انسداد مجرای خروجی کیسه صفرا سبب ایجاد درد شدید و ناگهانی در سمت راست شکم در زیر دنده های قفسه سینه می شود.
سنگ کیسه صفرا چیست و چه زمانی نیاز به جراحی دارد؟کیسه صفرا یک عضو گلابی شکل است که در سمت راست و بالای شکم زیر لوب راست کبد قرار گرفته است این عضو در بدن نقش مهمی را ایفا می کند که اختلال در کار آن باعث تشکیل سنگ در کیسه صفرا و به وجود آمدن مشکلاتی برای افراد شده که در مواقعی نیز برای درمان حتما نیاز به انجام دخالت جراحی جود دارد.
دکتر جواد غروبی دانشیار و متخصص جراحی عمومی در گفت و گو با عصر ایران در مورد علت تشکیل سنک در کیسه صفرا گفت: تشکیل سنگ در کیسه صفرا به دلیل غلیظ شدن بیش ازحدمایع صفراوی داخل کیسه صفرا است که باعث می شود هسته ی اولیه سنگ به علت رسوب کلسترول و تشکیل شن ریزه تولید شود همچنین سنگ کیسه صفرا از اندازه ی یک شن ریز تا یک گردو و به لحاظ تعداد متفاوت است.
وی ادامه داد: سنگ کیسه صفرا به دو دسته علامت دار و یا بدون علامت تقسیم می شود که اگر سنگ سبب انسداد مجرای خروجی کیسه صفرا شود، به آن علامت دار می گویند. در این نوع بیماری انسداد مجرای خروجی کیسه صفرا سبب ایجاد درد شدید و ناگهانی ناحیه فوقانی و راست شکم در زیر دنده های قفسه سینه می شود.
وی ادامه داد: درد کیسه صفرا به شانه ی سمت راست و بین دو کتف هم بروز می کند که مدت زمان این درد از چند دقیقه تا چند ساعت است.
دکتر غروبی ادامه داد: در صورتی که درد به هیچ عنوان بهبود پیدا نکند و همراه با زردی(پوست و سفیدی چشم) و تب ولرز باشد، باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود.
این متخصص جراحی عمومی با بیان اینکه علت دقیق و واضحی برای تولید سنگ کیسه صفرا مشخص نشده است خاطر نشان کرد: علی رغم اینکه هنوز علت دقیقی برای تولید سنگ کسیه صفرا مشخص نشده است ولی موارد فوق به عنوان علت تشکیل سنگ ذکر می شود.
1- اگر صفرای مترشحه از کبد و ذخیره شده در کیسه صفرا،حاوی کلسترول زیاد باشد.در صورت افزایش بیش از حد ترشح کلسترول از کبد، کریستال های جامد کلسترولی در کیسه صفرا رسوب کرده و هسته های اولیه ی تولید سنگ را تشکیل می دهند.
2- بیلی روبین ماده شیمیایی است که از شکسته شدن و از بین رفتن سلول های قرمز خون ایجاد می شود. در بعضی از بیماری ها، تولید بیلی روبین افزایش می یابد که این افزایش در کیسه صفرا سبب تولید سنگ می شود.
3- زمانی که اختلال در تخلیه کیسه صفرا به هر دلیلی وجود داشته باشد، سنگ کیسه صفرا ایجاد می شود.
دکتر غروبی در مورد عللی که سبب افزایش ریسک ابتلا به سنگ کیسه صفرا می شوند،گفت: سابقه فامیلی به عنوان یک عامل خطر محسوب می شود همچنین علاوه بر این در دوران حاملگی نیز شانس ایجاد سنگ کیسه صفرا بالا می رود.
سنگ کیسه صفرا چیست و چه زمانی نیاز به جراحی دارد؟
وی با بیان اینکه تغییرات وزنی بسیار زیاد ودر مدت زمان کوتاه، اعم از کاهش یا افزایش ناگهانی و سریع وزن، یکی از علل تشکیل سنگ کیسه صفرا است گفت: تغییرات وزنی بیش از 500تا 700 گرم در هفته توصیه نمی شود و این تغییرات در زنان بیش از مردان اهمیت دارد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: درمان هورمونی با استروژن و مصرف قرص های ضد بارداری با دوز بالا ، مصرف داروهایی مانند جم فیبروزیل، که منجر به آزاد سازی وریزش بیش از حد کلسترول در مایع صفراوی می شوند و عدم فعالیت ورزشی و و ناشتایی طولانی از عوامل مستعد کننده تولید سنگ کیسه صفرا شمرده می شوند.
وی ادامه داد: سنگ کیسه صفرادر کسانی که مصرف کلسترول بالا داشته و مبتلا به دیابت نیز هستند بیشتر دیده می شود همچنین بعضی از داروهای کاهنده چربی خون استعداد فرد را برای ابتلا به سنگ کیسه صفرا افزایش می دهد.
چه کنیم تا دچار سنگ کیسه صفرا نشویم
دکتر غروبی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چه اقداماتی می تواند باعث کاهش ابتلا به بیماری سنگ کیسه صفرا شود گفت: راه های کاملا مطمئنی برای پیشگیری ازایجاد سنگ کیسه صفرا وجود ندارد ولی توجه به عوامل خطر می تواند موجب کاهش علائم بالینی مربوط به آن شود که از جمله آن می توان به مصرف میزان متعادلی از چربی ،مصرف روزانه روغن زیتون مصرف متعادل مواد غذایی حاوی لستین مانند تخم مرغ، شیر، بادام زمینی، مصرف گوشت سفید، مصرف مایعات و دانه های گیاهی و مواد غذایی حاوی فیبر اشاره کرد.
روش های تشخیص سنگ کیسه صفرا چیست؟
این استاد دانشگاه در مورد روش های تشخیص سنگ کیسه صفرا گفت: برای تشخیص این بیماری از سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی، اسکن ایزوتوپ و ای ار سی پی استفاده می شود البته انجام همه آنها ضرورت ندارد و برحسب مورد تصمیم گیری می شود همچنین تست ها و آزمایشات خونی که نشانگر عفونت یا زردی و یا التهاب پانکراس باشد نیز بر حسب مورد از سوی پزشک درخواست می شود.
سنگ کیسه صفرا چه زمانی به جراحی نیاز دارد
دکتر غروبی در پاسخ به پرسشی در مورد اینکه چه زمانی برای درمان این بیماری نیاز به انجام عمل جراحی است گفت:درمان سنگ های صفرای علامت دار که در ابتدا به آن اشاره شد فقط جراحی و برداشتن سنگ همراه با خود کیسه صفرا است.
وی ادامه داد: برداشتن کیسه صفرا عارضه ی خاصی ندارد و بعد از برداشیتن کیسه صفرا صفرای مازاد به جای انبار شدن در کیسه صفرا مستقیما به داخل روده ریخته می شود که این اقدام گاهی بعد از عمل تا مدتی بیمار را دچار اسهال می کند که این مشکل نیز موقتی است و بهبود می یابد.
وی در مورد درمان های دارویی در این بیماری گفت: درمان دارویی به علت امکان عود مجدد سنگ، معمولا توصیه نمی شود. ولی در مورد افرادی که تحمل بی هوشی و عمل جراحی را نداشته باشند، می توان از درمان های دارویی استفاده کرد.
110
