اهم فرمایشات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در جمع پیشکسوتان دفاع مقدس به این شرح است:
- امروز به مناسبت چهلمین سال از آغاز دفاع مقدس، روز تکریم و بزرگداشت رزمندگان و پیشکسوتان عرصه دفاع مقدس قرار دادند. بسیار کار بجا و درستی انجام گرفته است. این تکریم جز وظایف حتمی و ملی ما است.
- پیشکوستان و رزمندگان که امروز روز تکریم آنهاست کسانی هستند که از جان گذشتند، جان را کف دست گرفتند و از آسایش و زندگی و خانواده و آینده خود چشم پوشیدند و همه داشته‌های خود را به مصاف دشمنی بردند که باید در مقابل او از کشور دفاع می‌کردند. از اسلام و انقلاب و ناموس دفاع کردند. برخی از آنها عروج کردند و برخی ماندند و کار را به اتمام رساندند.
- جماعتی که امروز به عنوان رزمندگان در این جلسه سراسری حضور دارند جز کسانی هستند که این افتخار را داشتند که رفتند و توفیق داشتند که کار را به پایان می‌رسانند.
-کسانی که صدام را اجیر کرده بودند مثل آمریکا از انقلاب ضربه جدی خورده بودند. برخی هم از اینکه یک هویت جدیدی بر اساس دین و اسلام در منطقه به وجود بیاید نگران بودند و مقابل جمهوری اسلامی ایستادند، یعنی تنها آمریکا نبود، شوروی آن زمان هم بود و ناتو و اروپای غربی هم بودند و حتی کشورهای اروپای شرقی هم در این عرصه در مقابل ما قرار داشتند.
-اسنادی که بعداً رو شد نشان داده شد که آمریکا با صدام توافق‌هایی پیش از آغاز جنگ داشته است. کمک‌های تسلیحاتی و اطلاعاتی بسیار ذی قیمت به طور مرتب در میان جنگ به سمت نیروهای قوای صدام و حزب بعث سرازیر بود و کاروان نظامی به صورت پیوسته در بنادر امارات پهلو می‌گرفتند و هر روزه به سعودی و کویت و عراق می‌رفتند و تحویل نیروهای صدام می‌دادند.
-داخل کشور هم شرایط کشور طوری بود که دشمن را تشجیع می‌کرد تا حمله نظامی را آغاز کند. در درجه اول نیروهای مسلح که چشم امید در جنگ‌ها هستند از وضع خوبی برخوردار نبود و ارتش تازه از زیر یوغ فرماندهان طاغوتی خارج شده بود و خودآرایی می‌کرد و حضور انقلابی خود را نشان می‌داد. شهید فلاحی و ظهیرنژاد که در ارتش شخصیتی بودند و جایگاه مهمی داشتند برای اداره سازمان ارتش آماده نبوده اند و در این کار تازه کار بودند. سپاه هم که اندکی بعد از یک سال بود که تشکیل شده بود.
-از لحاظ ابزارهای نظامی هم واقعاً باید همه در یاد داشته باشند که در نهایت شدت و تنگدستی بودیم. اولین ابزارهای نظامی ما کم و ناقص بود و بسیاری شناخته شده نبود. در همان آغاز حمله دشمن بعضی از این تجهیزات از دست ما رفته بود بنابراین امکانات بسیار کم بود من بعد از چند ماه از شروع جنگ در یگان‌ها گردش می‌کردم و می‌دیدم که تیپ زرهی ارتش که باید حدود ۱۵۰ تانک داشته باشد چهل و خورده ای تانک داشت یعنی امکانات ما در این حد بود.
-اینجاست که انسان نقش شگفت انگیز فرماندهی امام بزرگوار را تشخیص می‌دهد. امام در چنین شرایطی توانست جنگ و تداوم این حرکت را در زیر چشم و اراده خود به پیش ببرد و اداره کند. بعضی‌ها اظهار تعجب می‌کنند که چطور ممکن است یک روحانی سن و سال دار و پیرمردی در سنین ۸۰ ساله بتواند نیروهای مسلح را در جنگ اداره کند، خیال می‌کنند که مدیریت جنگی و فرماندهی جنگ به این بود که امام در قرارگاه‌های تاکتیکی مقدم بنشیند و یگان‌ها را جابجا کند. مسئله این نبود، مسئله امام چند چیز دیگر بود. کار بزرگ امام این بود که از ابتدا حجم واقعی کار را شناخت و فهمید که این جنگ معنایش چیست. خیلی از ماها نمی‌دانستیم، نمی‌فهمیدیم.
- امام از اول فهمید این یک درگیری عادی بین دو همسایه نیست. دشمن را شناخت و فهمید که دشمن اصلی در این جنگ کیست و تشخیص داد که صدام یک ابزار است. امام سخنرانی می‌کرد درباره جنگ و می‌فرمود مثلاً آمریکا از شوروی بدتر شوروی از آمریکا بدتر انگلیس از هر دو بدتر یعنی شناخته بود که اینها عاملان اصلی و پشت صحنه جنگ هستند.
- ثانیاً یک تشخیص حیاتی امام داد و آن این بود که این مسئله مهم را ملت ایران می‌تواند حل کند صرفاً مسئله نیروهای مسلح نیست؛ این کار کار ملت ایران است. ملت باید بیاید وسط. همچنانی که ملت ایران انقلاب را به پیروزی رساند جنگ را هم باید ملت ایران به پیروزی برساند امام این را تشخیص داد و بر اساس آن عمل کرد و این حرکت عظیم مردمی را به وجود آورد.
- امام به مانند یک پدر مهربان و مدیر قدرتمند و آگاه و مسلط بر عرصه هر وقت هر چیزی لازم بود از سوی آن بزرگوار صادر می‌شد. این باید در تحقیقات ما قرار بگیرد و نقش امام روشن شود. امروز در این زمینه دست تحریف با انگیزه به دنبال شبهه افکنی است.
-دشمن جنگ را به راه انداخت با هدف اینکه نظام جمهوری اسلامی را ساقط کند و یک دستگاه و حکومت وابسته و ضعیف و زبونی را سر کار بیاورد و سلطه خود را بر کشور ایجاد کند اما دشمن شکست خورد. یعنی این نکته بسیار اساسی و مهم که بعضاً شبهه افکنی می‌کنند که آیا ایران در این جنگ پیروز شد یا نشد؟ پیروزی جمهوری اسلامی در جنگ تحمیلی مثل خورشید روشن است. اینکه همه دنیای قدرتمند آن روز بر سر یک کشور بریزند تا نظام او را ساقط کنند و اینکه بتوانند بر او مسلط شوند و سرزمین را تجزیه کنند و ۸ سال تمام توان خود را به کار بگیرند و در آخر نتوانند هیچ غلطی بکنند آیا پیروزی از این بالاتر است؟ ملت ایران پیروزی درخشان به دست آورد. اولاً یک وجب از خاک یک کشور را نتوانستند جدا کنند و یک قدم هم نتوانستند انقلاب و نظام را به عقب برانند. بعد از جنگ، انقلاب بسیار قوی‌تر و توانا تر از قبل از شروع جنگ به پیش رفت.
-در دوران جنگ‌هایی که در دوران پادشاهان بوده ایران همیشه شکست خورده است چه در دوره قاجار و چه اوایل دوره پهلوی. حتی در جنگی که ایران اعلام بی طرفی کرد یعنی در جنگ جهانی اول و دوم، در هر دو جنگ کشور اشغال شد. اولین در دوره قاجار و دومین در دوره پهلوی بود. در جنگ دوم جهانی در همین شهرتهران نیروهای آمریکایی و نیروهای شوروی در خیابان‌ها رژه می‌رفتند و فساد ایجاد می‌کردند. بخش‌هایی از شمال کشور و جنوب کشور تحت سلطه اینها قرار گرفت. سران سه کشور بدون اجازه و بدون اطلاع سران کشور ایران به تهران آمدند و در ایران جلسه گذاشتند و شاه ایران یعنی محمدرضا وقتی وارد جلسه شد، تحقیرش کردند. وقتی شاه وارد شد چرچیل و روزولت برای او بلند نشدند، فقط استالین بلند شد و در خاطرات بعدی کمونیست‌ها نوشتند که استالین گفت وقتی دیدم آنها برای او بلند نشدند، من بلند شدم تا او را جذب کنم.
- جمهوری اسلامی توانست در مقابل یک دنیای قدرتمند بایستد. این بخشی از هویت ملی است. اینکه گفته می‌شود دفاع مقدس بخشی از هویت ملی ماست برای این است که دفاع مقدس مظهر بروز هویت بالا و برجسته ملت ایران بوده است.
-دفاع مقدس یکی از عقلانی‌ترین حوادث ملت ایران بود. برخی با استناد به یک خطایی که در یک بخشی انجام گرفته است یا یک جمعی انجام دادند، مجموعه دفاع مقدس را به بی تدبیری متهم می‌کنند. دفاع مقدس از اول تا آخر مدبرانه و عقلایی بود. کار و سخنرانی‌هایی که از ابتدا انجام گرفت نشان‌دهنده عقلانیت بود و فعالیت‌ها و همکاری سپاه و ارتش خیلی چیز مهمی است. در آن روز ارتش یک سازمان سنتی جا افتاده بود و سپاه یک سازمان جوان و تازه به عرصه آمده انقلابی بود که باید با همدیگر کار کنند، این آسان نبود اما این اتفاق افتاد. بعد از اینکه بنی صدر قرار کرد این اتفاق خیلی بهتر و کامل‌تر انجام گرفت.
- حتی قبول قطعنامه هم در پایان کار در آن شرایط که امام از آن تعبیر کردند به نوشیدن جام زهر، این هم مدبرانه بود، در آن مقطع مدبرانه بود باید انجام می‌گرفت. اگر مدبرانه نبود اگر عاقلانه نبود امام انجام نمی‌داد. ما از نزدیک شاهد بود و می‌دیدم که چه دارد می‌گذرد. کار بسیار عاقلانه بود. بنابراین از اول تا آخر مسئله دفاع مقدس یک پدیده عقلایی و یکی از عقلانی‌ترین حرکات ملت ایران بود و تحریف‌ها را در این باره باید مراقب بود.
-در دفاع مقدس برای حضور مردم یک مدل‌سازی جدیدی انجام گرفت و نحوه حضور مردمی یک نحوه شگفت آوری است و بر اساس این مدل بروز استعدادها صورت گرفت.
-امروز اگر همت کنیم، می‌توانیم با نگاه درست به مردم از این مدل دفاع مقدس استفاده کنیم، البته وضع جنگ و اقتصاد یک مسئله دیگری است و صاحبان اندیشه می‌توانند این را به عنوان یک ابزار اقتدار ملی نگاه و دنبال کنند. در این مدل، پشت جبهه به قدر جبهه اهمیت دارد، یعنی همه نمی‌توانند تفنگ به دست گیرند. رغبت‌ها و تمایل‌ها و توانایی‌ها مختلف است. بعضی پشت جبهه می‌توانند نقش آفرینی کنند.
-در زمان جنگ کمک رسانی‌ها و رسیدگی به مجروحان و بدرقه باشکوه شهیدان بسیار حائز اهمیت بود. اگر از شهدا یک چنین تکریم و احترام می‌شد، شوق شهادت این طور در دل‌ها مشتعل نمی‌شد. وقتی پیکر شهید وارد یک شهر می‌شد آن حضور مردمی و استقبال مردمی و بدرقه تا آرامگاه یکی از حوادث بسیار مهم و تأثیر گذار بود.
-در دفاع مقدس عالی‌ترین فضائل اخلاقی بروز کرد. شبیه این مسئله را نمی‌توان سراغ گرفت اما با این کثرت جمعیت، غیر از جبهه دفاع مقدس را سراغ ندارم که این طور فضائل اخلاقی مردم بروز کرده باشد. منطقه جبهه، منطقه صدق امکاو صفا بود. در آن منطقه اخلاص خود را در عمل نشان می‌دادند. تواضع و خدمت به دیگران از جمله فضائل اخلاقی در جبهه‌ها بود. برخی از این جوانان عارف واصل در جبهه کارشان به جایی رسیده بود که آینده را می‌دیدند و از شهادت خود و دوستانشان خبر می‌دادند و از حوادثی که ممکن بود پیش بیاید خبر می‌دادند.
-این نکته بیش از بقیه نکاتی که عرض شد مشخص است که به برکت اسلام و ایمان دینی است. انسان متحیر می‌ماند که چقدر ایمان تأثیر داشت.
-حس مادری را من و شما نمی‌فهمیم اما یک مادر جوانش را به جبهه می‌فرستاد و وقتی پیکر این جوان را می‌آورند خوشحال بود که جوانش را برای خدا داده است.
-دفاع مقدس برای کشور سرمایه سازی کرد. آورده‌های دفاع مقدس بسیار زیاد است، اولاً امنیت کشور به برکت دفاع مقدس است و دفاع مقدس نشان داد که هزینه تعرض و تجاوز به این کشور بسیار زیاد است. وقتی یک ملت نشان داد که همت و قدرت دفاع از خود را دارد و پاسخ کوبنده به متجاوز می‌دهد، موجب می‌شود که متجاوز به تجاوز خود به این کشور تأمل کند و اگر بخواهد عاقلانه عمل کند باید بفهمد که هزینه تجاوز بسیار است.
-دفاع مقدس به ملت ما روحیه خودباوری داد. امروز این روحیه را در میدان علم و ساخت و ساز و دیگر موارد گاهی مشاهده می‌کنید، این به خاطر دفاع مقدس است. یعنی یک جوان بیست و چند ساله با اقتدار تمام و اطمینان به نفس یک جمعیت یا یک لشکر را دنبال خود راه می‌انداخت و ضربه قاطع به دشمن می‌زد. این به مردم روحیه خود باوری و اطمینان به نفس می‌دهد.
-دفاع مقدس توانست ثابت کند که ملت ایران از ورطه‌هایی مثل جنگ تحمیلی می‌تواند با سربلندی، سربلند کند. حرکت به سمت نوآوری فنی و علمی هم در دفاع مقدس به دست آوردیم زیرا در آن دوران به چیزهای زیادی احتیاج داشتیم ولی امکاناتش را نداشتیم و نیروهای مؤمن و فداکار به سمت آن رفتند تا درست کنند. مرحوم تهرانی مقدم ماجرای موشک سازی را به شکلی راه انداخت زیرا ما به موشک نیاز داشتیم و به ما هم موشک نمی‌دادند. بنابراین کار کردند و بهترین وجه هم کارها را انجام دادند.
-اقدام به کارهای به ظاهر نشدنی از ثمرات دفاع مقدس بود و این سرمایه را دفاع مقدس برای ما به وجود آورد که بدانیم بعضی کارها به ظاهر نشدنی است اما اگر همت کنیم شدنی است. دفاع مقدس سرمایه‌های انسانی ما را هم ارتقا داد.
-دفاع مقدس ظاهر بزک شده غرب را هم به ما نشان داد البته در گذشته خیانت و دشمنی دولت‌های غربی را دیده بودیم مثل همین اشغال کشور بعد از جنگ جهانی اول و دوم و شرارت‌های انگلیسی‌ها در جنوب کشور.
-ادبیات جنگ به طور کلی ادبیات بشارتی است. اگر نشاط اجتماعی و امید و سرزندگی می‌خواهیم و اگر برای نسل‌های جوان طراوت می‌خواهیم باید به این گزاره ملکوتی و قرآنی ایمان بیاوریم اینکه خوف و حزن برای ملت آفت بزرگی است و این دو آفت با بشارت قرآنی برداشته می‌شود.
-ما در باب دفاع مقدس کوتاهی کردیم. کارهایی که رئیس ستاد کل نیروهای مسلح گفت کارهای با ارزشی است ولی کم است و ما نیاز به کارهای بیشتری داریم. ما هر چه از لحاظ زمان از دفاع مقدس دور می‌شویم باید از لحاظ معرفت به دفاع مقدس نزدیکتر بشویم زیرا تحریف در کمین است و دست‌های تحریف گر در کمین هستند. شما مردان جنگ هستید و دفاع می‌کنید ولی بیست سال دیگر خیلی‌ها نیستند و ممکن است دست تحریف این بخش پر درخشش تاریخ ما را مخدوش کند لذا باید کار کنیم و تا معرفت ما بیشتر بشود.
- دفاع مقدس سرمایه‌های انسانی ما را ارتقا داد. خوشبختانه از عناصر حاضر در دفاع مقدس افراد بیشماری بعدها، امروز، دیروز و انشاالله در آینده در بخش‌های مختلف گوناگون کشور مشغول خدمتگزاری بودند و هستند که یک نمونه اش شهید عزیز ما بود شهید سلیمانی که در عرصه دیپلماسی و بین المللی و در منطقه یک فعالیت شگفت آوری داشت. واقعاً هنوز ملت عزیز ایران از گستره کار شهید سلیمانی مطلع نیستند. یک چیزهایی آگاهند اما ریزه کاری‌های کار او خیلی بیش از این حرفهاست. که حالا شاید ان شاءالله در آینده به تدریج آشکار بشود. این یک سرمایه انسانی بود که در جنگ درست شد یعنی پایه گذاری امثال قاسم سلیمانی‌ها در جنگ و در دوران دفاع مقدس گذاشته شد.
-کرونا را دست کم نگیرید. اینکه روزی ۱۵۰ نفر از دست بروند چیزی کوچکی نیست. بعضی‌ها ارزیابی مناسبی از کرونا ندارند. اینکه ما هر روز ۱۵۰ تا ۱۷۰ نفر متوفی داشته باشیم، چیز کمی نیست. علاج آن هم دست خودمان است.
-مسئولین از پزشک و پرستار و مدیر که خودشان را فدا کرده و دائم تلاش می‌کنند و ما مردم باید به وظایف خودمان عمل کنیم و فاصله اجتماعی، ماسک و دستوراتی که داده می‌شود و شستشوی دست را دائماً انجام دهیم.
-امروز بحث اربعین پیش آمده و عده‌ای عاشق امام حسین هستند. شما [به عتبات مقدس] رفتید اما بنده که محروم بودم و مشتاق هم هستم اما رفتن برای راهپیمایی اربعین فقط متوقف به صلاحدید مسئولان ستاد ملی کرونا است. اگر گفتند نه که تا الان گفتند نه باید همه تابع و تصمیم آنها باشند. اینکه بلند شویم تا لب مرز برویم و حضرت اظهار ارادت کنیم درست نیست، باید همه در روز اربعین در خانه بنشینند و ۲، ۳ زیارت را بخوانند و نزد امام حسین شکوائیه کنند و بگویند که ما دلمان می‌خواست بیاییم اما نشد تا یک نظری و کمکی به ما بکنند.
-امیدواریم که خدای متعال از همه جهت برای ملت ایران خیر و صلاح مقدر کند و رزمندگان عزیز ما را که زحمت کشیدند و تلاش کردند را ماجور بدارد و درجات شهدای ما را متعالی کند و خداوند امام بزرگوار ما را که سرحلقه این حرکت عظیم ملت ایران بود و هنوز هم هست، با اولیای خود محشور کند.
