عبدالله مستوفی
فرزند حاج میرزا نصرالله گركانى، در 1255 در تهران تولد یافت. تحصیلات مقدماتى را مطابق عرف زمان انجام داد، سپس ادبیات فارسى و عربى و فقه و اصول و معانى بیان تحصیل كرد. در 1310 ه.ق طبق سنت فامیلى منصب استیفا گرفت و لى عملا كارى انجام نمىداد و به تعلیم حسن خط و رسائل مىپرداخت.
در 1317 ه.ق كه میرزا نصرالله خان مشیرالدوله وزیر امور خارجه وقت براى تأمین كادر وزارت خارجه به تأسیس مدرسه علوم سیاسى مبادرت نمود وى در كنكور ورودى شاگرد اول شد و دوره چهار ساله مدرسه را با اخذ دیپلم نمره یك پایان داد و به استخدام در وزارت امور خارجه درآمد. اولین مأموریت وى اتاشگى سفارت ایران در پطرزبورگ بود و پس از چندى نایب سوم سفارت شد. در 1325 ه.ق جزو هیئتى بود كه سلطنت محمد على شاه را به دربار فرانسه و انگلیس اعلام كرد. پس از آن به تهران انتقال یافت و به معاونت اداره روس در وزارتخارجه منصوب گردید. پس از استبداد صغیر به وزارت مالیه رفت و رئیس دفتر آن وزارتخانه شد. وقتى مورگان شوستر امریكایى به ایران آمد و خزانهدار كل شد میرزا عبدالله خان مترجم و رئیس دفتر او بود. چندى هم ریاست اداره مالیات مستقیم را در خزانهدارى عهدهدار بود. در جنگ بینالمللى اول كه ایران در قحطى قرار داشت در چند نوبت به ریاست ارزاق تهران برگزیده شد. در كابینه دوم وثوقالدوله كه قرارداد 1919 منعقد و منتشر شد وى از مخالفین قرارداد بود و لایحهاى تحت عنوان ابطالالباطل نوشت و آن را انتشار داد. در این لایحه به شدت وثوقالدوله مورد حمله و ایراد قرار گرفته نسبتهاى سوءاستفاده به او داده بود كه البته این اتهامات مربوط به اختلافات خانوادگى بود. وثوقالدوله در دوران وزارت مالیه خود دست این خانواده را از كارهاى مالى كوتاه كرد، و مشاغل مهم و پرمداخل را به خانواده خود سپرده بود. پس از كودتا رئیس اداره تشخیص عایدات شد و بعد به ریاست دیوان محاكمات مالیه منصوب گردید. چند سالى هم در مدرسه علوم سیاسى تدریس مىكرد.
در 1306 ش داور او را به عدلیه برد و ریاست محكمه تجارت را به او داد. بعد به ترتیب ریاست عدلیه فارس، خوزستان، كرمان، اصفهان و آذربایجان را به او سپردند. در 1313 ش از طرف صدرالاشراف وزیر عدلیه، مدیر كل ثبت اسناد و املاك شد. در 1316 به استاندارى آذربایجان غربى و در 1318 به استاندارى آذربایجان شرقى منصوب گردید و در 1319 به تهران احضار و پس از چندى متقاعد گردید. وفات او در 1329 در تهران اتفاق افتاد. وى در دوران بازنشستگى به تدوین خاطرات خود پرداخت و كتابى در سه مجلد تحت عنوان شرح زندگانى من یا تاریخ اجتماعى و ادارى دوره قاجاریه نوشت كه بدون تردید یكى از منابع مهم تاریخ ایران در دوره قاجاریه است. از وى آثار دیگرى نیز باقیمانده است.
عبدالله مستوفى در جوانى با دختر ابوالحسن خان فخرالملك ازدواج كرد. یكى از فرزندان او در رشته نفت تحصیل كرد و سرانجام مدیر عامل شركت پتروشیمى شد.
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
