به گزارش راسخون به نقل از فارس، آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازی در تفسیر نمونه ذیل آیات 70 و 71 سوره مبارکه «احزاب» به مؤثرترین و خطرناک ترین عضو بدن و راهی برای اصلاح اعمال خود در دنیا اشاره کرده است که متن آن در ادامه می‌آید؛
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِیمِ
«یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدِیداً * یُصْلِحْ لَکُمْ أَعْمالَکُمْ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ مَنْ یُطِعِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظِیماً؛ اى کسانى که ایمان آورده‌اید! تقواى الهى پیشه کنید و سخن حق بگویید. تا خدا کارهاى شما را اصلاح کند و گناهانتان را بیامرزد، و هر کس اطاعت خدا و رسولش کند، به رستگارى (و پیروزى) عظیمى دست یافته است». (احزاب/ 70 و 71)
چگونه اعمال ناپسند خود را اصلاح کنیم؟/ نتایج اصلاح اعمال
به دنبال بحث‌هایى که درباره شایعه پراکنان و موذیان بد زبان گذشت، دستورى صادر مى‌کند که: در حقیقت درمان این درد بزرگ اجتماعى است، مى‌گوید: «اى کسانى که ایمان آورده‌اید، تقواى الهى پیشه کنید، و سخن حق و درست بگویید» (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدِیداً).
قول «سدید» از ماده «سدّ» به معنى «محکم و استوار» و خلل‌ناپذیر و موافق حق و واقع است، سخنى است که همچون یک سدّ محکم، جلو امواج فساد و باطل را مى‌گیرد.
و اگر بعضى از مفسران آن را به معنى «صواب» و بعضى، به معنى «خالص بودن از کذب و لغو» یا «هماهنگ بودن ظاهر و باطن» و یا «صلاح و رشاد» و مانند آن تفسیر کرده‌اند، همه به معنى جامع فوق برمى‌گردد.
آیه بعد، نتیجه «قول سدید» و سخن حق را چنین بیان مى‌فرماید: «خداوند به خاطر تقوا و گفتار حق، اعمال شما را اصلاح مى‌کند و گناهان شما را مى‌بخشد» (یُصْلِحْ لَکُمْ أَعْمالَکُمْ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ).
در حقیقت، تقوا پایه اصلاح زبان و سرچشمه گفتار حق است، و گفتار حق یکى از عوامل مؤثر اصلاح اعمال، و اصلاح اعمال، سبب آمرزش گناهان است، چرا که: إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ: «اعمال نیک، گناهان را از بین مى‌برند».
مؤثرترین و خطرناک‌ترین عضو بدن
علماى اخلاق گفته‌اند: زبان، پر برکت‌ترین عضو بدن، و مؤثرترین وسیله طاعت و هدایت و اصلاح است، و در عین حال، خطرناک‌ترین و پر گناهترین عضو بدن محسوب مى‌شود، تا آنجا که بیش از 30 گناه کبیره، از همین عضو کوچک صادر مى‌گردد.
در حدیثى از پیامبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) مى‌خوانیم: لایَسْتَقِیمُ إِیمَانُ عَبْد حَتّى یَسْتَقِیمَ قَلْبُهُ وَ لایَسْتَقِیمُ قَلْبُهُ حَتّى یَسْتَقِیمَ لِسَانُهُ: «ایمان هیچ بنده‌اى از بندگان خدا به راستى نمى‌گراید، مگر این که قلبش مستقیم گردد، و قلبش مستقیم نمى‌شود مگر این که زبانش درست شود».
جالب این که: در حدیث دیگرى از امام سجاد(علیه السلام) آمده است: «زبان هر انسانى همه روزه صبحگاهان از اعضاى دیگر احوالپرسى مى‌کند و مى‌گوید: کَیْفَ أَصْبَحْتُمْ؟!: «چگونه صبح کردید»؟ (حال شما چطور است؟).
همه آنها در پاسخ این اظهار محبت زبان، مى‌گویند: بِخَیْر اِنْ تَرَکْتَنا: «حال ما خوب است اگر تو بگذارى»!.
سپس اضافه مى‌کنند: تو را به خدا سوگند ما را رعایت کن: إِنَّمَا نُثَابُ بِکَ وَ نُعَاقَبُ بِکَ: «ما به وسیله تو ثواب مى‌بینیم و یا مجازات مى‌شویم».
در این زمینه، روایات، بسیار است که همگى حاکى از اهمیت فوق‌العاده نقش زبان، و اصلاح آن، در اصلاح اخلاق و تهذیب نفوس انسانى است، و به همین دلیل، در حدیثى مى‌خوانیم: ما جَلَسَ رَسُولُ اللّهِ(صلى الله علیه وآله) عَلى هذَا الْمِنْبَرِ قَطُّ اِلاّ تَلا هذِهِ الآیَةَ: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدِیداً: «هرگز پیامبر بر این منبر ننشست، مگر این که: این آیه را تلاوت فرمود: اى کسانى که ایمان آورده‌اید تقواى الهى را پیشه کنید و سخن حق و درست بگوید».
در پایان آیه مى‌افزاید: «هر کس خدا و پیامبرش را اطاعت کند، به فوز عظیمى نایل شده است» (وَ مَنْ یُطِعِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظِیماً).
چه رستگارى و پیروزى از این برتر و بالاتر، که اعمال انسان پاک گردد، و گناهانش بخشوده شود، و در پیشگاه خدا رو سفید گردد؟!
/2759/
