصیلات مقدماتى وارد مدرسه عالى حقوق شد و دوره مدرسه را پایان داد. علاوه بر دوره مدرسه مزبور زبان فرانسه و ریاضیات و حسن خط را آموخت. در 1300 به استخدام در دادگسترى درآمد و مترجم مخصوص مسیو «پرنى» مستشار دادگسترى گردید. چندى مترجم و مدتى هم در مشاغل كوچك قضائى انجام وظیفه مىكرد وقتى داور به وزارت عدلیه منصوب شد گلشائیان را منشى خود نمود تا مدتى كه دادگسترى تعطیل بود وى به طور شبانهروزى در دادگسترى با داوربسر مىبرد. پس از اعلام تشكیلات جدید او بازپرس تهران شد. بعد بازپرس دیوان كیفر گردید. پس از چندى مقام دادستانى تهران به او داده شد و از دادستانى تهران به دادستانى دیوان كیفر انتقال یافت.
در 1312 وقتى علىاكبر داور از وزارت عدلیه به وزارت مالیه انتقال یافت عدهاى از قضات را همراه خود به آن وزارتخانه برد از جمله گلشائیان بود كه ابتدا رئیس رسومات، بعد رئیس مالیاتهاى غیرمستقیم شد. بعد به مقام مدیر كلى وزارت دارائى ارتقاء یافت. در 1318 به معاونت اقتصادى وزارتخانه برگزیده شد. در خرداد ماه 1320 امیر خسروى وزیر وقت دارائى مورد تغییر رضا شاه قرار گرفت و از كار بركنار شد. كفالت وزارت دارائى را به گلشائیان سپردند، چند ماهى كفالت داشت. در شهریور ماه همان سال به عنوان وزیر دارائى معرفى شد. فقط 12 روز وزیر بود. در ترمیم كابینه فروغى به وزارت بازرگانى و پیشه و هنر منصوب گردید. در اسفند 1320 به عنوان وزیر دادگسترى معرفى شد ولى قبل از راى اعتماد فروغى استعفا داد و دولت سقوط نمود و او به شهردارى تهران منصوب گردید. پس از آن استاندار فارس و بعد استاندار آذربایجان شد.
در 1324 در كابینه صدرالاشراف وزارت پیشه و هنر را عهدهدار بود بعد مامور استاندارى خراسان شد. در ترمیم كابینه عبدالحسین هژیر به وزارت دادگسترى رفت ولى عمر وزارت او كوتاه بود. در 1327 در كابینه محمد ساعد مراغهاى به وزارت دارائى تعیین گردید. در همین سمت مأموریت یافت در مورد نفت ایران قرارداد جدیدى تنظیم نماید، سرانجام با مذاكرات مفصل با نمایندگان شركت نفت ایران و انگلیس قراردادى تنظیم و آن قرارداد «گس- گلشائیان» نام گرفت و براى تصویب به مجلس تسلیم شد. با تسلیم همین قرارداد جنجال نفت در مجلس پانزدهم بلند شد. استیضاح دولت ساعد در مجلس پانزدهم توسط مظفر بقائى كرمانى و سپس به وسیله حائرىزاده و مكى فصل جدیدى در تاریخ معاصر ایران گشود. قریب یك سال عمر آن دوره مجلس صرف نفت شد. مجلس پایان یافت و قرارداد تصویب نشد. دولت بعدى درباره قرارداد سكوت كرده ولى دولت رزمآرا در امر نفت مداخله نمود و قرارداد را پس گرفت و قرار بود قرارداد دیگرى به مجلس تقدیم كند كه رزمآرا به قتل رسید و كمسیون خاص نفت طرح ملى شدن صنعت نفت را به تصویب رسانید. این جنجالها موجب شد گلشائیان در افكار عمومى تا حدى وجهه خود را از دست بدهد. در دولت دكتر مصدق گلشائیان از تمام مشاغل كنار گذارده شد. بعد از 1332 مقام سناتورى یافت. در 1335 علاء تصمیم به تصفیه دادگسترى گرفت و گلشائیان را به وزارت دادگسترى منصوب كرد. وى از مجلسین اختیاراتى خواست و براى رسیدگى به اختیارات وزیر دادگسترى كمسیون مشتركى از مجلسین تشكیل شد و كمسیون با اختیارات خواسته شده كه خلاف قوانین كشور بود مخالفت كرد و از تفویض اختیار به وزیر دادگسترى براى تغییر قضات امتناع نمود. گلشائیان شكایت نزد شاه برد و استعفا داد ولى استعفاى او پذیرفته نشد و با مداخله شاه مجلسین به او اختیار دادند و او تصمیم به تصفیه گرفت. دیوان عالى كشور و چند شعبه محاكم را منحل ساخت، عدهاى از قضات به عنوان اعتراض از شغل قضائى استعفا دادند. وى در تشكیلات جدید دادگسترى محمد سرورى را به ریاست دیوان عالى كشور و جواد عامرى را به دادستانى كل انتخاب نمود. براى تأمین كادر قضائى با استفاده از اختیارات خود عده زیادى از لیسانسیههاى معقول و منقول را بدون طى دوره كارآموزى با رتبه 6 قضائى وارد عدلیه كرد. با آن همه جنجال و سر و صدا كارى از پیش نبرد، دولت سقوط كرد و او هم استاندارى آذربایجان را براى خود تدارك دید.
گلشائیان قریب ده سال براى نخستوزیرى خود تلاش مىكرد. وقتى نخستوزیرى به افرادى مانند ساعد و هژیر و اقبال كه در كاریر ادارى عقبتر از او بودند رسید او بیشتر حرص و ولع براى این كار داشت. تا چند سال بعد از كودتاى 1332 انتظار كشید، چون شاهد مقصود را در آغوش نكشید بناى شكوه و شكایت نهاد و تدریجا از حربه انتقاد استفاده نمود. همین مطالب گوش به گوش به سعدآباد و نیاوران رفت و دستور داده شده به این مرد گستاخ هیچ نوع شغلى ارجاع نشود. تنها او را به عضویت شوراى عالى بانك ملى دعوت كردند كه چندى هم بر آن شورا ریاست كرد. در 1369 در تهران درگذشت.
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
