گاندی توانست با استفاده از شیوه ضد خشونت نافرمانی مدنی استقلال هند را از بریتانیا بگیرد و دست آنها را از هند کوتاه کند. شیوه مقاومت آرام وی به مستعمرات دیگر هم نفوذ کرد. او در اجرای اصول مورد نظر خود هرگز از مسیر منطق خارج نشد.
در سال ۱۹۴۰ که حمله آلمان نازی به جزایر بریتانیایی اجتناب ناپذیر به نظر میرسید، گاندی خطاب به مردم بریتانیا پیامی تحت عنوان عدم خشونت در جنگ و صلح فرستاد و چنین گفت: «دوست دارم اسلحه را زمین بگذارید چرا که کمکی برای حفظ جان و انسانیت شما نمیکند. با سلاح برداشتن و وارد جنگ شدن هیتلر و موسولینیها را دعوت میکنید تا وارد کشور شما شوند و داشتههایتان را به یغما ببرند. اگر این آقایان محترم تصمیم بگیرند کشورتان را اشغال نمایند آنها را پس میزنید. اگر شما را در بیطرفی خود رها نکردند، آنگاه زن و مرد و کودک از خاک خود دفاع خواهید کرد و اجازه نخواهید داد به اهداف خود برسند».
امروزه که بیش از 70 سال از ترور ماهاتماگاندی میگذرد، اما سیاستمداران و میراثداران او در هندوستان راهی بسیار متفاوت از آن رهبر فقید را طی میکنند. آنها رفتار بسیار وحشیانهای را علیه مسلمانان از خود نشان میدهند. نارندرا مودی نخست وزیر هندوستان، فردی فرقهگرا با گرایش شدید به ایالاتمتحده تفکرات نژادپرستانه و نزدیک به ترامپ دارد. مودی در مدت صدارت خود بر هند، تبعیضات زیادی علیه غیرهندوها اعمال نمود. او خود مختاری مناطق مسلمان نشین را لغو و در قانون حقوق شهروندی تغییراتی ایجاد کرد. همچنین تبعیضهای مذهبی و نژادی عمیقی را در جامعه هندوستان ایجاد کرد. مسلمانان هندی در این سالها دومینووار شاهد تصمیماتی علیه حقوق انسانی خود هستند. در این سالها خود مختاری کشمیر، صدور حکم مسجد تاریخی بابری، سلب تابعیت و... تنها بخشی از اقدامات دولت علیه مسلمانان بود.
به عبارتی قدرت اکنون در دست کسانی است که خود را منتسب به گاندی میدانند ولی مانند قاتل او رفتار میکنند. همانطور که انگلیسیها نتوانستند وجود گاندی را تحمل کنند، اکنون هم نمیتوانند قدرت را در دست کسانی ببینند که راه گاندی را میرود. پس با حیلهگری افراطیون را در جهان به قدرت میرسانند تا مذبوحانه تفکرات استعماگرانه آنان را پیش بگیرند. به نظر میرسد هندوستان درگیر شکل جدیدی از استعمار است و کمپانی هند شرقی دوباره احیا شده و خون مسلمانان را مبادله میکند.
اعتماد مینویسد: «در شرایطی که هند میزبان رئیسجمهور امریکا بود، هزاران نفر از هندوهای خشمگین در آن سوی شهر با مردم مسلمان درگیر شده، به خودروهای آنها حمله کردند و با کوکتل مولوتف خانههایشان را به آتش کشیدند. چندین خبرنگار کارشان به بیمارستان کشید و لشکر نیروهای انتظامی و شبهنظامی نیز که به منطقه اعزام میشدند، تنها نظارهگر بودند.»
مسلمانان این کشور بر مبناء اقدامات فرقهگرای دولت هند، به منظور دفاع از خود و اعتراض به حضور ترامپ در هندوستان بود که به خیابانها آمدند تا نشان دهند که حاضر نیستند قانون بازنگری تابعیت که طبق آن غیرهندیها تنها به شرط مسلمان نبودن تابعیت هندی دریافت میکنند را تحمل کنند. اما نظامیان هندی به همراه هندوهای متعصب به مسلمانان معترض حمله کردند و آنها را به قتل رساندند. تسنیم به نقل از منابع بیمارستانی اعلام کردند: علاوه بر 30 نفر که با شلیک مستقیم گلوله به قتل رسیدهاند 12 نفر از مجروحان نیز پس از انتقال به بیمارستان و بر اثر شدت جراحات وارده جان خود را از دست دادهاند. علاوه بر این گزارشهای میدانی از زخمی شدن حداقل 300 مسلمان دیگر در جریان حمله نظامیان هندی خبر میدهد.
روزنامه «ایندین اکسپرس» با تیتر «همدستی پلیس با اوباش» این وضعیت را توصیف میکند. همچنین سودیندرا کولکارنی، مشاور نخستوزیر اسبق هند، در مقالهای در وبسایت «اندیتیوی» مینویسد: «ما نمیدانیم ترامپ هنگام بازدید از بنای یادبود گاندی در احمدآباد یا موقع ادای احترام به او در دهلینو چه چیزهایی به ذهنش آمده است، اما آنچه که ما هندیها باید به آن پاسخ دهیم این سوال است که آیا نخستوزیر ما پیرو تفکرات گاندی است؟ حزب مودی با شعار ملیگرایی و تعصب روی مذهب هندوها به قدرت رسید و نخستینبار در مبارزات انتخاباتی خود از عبارت «پیروزی و شکوه از آن خدای راما است» برای اشاره به تخریب مسجد بابری و سپس بنای معبد رام در آن نقطه استفاده کرد. شخص مودی مدام گاندی را تمجید میکند و رهبرانخارجی– چه ترامپ باشد چه شیجینپینگ رییسجمهور چین– را به دیدن بنای یادبود گاندی میبرد تا در آنجا عکس یادگاری بگیرند. اما یک بار هم نشده از تفکرات گاندی در دفاع از وحدت هندوها و مسلمانان سخنی بگوید، در حالی که این مساله یکی از اصول اساسی زندگی و میراث گاندی است.»
فاشیستهای هندوتوا
فاجعه کشتار مسلمانان هندوستان از طرف هندوتوا، شکل غالب ملیگرایی در هند صورت گرفت. هندوتوا شکلی افراطی از «محافظهکاری» یا «مطلقگرایی قومی» هستند و میتوان تفکرات آنها را با جنبش فاشیستی مقایسه کرد که اعتقاد به اکثریت همگونسازی شده و همگونی فرهنگی دارند. در همین راستا، جمعیت غالب هند یعنی هندوها که همکیش نخستوزیر نارندرا مودی نیز هستند، در روزهای اخیر ضمن عدم ممانعت و اقدام موثر نیروهای هندی و مقامات رسمی این کشور، فرصت را مغتنم شمرده و دست به کشتار وسیع و شکنجه و آزار و اذیت و تخریب اماکن هندیهای مسلمان زدند.اما نکته ای که در این میان بسیار اهمیت دارد عکس العمل نیروهای نظامی در برابر این اقدام وحشیانه هندوتوا است. زیرا نیروهای پلیس از انجام وظیفه خود امتناع کردند و حتی با هندوهای رادیکال در کشتار مسلمانان همکاری میکند.
نیویورک تایمز وضعیت شهر را اینگونه توصیف میکند: «خیابانهای دهلی نو پر بود از تکههای آجر. همه مغازهها تعطیل شده و هیچ زن و بچهای در خیابان دیده نمیشد، به جز دو زن هندو که چوبهای خود را در هوا تکان میدادند و خبرنگاران را تهدید میکردند.»
بی توجهی به حقوق بین الملل
در اسناد نظام حقوق بینالملل، حمایت از ابنای بشر و تعهد اساسی دولتها در موارد مختلف وجود دارد. به عنوان نمونه در منشور ملل متحد احترام جهانی و مؤثر نسبت به حقوق بشر و آزادیهای بنیادین برای همه بدون تبعیض از حیث نژاد، جنسیت، زبان یا مذهب ضروری است. اعلامیه جهانی حقوق بشر ۱۹۴۸ و میثاقین(حقوق مدنی سیاسی و حقوق اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی)۱۹۶۶ و همچنین اسناد معاهدات ویژهای همچون کنوانسیونهای منع شکنجه و نسلکشی هم در راستای دغدغه جامعه بینالمللی و لزوم توجه و حمایت ویژه از ابنای بشر مورد تصویب و متابعت دولتها واقع شدهاند.موسوی فر در وطن امروز مینویسد: «آنچه امروز علیه مسلمان هند اتفاق افتاده و در جریان است، به طور جدی ناقض تعهدات عام و خاص دولت هند در حمایت و پاسداری از حقوق بشر به طور کلی و حقوق اقلیتهای نژادی و مذهبی به طور خاص و همچنین به طور حتم نتیجه نقض فاحش حق مردم مسلمان هند در تعیین سرنوشت خویش در بعد داخلی است.»
تحریک از طرف ترامپ
این روزها سفر ترامپ رئیس جمهور آمریکا به هر نقطه از جهان سبب ایجاد تجمعاتی در آن کشورها علیه آمریکا و سیاست های جهانی آن میشود، لذا سفر دونالدترامپ به هند برای دیدار و گفتگو با مودی، بر خشم مسلمانان معترض به سیاست های دولت افزود و باعث ایجاد تجمعات گشت.در خصوص کشتار مسلمانان هندوستان و حضور ترامپ در این کشور به دو نکته وجود دارد:
1- ترامپ با سخنرانی خود در استادیوم بزرگ ورزش «کریکت» در شهر احمدآباد نقش آتش بیار معرکه را ایفا کرد. روزنامه اینترنتی «رأی الیوم» در این خصوص مینویسد: «دونالد ترامپ پس از سفر به هند و ایراد سخنرانی مشهور خود در استادیومی با حضور چند هزار هندی که در آن بر ضرورت مقابله با به اصطلاح «تروریسم اسلامی» تأکید و هندوها را برای جدا کردن مسلمانان (از جامعه هند) تشویق کرد و فتنهای در هند به راهانداخت که روزگاری خاموش بود، او به قومیت هندو اجازه داد آزاد باشند و هر کاری میخواهند علیه مسلمانان از آتشسوزی، ضرب و جرح، کشتار و تخریب مساجد و حتی زنده به گور کردن مادر و کودکش را انجام دهند. بیزاری از مسلمانان باعث تقویت روحیه دشمنی بین مردم یک کشور میشود و کشور را وارد فتنههای داخلی، جنگ بین ادیان و تمدنها میکند.»2- ترامپ به اقدامات وحشیانه بیتوجهی بوده. زیرا بر اساس اسناد منتشره در زمان حضور ترامپ در هند آمار کشته ها به 13 تن میرسید؛ اما ترامپ کاملا به این مسئله بیتوجهی میکند و میگوید: قانون بازنگری تابعیت یک مسئله داخلی برای هند است و دولت این کشور مسلمانان را نیز در این باره توجیه کند. تحلیل گران دلیل سکوت و بی توجهی ترامپ را نگاه منفعت طلبانه او می دانند. زیرا فروش سلاحهای مرگبارش به «نارندرا مودی»، نخستوزیر هند، مهمتر از محکوم کردن سیاستهای نژادی او و حزبش برای ترامپ است.
واکنش های جهانی
این اتفاقات ناگوار در هند درحالی رخ داد که درهای اطلاع رسانی به بیرون از مرزهای هند با سد دولت مواجه است. در چند روز گذشته و پس از انتشار ویدئوهای خشونت بیحد پلیس و هواداران مودی در شبکههای اجتماعی، پلیس هند در ادامه سیاستهای دولت این کشور علیه مسلمانان اعلام کرد: «انتشار هر تصویر یا مطلبی که به تنشهای اخیر مرتبط باشد مورد پیگرد قرار خواهد گرفت.» در پیام پلیس هند آمده است: «افرادی (مسلمانان) که اقدام به انتشار گسترده تصاویر دارای صحنههای خشونتبار کردهاند تلاش زیادی داشتند تا به التهابات دامن بزنند. ما در حال بررسی و پایش آنها هستیم.» پلیس هند تأکید کرده است: «ما حتی میدانیم کدام حسابها جعلی هستند، مطمئن باشید بهسادگی میتوانیم همه شما را شکار کنیم.»اما با این وجود انتشار گسترده عکس و فیلمهای آن در شبکههای اجتماعی، هزاران نفر در شهرهای مختلف اروپایی مانند بروکسل، هلسینکی، لاهه، استکهلم، دوبلین، پاریس، برلین، مونیخ و لندن و حتی در برخی شهرهای آمریکا چون بوستون و نیویورک در اعتراض به این خشونتها عموماً در مقابل سفارتهای هند در این کشورها تجمع اعتراضی برپا کردند و خواستار توقف خشونتها و محاکمه عوامل آن شدند.
وزیر امور خارجه کشورمان جناب آقای دکتر ظریف در روز دوشنبه در توییتی نوشته بود: «ایران موج خشونت سازمان یافته علیه مسلمانان هند را محکوم میکند. ایران قرنها دوست هند بوده است. از مقامات هند میخواهیم که رفاه همه هندیها را تضمین کنند و اجازه ندهند این آدمکشی بیمعنا ادامه یابد. مسیر پیشرو باید بر اساس گفتگو و حاکمیت قانون باشد» این توئیت باعث شد تا وزارت خارجه هند، سفیر ایران در دهلی نو را احضار کرد!
علاوه بر آن رهبر انقلاب اسلامی به این کشتار مسلمانان واکنش نشان داده و فرموده: « قلب مسلمانان جهان از کشتار مسلمانان در هند جریحه دار است. دولت هند باید در مقابل هندوهای افراطی و احزاب طرفدار آنها بایستد و با توقف کشتار مسلمانان، از انزوای خود در جهان اسلام جلوگیری کند.»
عارف علوی رئیسجمهور پاکستان نیز با انتشار پیامی توئیتری، از مواضع آیتالله سید علی خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره مسلمانان هند قدردانی کرد و نوشت: «پاکستان از موضع امام خامنهای قدردانی میکند. ما موافق اتخاذ موضعی متحد در مورد این مسئله خطرناک هستیم. با نگاهی به تاریخ افراط گرایی نازیها و حوادث میانمار، میتوان گفت این نسلکشی در هند نیز محتمل است. کاری کنیم که دنیا این شباهتها واضح را به فراموشی نسپرد.»