همتی در یادداشتی که در صفحه شخصی خود منتشر کرده است، اشارهای غیر مستقیم به موضوع داشت. وی با اشاره به افزایش نرخ ارز گفته است: با افزایش نرخ ارز در چند هفته اخیر، که در مورد دلایل آن به موقع خود توضیح خواهم داد، هجمههای سازمان یافته و بعضاً با هدفهای خاص، علیه بانک مرکزی آغاز شده است.
وی تشدید تحریمها با هدف فروپاشی اقتصاد ایران، طرح شدن مکانیزم ماشه و انتشار اخباری در مورد قطع کامل ارتباط نظام مالی ایران در عین عدم بازگشت ۱۹ میلیارد دلار از حاصل از صادرات غیر نفتی را بر شمرده است اما آیا جز این دست اتفاقات، مواردی دیگری نیز زمینه را برای رشد قیمتها فراهم کرده است؟ این پشت پرده چه سیگنالی را به بازار خواهد داد؟
بسیاری از کارشناسان معتقدند اتفاقات رخ داده بیتردید هنوز تغییر ماهیت و جهت نداده است از این رو انتظار برای کاهش نرخ ارز انتظاری بیجواب است و دامنه نوسان کاهشی شاید محدود به هزار تومان باشد.
از سوی دیگر ولیالله سیف رئیس کل پیشین بانک مرکزی نیز پس از مدتها سکوت، در یادداشتی در کانال شخصی خود دلایلی را برای افزایش نرخ ارز برشمرده است.
وی با اشاره به افزایش ۴۰۰ درصدی قیمت ارز از سال ۹۷ تا کنون، آدرس هایی تازه را برای مشخص شدن دلایل رشد نرخ ارز اعلام کرده است.
او ضمن تایید این نکته که دلیل اصلی افزایش نرخ ارز، محدودیتهای ناشی از تحریم و همچنین تورم شتابندهای است که در اقتصاد با آن مواجه هستیم، معتقد است: عواملی وجود دارند که در صورت عدم کنترل، موجب افزایش شدت و دامنه نوسانات میشوند. یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار، بازارهای غیر رسمی هستند که در شرایط نوسانی و التهاب در بعضی از نقاط تهران، برخی شهرستانها و برخی کشورهای همسایه توسط سفتهبازان و نوسانگیران ایجاد شده و رونق میگیرند.
او در توضیح این مطلب تاکید دارد: بازار غیر رسمی معاملات فردایی که تجربه نشان داده، علیرغم دستورات و اقدامات قهری توانسته است به فعالیتهای خود ادامه دهد و عملاً با استفاده از کانالهای تلگرامی و شبکه مجازی تعیینکننده نرخ ارز در اقتصاد باشد، به نوعی تحت کنترل بانک مرکزی قرار گیرد.
او با نشانه گرفتن دلالان و نوسان گیران آنها را متهم به اقدام علیه منافع ملی کرده است. البته وی نیز وعده داده است در آینده متغیرهای میان و بلند مدت تأثیرگذار بر بازار ارز را تشریح خواهد کرد.
علت ریزش ناگهانی قیمت دلار چیست؟
عدهای افت قیمتها را به بیمار شدن دونالد ترامپ نسبت میدهند. خبر بیماری ترامپ از این جهت موثر واقع شد که معاملهگران تصور میکنند، ماندن او به معنای ادامه دار بودن تحریمهاست. در حالی است که بایدن عنوان کرده است در صورت پیروزی به برجام بازخواهد گشت.
گروه دیگری از فعالان باور دارند، پس از چند روز افزایش متوالی، طبیعی بود که برخی از معاملهگران از خریدهای خود سودگیری کنند و بهصورت موقت فروشنده شوند. البته عده دیگری هم عنوان میکنند که بازارساز با تزریق ارز برای کنترل نرخ وارد شده است.
در این میان تعدادی نیز به تاثیر بازار سهام روی بازار ارز اشاره کرده و عنوان میکنند که در روزی که شاخص بازار سهام حدود سه درصد افزایش یافت و بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان نقدینگی جدید وارد بازار سهام شد، قیمت دلار و سکه به شکل قابل توجهی عقبنشینی کرد
ریزش ادامه دارد؟
یکی از دلالان بازار درباره ریزش قیمتها به تجارتنیوز میگوید: ارز از عصر دیروز شروع به ریزش کرده و انتظار میرود امروز هم ریزشی باشد چون قیمتها در صرافیملی هم رو به کاهش است. بحث کرونا گرفتن ترامپ در بازار پیچیده و عاملان بانکمرکزی هم حسابی روی آن مانور میدهند. حتی ظاهرا بانکمرکزی هم از این موقعیت استفاده کرده و به این بهانه ارز تزریق کرده است.به اعتقاد او بانک مرکزی ارز کافی برای ادامه تزریق به بازار ندارد و این کاهش فقط تا اربعین ادامه پیدا میکند. پس از اربعین ممکن است نوسان قیمتها آغاز شود و نزدیک شدن به انتخابات نیز به آن دامن میزند.
یکی دیگر از فعالان نیز باور دارد که این در بازار ارز بدیهی است که بعد از یک رشد شارپی ناگهان ریزش قیمت اتفاق بیفتد. اگرچه ممکن است موقتی باشد. حتی کارشناسان نیز در گفتگوهای خود در چند روز اخیر با تجارتنیوز به احتمال ریزش دلار اشاره کرده بودند.
آیا ممکن است قیمت دلار بشکند؟
به گزارش جهان نیوز، مطابق آمارهای اعلامشده از سوی رئیس کل گمرک، وضعیت تجارت در شهریور نسبت به مرداد بهبود پیدا کرده و صادرات غیرنفتی در این ماه سال بیش از ۴۰۰ میلیون دلار افزایش یافته است. این روند افزایشی در این دوره زمانی برای واردات نیز صدق میکند. بررسی مجموع آمار ششماهه نشان میدهد رقم تجارت خارجی به بیش از۳۰ میلیارد دلار رسیده؛ اگرچه تراز تجاری همچنان منفی است. تراز تجاری ماهانه در شهریور نیز منفی ۴۱۷ میلیون دلار ثبت شده است.
با این حال در دوره مجموع شش ماه وضعیت این طور نیست و تنها میتوان گفت بهبود در شهریور ماه حاصل شده است.
افت تجارت در نیمه نخست امسال
در این مورد دنیای اقتصاد گزارش داده که آمارهای تجارت خارجی ایران در شش ماه نخست سالجاری اعلام شده که براساس اعلام رئیسکل گمرک ایران، در این بازه زمانی ۶۲ میلیون و ۸۴۲ هزار تن کالا به ارزش ۳۰ میلیارد و ۳۴۹ میلیون دلار در روند تجارت خارجی قرار گرفتهاند. از این حجم تجارت خارجی، ۴۶ میلیون و ۳۱۸ هزار تن کالا به ارزش ۱۳ میلیارد و ۵۶۶ میلیون دلار به بازارهای هدف ارسال و در مقابل نیز ۱۶ میلیون و ۵۲۴ هزار تن کالا که ارزشی معادل ۱۶ میلیارد و ۷۸۳ میلیون دلار داشته از سوی کشورهای خارجی به ایران وارد شده است. براساس این آمار، تراز تجاری ایران در نیمه نخست امسال منفی ۳ میلیارد و ۲۱۷ میلیون دلار ثبت شده است. این آمار در حالی بیانگر تجارت خارجی ایران در نیمه اول امسال است که آمارهای سال گذشته حکایت از آن دارد که وضعیت تجاری بهتر از مدت مشابه امسال بوده است.نیمه نخست سال گذشته با تجارت ۴۲ میلیارد و ۱۶۹ میلیون دلاری به پایان رسید که ۲۱ میلیارد و ۲۲۱ میلیون دلار آن مربوط به واردات و ۲۰ میلیارد و ۹۴۸ میلیون دلار مربوط به صادرات بود. بر این اساس در مجموع تجارت خارجی ایران در نیمه اول سال ۹۹ با افت ۲۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده است. همچنین واردات افت ۲۱ درصدی را تجربه کرده و صادرات هم بیش از ۳۵ درصد کمتر از ۶ ماه اول سال ۹۸ رقم خورده است.
افت فشار پول پرقدرت و بازگشت تعهدات ارزی
از سوی دیگر بانکمرکزی آمار شش ماهه رشد پایه پولی و نقدینگی را اعلام کرده است که براساس اعلام این نهاد، پایه پولی در شش ماه نخست سالجاری رشد ۴/ ۵ درصدی و نقدینگی رشد ۵/ ۱۵ درصدی را ثبت کرده که به این ترتیب به نسبت مرداد ماه از سرعت رشد پایه پولی و نقدینگی کاسته شده است.رئیسکل بانکمرکزی در این خصوص با تاکید بر اینکه اقدامات احتیاطی در سالجاری، نرخ رشد نقدینگی همچنان تعدیل خواهد شد، اعلام کرده که محدود شدن رشد پایه پولی نشانه ایستادگی بانکمرکزی برای کنترل رشد پول پرقدرت است.
رئیس کل بانک مرکزی در یک پست اینستاگرامی هم تاکید کرده است که میزان بازگشت ارز حاصل از صادرات در کشور بیشتر شده است. به گفته عبدالناصر همتی، حدودا ۳۰ درصد از تعهدات ارزی صادرکنندگان به کشور بازگشته و زمینه بازگشت سایر منابع نیز فراهم شده است.
او همچنین شرایط کنونی را آخرین مرحله فشار حداکثری توصیف کرد که لحظات آخر خود را سپری میکند. همچنین همتی آخرین نرخ ارز نیمایی را ۲۳ هزار تومان عنوان کرد که این رقم ۷ هزار تومان کمتر از نرخ بازار آزاد است.
اما آیا این سیگنالها میتوانند مانع افزایش بیشتر قیمت دلار شوند؟ آیا ممکن است با این تغییرات قیمت دلار بشکند؟
منبع:
1.۳ سیگنال مهم ارزی/ آیا ممکن است قیمت دلار بشکند؟ / جهان نیوز
2.علت ریزش ناگهانی قیمت دلار چیست؟ / تجارت نیوز
3. علت افزایش نجومی قیمت دلار چیست؟ / گسترش نیوز
4. همتی: دلایل افزایش نرخ ارز را فاش میکنم / برترین ها
5. توییتر