رضاقلی نظام مافی
ملقب به مجیرالسلطنه، سالار معظم، سردار مكرم، نظامالسلطنه، فرزند حیدر قلى خان برهانالدوله و برادرزاده حسن قلى نظامالسلطنه در 1246 ش متولد شد. وى تا سن پانزده سالگى به تحصیل اشتغال داشت و رویهمرفته آموزش خوبى دید و خط و ربطى پیدا كرد. فنون نظامى را هم فرا گرفت و وارد دستگاه عموى خود گردید و تدریجا مشاغلى به وى ارجاع شد مانند ریاست عدلیه خوزستان، نایبالحكومه بنادر، ریاست گمركات جنوب، حكومت بندر و دشتستان، و فرمانده قشون آذربایجان.
در 1322 ق به حكومت لرستان و خوزستان منصوب شد و بعد از آن والى كرمان گردید. چندى حكمران كرمانشاه بود تا والى فارس شد. مدتى در فارس بود تا به تهران احضار گردید و زمانى نیز بدون شغل بود تا حكومت لرستان و خوزستان و بروجرد را مجددا به او دادند.
در 1333 ق در بحبوبه جنگ بینالمللى اول عدهاى از رجال و معاریف و روحانیون براى مبارزه با قواى روس و انگلستان تهران را ترك كرده، به قم، اصفهان و كرمانشاه رفتند و هسته مركزى مبارزه با نیروهاى روس و انگلیس را فراهم ساختند. نظامالسلطنه والى خوزستان به مهاجرین پیوست و به حمایت دولتین آلمان و عثمانى یك حكومت موقت تشكیل داد. وزراى حكومت عبارت بودند از مدرس وزیر عدلیه و اوقاف، حاج عزالممالك اردلان، محمد على خان كلوپ، ادیبالسلطنه سمیعى، محمد على خان سالار معظم و بالاخره میرزا قاسم خان تبریزى (صوراسرافیل)، سالار لشكر داماد نظامالسلطنه هم فرمانده كل قشون بود. دولت موقت در چند منطقه با رسوها جنگید و سرانجام قواى روسیه كرمانشاه را تصرف نموده نظامالسلطنه و اركان دولت او به كركوك و موصل رفته سپس وارد استانبول شدند. در نتیجه اقدامات نظامالسلطنه و جنگ با روس و انگلیس دولت مركزى ناگزیر تمام نشانها و امتیازات دولت را كه قبلا به نظامالسلطنه داده بود پس گرفته و اموال او را مصادره كرد و حق ورود به ایران را از او سلب نمود. نظامالسلطنه پس از پایان یافتن جنگ كماكان در استانبول باقى ماند در حالیكه تمام مهاجرین به ایران بازگشتند. تا اینكه در 1298 كه سلطان احمدشاه از طریق عثمانى عازم اروپا بود با ترتیبى كه نصرتالدوله داد نظامالسلطنه به حضور احمدشاه رسید و پیشكشى قابل ملاحظهاى تقدیم شاه كرد و احمدشاه هم گناهان او را بخشید و به وى اجازه داد تا به ایران بازگردد. نظامالسلطنه در همان سال به ایران بازگشت و مبلغى هم در تهران خرج كرد و اموال خود را پس گرفت و به انتظار ارجاع كارى روزشمارى مىكرد.
وقتى قیام كلنل محمدتقى خان پسیان در خراسان شكسته شد نیروى نظامى تمام امور را قبضه كرد و قوامالسلطنه رئیسالوزارء، نظامالسلطنه را والى خراسان نمود. قریب یك سال و نیم در مشهد باقى ماند و با عزت نفس وظایف خود را انجام مىداد. در 1302 به طور ناگهانى حال مزاجیش دگرگون شد و در مشهد نتوانستند او را درمان نمایند. به تهران آمد و چندى بسترى بود تا اینكه در 1303 در 57 سالگى درگذشت و در امامزاده عبدالله مدفون گردید.
نظامالسلطنه از رجال موجه و كارآمد و جدى ایران بود و پس از مرگش املاك زیادى از او باقى ماند. قسمت اعظم زمینهاى غرب تهران متعلق به او بود كه سالها پس از درگذشت او فرزندش محمد على نظام مافى آنها را فروخت و قسمتى را نیز صرف خیرات و مبرات كرد.
نظرات کاربران
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
