آلیور رید

Reed, Oliver

بازیگر (1938، ویمبلدونِ لندن- انگلستان؛ 1999)

با نام رابرت آلیور رید به دنیا آمد. برادرزاده ی کارول رید کارگردان بود. در هفده سالگی، پس از ترک تحصیل، از خانه فرار کرد. ابتدا به حرفه های مختلفی، از جمله رانندگی تاکسی، بوکسوری و بپایی در کلوب های شبانه ی سوهو، پرداخت. از دوره ی خدمت در ارتش روی صحنه می رفت و در فیلم های انگلیسی نقش های کوتاهی را به عهده می گرفت. در سال 1961، در یکی از فیلم های ترسناک و کم هزینه ی کمپانی همر، نفرین آدم گرگ نما، نقش اول را بازی کرد. خیلی زود در نقش آدم های خبیث و قلدر جا افتاد. با آلیور! و زنان عاشق به شهرت رسید. آرام آرام نیز قابلیت های خود را در ایفای نقش های متفاوت به نمایش گذاشت. با این همه به دلیل اعتیاد به الکل آن چنان که در حد استعدادش بود، در سینما ظاهر نشد. همسر نخستش، کیت برن (1959-1969)، نیز بازیگر بود. خاطراتش را در کتابی با نام همه چیز را درباره ی من بخوانید (1979) نوشته است. بر اثر سکته ی قلبی، در یک نوش گاه، درگذشت.

رید در آغاز تنها در نقش های منفی- آدم های عصبی، کم حرف، بی رحم و خشن- ظاهر می شد؛ از بهترین های این نقش ها، «بیل سایکس» خلاف کار در آلیور! بود. این نقش توجه منتقدان و کارگردانان را به سوی خود جلب کرد. در حالی که در کمال حیرت، سال بعد کن راسل، نقش رمانتیک را در زنان عاشق به عهده ی او گذاشت و به این ترتیب رید فرصت یافت تا دیگر وجوه توانایی بازیگری اش را به نمایش گذارد. در سه تفنگدار (و دنباله آن چهار تفنگدار) در نقش «آتوس» احساساتی نشان داد که به عنوان بازیگر فیلم های ماجرایی و ملودرام نیز موفق است. او چه از نظر ظاهری و چه از نظر شخصیتی برای مخاطبان مؤنث جذاب بود. در دغل بازی 2 ثابت کرد که در زمینه ی بازیگری کمدی (شوخی با همان نقش های منفی سابقش) کاملاً تواناست. طی دهه های 1980 و 1990 متأسفانه موفقیت دهه ی دوم کاری اش را تکرار نکرد.    

از فیلم ها:

1959- گروه آقایان (ب. دیردن)؛ 1960- شمشیر جنگل شروود (فیشر)، سکوت خشمگین (گ. گرین)، نسل بولداگ (ر. آشر)، دو چهره ی دکتر جکیل (فیشر)؛ 1961- نفرین آدم گرگ نما (فیشر)؛ 1963- دچار پارانویا (فرانسیس)، شمشیر سرخ (گیلینگ)، مهمانی تمام شد (گ. هامیلتن)؛ 1964- سیستم (وینر)؛ 1966- دام (هیرز)؛ 1967- هرگز نامش را فراموش نخواهم کرد (وینر)؛ 1968- آلیور! (ک. رید)؛ 1969- زنان عاشق (ک. راسل)، هانیبال بروکس (وینر)؛ 1970- بانویی در اتوموبیل با عینک و سلاح (لیتواک)؛ 1971- گروه شکارچی (مدفورد)، شیاطین (ک. راسل)؛ 1972- هدف نشسته (هیکاکس)؛ 1973- انعکاس سه گانه (آپتد)، سه تفنگدار (ر. لستر)، اشراف زاده (سینکلر)؛ 1974- تامی (ک. راسل)؛ 1975- ده سرخ پوست کوچولو (کالینسن)، شکوه شاهانه (ر. لستر)، چهار تفنگدار (ر. لستر)؛ 1976- لو دادن (کالینسن)؛ 1977- فردا هرگز نمی آید (کالینسن)، شاهزاده و گدا (ر. فلایشر)؛ 1978- خواب ابدی (وینر)؛ 1979- فرزندان (کرانبرگ)، عمر مختار/ شیر صحرا (العقاد)؛ 1981- سمّ  مار (هاگارد)؛ 1983- دغل بازی 2 (کاگان)، دو تا از یک نوع (هرزفلد)؛ 1986- جدا افتاده (روگ)، اسیر (مایرسبرگ)؛ 1987- چرخ های وحشت (هسلر)؛ 1988- خاندان آشر (برکن شا)؛ 1989- ماجراهای بارون موچهازن (گیلیام)، بازگشت تفنگدارها (ر. لستر)؛ 1990- قاتل اجیر شده (ماستوراکی و ریدر)؛ 1991- سردابه و آونگ (ا. گوردون)؛ 1992- پیوندهای گسسته (سانتو استفانو)؛ 1995- شوخ طبعی (چلسم)؛ 1996- بروس (کرادرز و مک وینی)؛ 1998- جرمیا (هـ . وینر)، ماجراهای باور نکردنی مارکوپولو (ارشبامر)؛ 2000- گلادیاتور (ر. اسکات).