تنها 48 ساعت از زمان انفجار بندر بیروت نگذشته بود، که امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه راهی بیروت شد. سفر ماکرون به بیروت خیلی سریع صورت گرفت و ضمن حضور در محل انفجار سخنانی گفت که انگار به یک سفر استانی در شهرهای فرانسه رفته است. با کمی مطالعه در تاریخ و جغرافیای سیاسی به راحتی می‌توانیم دریابیم که داستان چیست و چرا ماکرون سریعاً به بیروت سفرکرده است؟ داستان از این قرار است که ۱۰۴سال پیش در جریان جنگ جهانی اول، انگلیس و فرانسه دست به تقسیم سرزمین‌های عثمانی زدند. در نتیجه (اردن، فلسطین، عراق و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس) به دست انگلیس و (سوریه و لبنان) به دست فرانسه افتاد.
در ادامه نوبت به تأسیس کشورها می‌رسد، انگلیس از یک طرف و فرانسه طرف دیگر کشورها را یکی پس از دیگری تأسیس می‌کنند. فرانسه سرزمین‌هایی که به دست آورده بود را به دو کشور مستقل تقسیم کرد. ابتدا کشور کوچک لبنان و بعد از دوسال که لبنان مستقل شد، کشور سوریه را مستقل کرد. لبنان عروس خاورمیانه به وجود آمد، کشوری که فرانسه آن را تأسیس کرده بود، دارای بیش از ۶۰% جمعیت مسیحی بود. طبیعتاً وقتی ۶۰% جمعیت مسیحی باشند هسته‌ی اصلی قدرت در دست مسیحیان است. با به وجود آمدن جنگ داخلی توسط گروهی افراطی مسیحی به نام (فالانژها) در لبنان ۲۰% از ۶۰% مسیحیان به خاطر جنگ داخلی از لبنان کوچ کردند.
فرانسه، لبنان و سوریه را تشکیل داده و به نوعی خود را صاحب دخالت در اوضاع لبنان می‌بیند. لبنان از ابتدا به سرزمین (طوائف) معروف بوده است، یعنی تقسیم بندی مذهبی در آن بسیار زیاد و حس ملی در این کشور پایین است. اگر «۲ سال» پیش را بررسی کنیم می‌بینیم در لبنان یکی از بزرگترین گروه‌های مسیحی به رهبری «میشل عون» و داماد او «جبران باسیل» با گروه‌های شیعه مورد حمایت ایران (حزب‌الله و اَمل) ائتلافی تشکیل می‌دهند و برنده انتخابات پارلمان می‌شوند. همراهی این گروه‌های مسیحی به سمت ایران باعث سرپیچی از فرانسه میشود. لذا در چنین حالتی جبران باسیل وزیر خارجه لبنان میشود در حالی که نخست وزیر وقت (سعد حریری) به شدت ضد ایران بود. اما به وعده‌ها حسان دیاب به خاطر دزدیده شدن سعد حریری در عربستان و اتفاقات بعد پارلمان رأی می‌آورد. جبران باسیل طرفدار ایران، در نشست اتحادیه‌های عرب با نمایندگان عربستان سعودی دعوای کلامی و از ایران دفاع می‌کرد.
حضور سربازان بی هویت فرانسه در لبنان
اگر از علاقمندان به مسائل نظامی باشید حتما اسم «یگان لژیون» خارجی ارتش فرانسه به گوش شما خورده است. این یگان از حدود قرن ۱۹ میلادی و با منظوری خاص آغاز به کار کرد. پایه و ریشه لژیون خارجی فرانسه افرادی غیر فرانسوی بودند و هستند که به این یگان نظامی پیوسته، هویتی جدید به آنها داده می شود و اگر در طول خدمت خود در این یگان زنده ماندند بعد از آن شهروندی فرانسه به آنها اعطا می شود. در طول تاریخ نسبتا طولانی این یگان، لژیون خارجی فرانسه اکثر اوقات مقصد خلافکاران و بزهکاران و افراد فراری از کشورهای مختلف بود که به منظور در امان ماندن از تعقیب های قانونی زندگی در این یگان نظامی را ترجیح می دادند. حتی در دوره ای پس از جنگ جهانی دوم بسیاری از نیروهای ارتش آلمان نازی برای فرار از تعقیب های قضایی به این یگان ملحق شدند.
مسئولیت سیاسی ماکرون در لبنان چیست؟
پارلمان لبنان ۱۲۸ کرسی دارد و دولت لبنان را همین مجلس انتخاب می‌کند و حزب الله در این مجلس فقط ۱۳ کرسی دارد. در لبنان رییس جمهور باید مسیحی، نخست وزیر باید سنی مذهب و رییس مجلس باید شیعه باشد. به دلیل آنکه رئیس مجلس شیعه بود، همیشه به ایران نزدیک بود، اما این‌بار رئیس جمهور مسیحی و نخست وزیر سنی مذهب هم به ایران نزدیک شده بودند (یعنی اتحاد رؤسای سه قوه برای همراهی با ایران) علاوه بر رؤسای سه قوه فرمانده ارتش که فردی مسیحی بود به جمع آنان پیوست (همسر جولیا بطرس خواننده معروف لبنانی). در این میان عربستان، آمریکا، فرانسه و… در تلاش هستند تا نفوذ ایران در لبنان را کم کنند.
قطعاً اگر نفوذ ایران در لبنان کم شود خبری خوش برای فرانسه است، چراکه می‌تواند به جایگاه قبلی خود برگردد و جای پایش را محکم کند، به همین دلیل ماکرون به این سرعت به لبنان سفر کرده است. از طرفی آمریکا هم دولت جدید لبنان را در یک فشار مالی شدیدی قرار داده است. با ورود ماکرون به لبنان و بازدید از بندر و مناطق مسیحی که تخریب شده بود، نمایشی به راه انداخته‌اند با عنوان نجات دهنده. اما آیا او واقعاً نجات دهنده وضع مردم لبنان است؟ کسی که صدای مردمش را نمی‌شنود و با کتک از آنها پذیرایی می‌کند، نجات دهنده است؟ او به طور علنی در خاک یک کشور دیگر می‌گوید نظام لبنان باید عوض شود و اصلاحات انجام گیرد و اگر اصلاحات انجام نشود، مردم در رنج و عذاب باقی می‌مانند.
ماکرون در مقابل رسانه‌های جهان به طور علنی گفت: «یک طرحی دارم که اگر تا ۱ سپتامبر آن را پذیرفتند که هیچ وگرنه از مسئولیت سیاسی خودم استفاده می‌کنم.» سیاسیون غربی عادت دارند حرف‌های گزاف بزنند، اما صحبت‌های ماکرون در خاک کشور خودش بی جواب نماند، برای مثال «ژان ملانش» رقیب انتخاباتی مکرون گفت: «ماکرون با کدام قدرت و توان به لبنان رفته و چنین حرف‌هایی زده است؟ دقیقاً چی دارد که سیاستمداران لبنان را تهدید می‌کند؟ آیا دنبال ماجراجویی است؟ آیا برنامه‌ای که سارکوزی با لیبی اجرا کرد کم نبود؟»
انتخاب مثلث ضد ایران
در همین حین «پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا تماسی با سعد حریری، نخست وزیر قبلی لبنان می‌گیرد تا حوادث لبنان را بررسی و به مردم تسلیت بگوید، اما چرا پمپئو باید با سعد حریری تماس بگیرد؟ او غیر مستقیم به لبنان می‌گوید: «دولتی باید سر کار بیاید که انتخاب ما باشد وگرنه اوضاع به همین شکل ادامه دارد.»
انتخاب مثلث ضد ایران (عربستان، آمریکا، فرانسه) سعد حریری ضد ایرانی است. کسی که کارنامه عملکرد درخشانی از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ ندارد و تظاهرات‌های بزرگی را در بیروت به وجود آورده است. تاجایی که نیویورک تایمز منتشر کرد: «دولتی که حتی قادر به جمع کردن زباله‌های شهر بیروت نبود...» و حتی جای دیگری نیویورک تایمز نوشت: «سعد حریری در زمان نخست وزیری‌اش ۱۶ میلیون دلار برای رابطه با یک مدل آفریقایی جنوبی پول داده است...» سؤال این است که سعد حریری کیست که مثلث ضد ایران او را انتخاب می‌کنند. سعد حریری، فرزند رفیق حریری، شهروند لبنان و همزمان شهروند عربستان سعودی است، تاجایی که اسم یکی از فرزندانش را (عبدالعزیز، بنیان گذار حکومت آل سعود) گذاشت.
سعد حریری تا زمان ترور پدرش (رفیق حریری) با وجود اینکه تنها یک آقازاده بود اما یکی از چهره‌های ثرتمند جهان عرب و نخست وزیر وقت لبنان بود. با ترور رفیق حریری اطرافیان پدرش ایستادند تا سعد حریری قدرت را در لبنان در دست بگیرد. رفیق حریری، سیاست مدار، نخست وزیر و فعال اقتصادی لبنانی-سعودی بود، کسی که مورد اعتماد سعودی‌ها بود. رفیق حریری، یک فرد خودساخته ثروتمند بود که با کمک مالی و شرکت‌های لبنانی مشهور شد، عربستان هم ثروت زیادی در اختیار او قرار داد و به همین ترتیب روزنه نفوذ عربستان و سوریه به لبنان باز شد. او با ژاک شیراک رئیس جهور وقت فرانسه رابطه دوستی عمیقی داشت برای همین باعث شد مثلث عربستان، آمریکا، فرانسه برای حمایت از او به اجماع برسند. او طی دو دوره بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۸ و ۲۰۰۰ تا استعفایش در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۴ نخست وزیر لبنان بود. رهبری پنج کابینه در دولت لبنان را طی دوران مسئولیتش بر عهده داشت، حریری نقش کلیدی در بازسازی بیروت ایفا کرد.
علت فشار روی حزب الله لبنان
در واقع اگر به نقش ایران در دور اول حکومت رفیق حریری اشاره کنیم می‌بینیم ایران نفوذ چندانی نداشت در حدی که راه ارتباط و نفوذ ایران در لبنان از طریق کشور سوریه و زیر دست حکومت حافظ اسد(پدر بشار اسد) بود. رفیق حریری جریان بی سابقه خرید و فروش ملک را در بیروت راه انداخت و سرمایه داران و ثروتمندان عربستانی و… را جذب بیروت کرد. با طرحی به نام افق ۲۰۰۰ که نام دولتش برای بازسازی بود شروع کرد، مهم‌ترین موضوع طرح ۲۰۰۰ ترغیب سرمایه گذاران خارجی و دعوت شرکت‌ها و بخش خصوصی برای شرکت در بازسازی لبنان بود. در نتیجه لبنان احیا شد، اما زمانی که او ترور شد برای لبنان ۳ میلیون نفری، ۴۰ میلیارد دلار بدهی برجای گذاشت و خیلی چیزها در لبنان و سوریه عوض شد. مثلث حامی رفیق حریری محکم ایستادند تا هر طور که هست قدرت در دست سعد حریری باشد، در غیر این صورت (فشار های مالی، برگشت بدهی ها و…) گزینه‌های روی میز برای لبنان میشود. با این سیر تاریخی ماکرون غیر مستقیم می‌گوید: «دولت را بدهید دست متحد قدیمی‌ها یعنی مثلث (عربستان، آمریکا، فرانسه) در لبنان دولت فعلی از حزب مسیحیان، حزب شیعیان و حزب سنی‌ها تشکیل شده است.»
مشکل چیست که حزب الله و چند گروه مسیحی با هم ائتلاف تشکیل می‌دهند و یک دولت سر کار آوردند، دولتی که رئیس جمهور آنان (میشل عون) از گروه اصلی یعنی مسیحیان است، اما چرا فشار روی حزب الله است؟
دو حزب مسیحی و سنی مذهب کسانی هستند که مثلث (آمریکا، فرانسه، عربستان) حامی آن‌هاست. حزب اصلی، سنی مذهب المستقبل به رهبری (سعد حریری) است؛ پس به نوعی مسیحیان لبنان به دو گروه تقسیم شده‌اند، گروهی سمت ایران (حزب الله و امل) و گروهی سمت عربستان و فرانسه و آمریکا (حزب مستقبل و سعد حریری) امانوئل ماکرون هم در منطقه گروه دوم مسیحی نشین که مردم موافق فرانسه و طرفدار ماکرون هستند صحبت‌های جنجالی را گفت. همانند سفر احمدی نژاد در زمان ریاست جمهوری به منطقه ضاحیه که منطقه شیعه نشین بیروت بود.
فرانسه به این فکر است که، فشار بر روی حزب الله شیعه زیاد است. پس اگر به ایران و حزب الله فحش بدهید، از واشنگتن تا ریاض برای شما کف میزنند و قرار دادهای تجاری به سمت مخالفان ایران و حزب الله سرازیر میشود. از طرفی کشور لبنان غرق در بحران مالی است، ایران هم به شدت درگیر مشکلات مالی و تحریم است، امانوئل ماکرون فکر می‌کند با پول عربستان، می‌تواند ایران را از لبنان دور کند، چرا که فرانسه با مشکلات مالی و اعتراض جلیقه زردها روبه رو است. اما دلایل خیلی جدی و مشکلات فرانسه خواسته‌های ماکرون هرگز محقق نخواهد شد. ضمن آنکه تماس تلفنی ماکرون با رئیس جمهور روحانی می‌تواند از ناتوانی فرانسه و کشورهای دیگر برای حل مشکلات لبنان، بدون حضور ایران حکایت کند.
